نرخ اخزا ترمز بازار سهام را کشید/ جدال بورس با ریسک‌های سیستماتیک
بازار سهام تحت تاثیر پارامترهای مختلفی نزولی شده است. علاوه بر فاکتورهایی نظیر دلار، تنش‌های منطقه‌ای، سیاست‌های کلان اقتصادی و حتی دامنه نوسان بسیار محدود، نرخ بهره به‌عنوان یک پارامتر اساسی بر وضعیت بورس موثر بوده است.
نرخ بهره، نرخی است که بابت جلوگیری از کاهش ارزش پول پرداختی در امروز و دریافتی در آینده (به دلیل ارزش زمانی پول و نرخ تورم) از وام‌گیرنده دریافت می‌شود. همچنین در شرایط متعارف بازار، به منظور جبران فرصت‌های سرمایه‌گذاری وام‌دهنده، ممکن است مبلغی به‌عنوان حداقل سود مورد انتظار وام‌دهنده به این نرخ اضافه گردد.
چنانچه سیاست‌های بانک مرکزی در جهت انقباض و بالا بردن نرخ بهره باشد، سبب افزایش هزینه و ریسک سرمایه‌گذاری در تولید و به تبع آن، خروج سهامداران از بورس و ورود پول به سپرده های بانکی و صندوق های درآمد ثابت می‌شود.
بی‌تحرکی دلار و بازار جهانی در وضعیت رکودی بورس موثر بوده است
دانیال شهبازی، کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «بر اساس تاریخچه گذشته بورس، اصولا در فصل پاییز شاهد روند صعودی هستیم اما اکنون 15 روز از مهرماه گذشته و همچنان بازار در کما و رکود قرار دارد.»
او تشریح کرد: «برای بررسی چنین مساله‌ای باید پارامترهای مختلف داخلی و خارجی را بررسی کنیم؛ از پارامترهای داخلی می‌توان به نرخ دلار اشاره داشت؛ چرا که معمولا در گذشته و دوره دولت‌های قبلی، در فصل پاییز شاهد رشد قیمت ارز بودیم، که یکی از محرک های اصلی بازار برای روند صعودی است.»
شهبازی با اشاره به دیگر فاکتور خارجی موثر بر بازار سهام افزود: «در اوایل ماه سپتامبر (شهریورماه) بازار سهام جهانی رشد خاصی نداشته و در حالت خنثی معامله می‌شد ،بورس کشور نیز همبستگی بالایی با این بازار دارد.»
قیمت دلار نیمایی محرک شرکت‌های بورسی است
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «نرخ ارز نیمایی فاصله بسیاری با نرخ دلار بازار آزاد دارد که جزو محرک‌های شرکت‌های بورسی است. کاهش شکاف میان این دو به صنایع صادرات‌محور در جهت افزایش سودآوری کمک می‌کند و افزایش بهای تمام‌شده برای شرکت‌های واردکننده را نیز به همراه خواهد داشت.»
شهبازی اظهار کرد: «در شروع دولت چهاردهم جهش و فضای مثبتی در بازارسرمایه به چشم می‌خورد، اما پس از گذشت مدتی، اختلاف نظر میان بانک مرکزی و وزارت اقتصاد ایجاد شد که از افزایش نرخ دلار نیمایی جلوگیری می‌کند.»
وی تصریح کرد: «طبق صحبت‌های صورت‌گرفته میان این دو نهاد، خبرها حاکی از رشد نرخ نیما تا حوالی قیمت 49 هزار تومان است، که اگر رخ دهد می‌تواند جزو چالش‌های بازار سهام شناخته شود.»
نرخ بهره بدون ریسک در کنار ریسک‌های سیستماتیک، ترمز بورس را کشید
شهبازی گفت: «نرخ اوراق اخزا یا همان نرخ سود بدون ریسک در سال‌های گذشته بین 18 تا 25 درصد بود که بدون در نظر گرفتن آثار آن بر بورس، این نرخ توسط بانک مرکزی تا 30 درصد افزایش داشت که فشار بسیاری بر بازار دارد؛ چراکه سبب افزایش بازده انتظاری معامله‌گران خواهد شد.»
وی ادامه داد: «نرخ اخزا باعث چسبندگی مقدار سود ذهنی سرمایه‌گذاران به نرخ‌های بالای 30 درصد شده و چشم‌انداز بازده مدنظر معامله‌گران را نیز به بالای 40 درصد تبدیل کرد. در کنار این عامل، ریسک‌های سیستماتیک نیز ترمز بازار را کشیده و سبب جلوگیری از ایجاد روند صعودی در بازار سرمایه شده است.»
امید به بازار باز خواهد گشت
این کارشناس بازار سرمایه در پایان گفت: «اگر گشایش‌هایی از طرف سیاست خارجه رخ دهد، امید و چشم‌انداز مثبت به بازار سهام بر می‌گردد.»