بورس در انتظار یک سیگنال قطعی

 بازار سهام اولین روز معاملاتی هفته را با رشد بیش از ۱۳‌هزار‌واحدی در شاخص‌کل و رشد حدودا ۳‌هزار‌واحدی در شاخص هموزن پشت‌سر گذاشت. همچنین ارزش معاملات در سهام، حق‌تقدم و صندوق سهامی نسبت به هفته‌‌‌‌‌ گذشته کاهش داشته و بازار سهام روز شنبه، با ورود پول اندک به سهام و خروج پول از صندوق سهامی و مختلط همراه بود. در این روزها بازار سهام با چالش‌های مختلف داخلی و خارجی درگیر است.
بورس در انتظار یک سیگنال قطعی
به‌نظر می‌رسد بازار نسبت به اخبار منتشرشده پیرامون مذاکرات، مانند گذشته واکنش پرقدرت نشان نمی‌دهد. به‌نظر کارشناسان، پاسخ این مساله را در دو عامل می‌توان جست‌وجو کرد؛ ابتدا اینکه بازار سهام منتظر یک نتیجه قطعی از مذاکرات است و عامل دوم، چالش‌های اقتصادی مانند ناترازی است که بنگاه‌های بورسی را در داخل به خود درگیر کرده‌است.

مهدی کریمی، کارشناس بازار سرمایه ضمن اشاره به تثبیت‌نشدن شاخص در سطح ۳‌میلیون و ۲۰۰‌هزار واحد، گفت: به‌نظر می‌رسد چشم‌‌‌‌‌‌انداز کوتاه‌مدت بازار همچنان در انتظار یک سیگنال قوی است؛ سیگنالی که می‌تواند بازار را به سمت صعود یا نزول هدایت کند، بنابراین در کوتاه‌مدت نمی‌توان انتظار حرکت مشخص و جهت‌‌‌‌‌‌داری از بازار داشت و باید منتظر ماند تا اخبار جدی‌‌‌‌‌‌تری مسیر آن را مشخص کنند، با این‌حال در بازه میان‌مدت، چه از منظر بنیادی و چه از منظر تکنیکال نگاه مثبتی به بازار وجود دارد.

بازار از نظر ساختاری شرایط مناسبی دارد و تنها عاملی که ممکن است این چشم‌‌‌‌‌‌انداز میان‌مدت را تغییر دهد، به نتیجه نرسیدن قطعی مذاکرات و فعال‌شدن ریسک‌های سیاسی و نظامی است. البته در حال‌حاضر احتمال وقوع این سناریو پایین است و بر همین اساس، چشم‌‌‌‌‌‌انداز میان‌مدت بازار را مثبت ارزیابی می‌کنم. کارشناس بازار سرمایه دو چالش اساسی بازار سرمایه در داخل و خارج از کشور را نام برد و گفت: دو چالش اصلی اقتصاد کشور در شرایط کنونی عبارتند از: مذاکرات و ناترازی‌‌‌‌‌‌ها. مذاکرات از آنجاکه ذاتا نوسانی هستند و اخبار ضدونقیض زیادی پیرامون آنها منتشر می‌شود، به‌‌‌‌‌‌طور مستقیم و سریع بر بازارها تاثیر می‌گذارند، با این‌حال من همچنان نگاه مثبتی به این روند دارم و احتمال موفقیت در مذاکرات را حدود ۷۰‌درصد ارزیابی می‌کنم. بر همین مبنا، استراتژی سرمایه‌گذاری‌‌‌‌‌‌ام را نیز تنظیم کرده‌‌‌‌‌‌ام، با این‌حال چون هیچ احتمالی قطعی نیست، باید تنوع و ملاحظاتی را در چینش پرتفوی درنظر گرفت.

وی با فرض وجود ناترازی انرژی به‌عنوان یک چالش قدیمی و اثرگذار گفت: در تابستان با قطعی برق و در زمستان با کمبود گاز مواجهیم. این شرایط صنایع مختلفی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. در تابستان، صنایع فولاد و سیمان و در زمستان، علاوه‌بر فولاد، صنایع پتروشیمی با خوراک گازی نیز آسیب‌‌‌‌‌‌پذیر هستند، بنابراین در انتخاب سهام باید به سراغ صنایعی رفت که کم‌ترین آسیب را از این ناترازی‌‌‌‌‌‌ها می‌بینند.

کارشناس بازار سرمایه به چالش دیگری که بازار با آن درگیر است پرداخت و اشاره کرد: نرخ بهره کنونی(حدود ۳۴‌درصد) یکی از موانع اصلی حرکت بازارهاست. این نرخ بهره بالا هم هزینه مالی شرکت‌ها را افزایش می‌دهد و هم دامنه‌نوسانات بازار را محدود می‌کند، با این‌حال نرخ بهره تابعی از روند مذاکرات است. اگر مذاکرات به نتیجه مطلوب برسد و چشم‌‌‌‌‌‌انداز تورمی کاهش یابد، انتظار داریم نرخ بهره نیز کاهش پیدا کند. در غیر‌این‌صورت، نرخ بهره بالا باقی‌می‌ماند و مانعی جدی برای رشد بازارها خواهد بود. کریمی، چشم‌‌‌‌‌‌انداز بازار سرمایه را وابسته به نتیجه مذاکرات دانست و در همین راستا پرتفوی مناسب شخصی خود را ترسیم کرد و افزود: با توجه به شرایط فعلی بازار و وابستگی آن به روند مذاکرات، چشم‌‌‌‌‌‌انداز هم به نتیجه آن وابسته است و به‌نظر می‌رسد احتمال توافق بیشتر از به نتیجه نرسیدن آن باشد، بر همین اساس‌ ۶۰‌درصد از پرتفوی به سهام با تمرکز به صنایع منتخب، اختصاص‌داده شود، چون در کوتاه‌مدت انتظار حرکت یک‌‌‌‌‌‌دست از بازار را ندارم و باید در انتخاب نمادها دقت زیادی داشت. صنایعی مانند دارو، سیمان، برق و نیروگاهی، پیمانکاران فعال در حوزه انرژی، شوینده‌‌‌‌‌‌ها و روانکارها در حال‌حاضر گزارش مناسبی داشته‌‌‌‌‌‌اند، به‌ویژه‌ گزارش‌های اردیبهشت این صنایع بسیار امیدوارکننده بوده و انتظار می‌رود گزارش‌های فصلی خوبی نیز ارائه دهند. همچنین بهتر است که ۲۰‌درصد از پرتفوی را به طلا با وجود بالا دانستن شانس توافق و به جهت مدیریت ریسک، اختصاص‌داده شود. ۲۰‌درصد باقی‌مانده را می‌توان به درآمد ثابت اختصاص داد.

محمدرضا اعلمی، کارشناس بازار سرمایه به ارزیابی وضعیت بازار سهام و چشم‌‌‌‌‌‌انداز آن پرداخت و گفت: بورس در سال‌های پایانی دولت گذشته، دچار رکود‌ فرسایشی و گسترده شد؛ رکودی که با کاهش ارزش معاملات، بی‌‌‌‌‌‌اعتمادی گسترده سهامداران خرد و عملکرد ضعیف برخی نهادهای مالی همراه بود. در این دوره، عدم‌هماهنگی سیاستگذاران اقتصادی با نهاد ناظر بازار سرمایه و تصمیمات خلق‌الساعه، موجب شد فرصت‌های بنیادی بورس نیز تحت‌‌‌‌‌‌الشعاع قرار گیرد و بازار از مسیر تحرک و رشد فاصله بگیرد. در شرایط کنونی، اگرچه آثار آن همچنان در ذهن فعالان بازار باقی است، اما نشانه‌هایی از امکان بازگشت تدریجی بورس به ریل تعادل دیده می‌شود. بخشی از شرکت‌های بزرگ، سودآوری مناسبی را در صورت‌های مالی خود به‌ثبت رسانده‌اند و فضای کلی سیاستگذاری، به‌‌‌‌‌‌رغم ابهامات موجود، از ثبات نسبی بیشتری برخوردار است. آنچه اکنون اهمیت دارد، بهره‌‌‌‌‌‌گیری از این فرصت برای اصلاحات نهادی عمیق است.

کارشناس بازار سرمایه به نشانه‌های از بهبود تدریجی بازار سهام اشاره کرد و گفت: نشانه‌هایی از بهبود تدریجی برخی شاخص‌های اقتصادی نیز قابل‌مشاهده است. افزایش نسبی قیمت جهانی کالاها، کاهش شتاب تورم و حتی افزایش احتمال آزادسازی بخشی از منابع ارزی کشور در خارج از کشور، عواملی هستند که اگرچه هنوز در حد فرضیه‌‌‌‌‌‌اند، اما در فضای فعلی بورس می‌توانند نقش کاتالیزور برای شروع یک روند مثبت ایفا کنند. اعلمی از چرخش معنادار معامله‌گران و رفتار آنها گفت و افزود: از منظر رفتارشناسی بازار نیز شرایط کنونی، شباهت زیادی به دوره‌‌‌‌‌‌های پیش از چرخش دارد. زمانی‌که ناامیدی به اوج خود می‌رسد، تحلیلگران محافظه‌‌‌‌‌‌کار می‌شوند و ارزش‌گذاری‌‌‌‌‌‌ها به حداقل ممکن می‌رسند، معمولا همان‌‌‌‌‌‌جاست که نقطه آغاز تغییرات شکل می‌گیرد. این موضوع در تجربه‌‌‌‌‌‌های گذشته بازار سرمایه ایران نیز بارها به اثبات رسیده‌است.

اعلمی در پایان گفت: در جمع‌بندی باید گفت؛ اگرچه فضای فعلی بازار سهام خالی از چالش نیست، اما اتفاقا همین چالش‌ها بستر مناسبی برای اصلاحات ساختاری، تصمیم‌گیری‌های بهتر و شکل‌گیری فرصت‌های بلندمدت فراهم کرده‌اند. بازار سرمایه امروز نیازمند نگاهی عمیق‌تر، تخصصی‌‌‌‌‌‌تر و آینده‌نگرانه‌‌‌‌‌‌تر است. امید به بورس، تنها یک آرزو نیست، بلکه یک راهبرد ممکن و قابل‌تحقق است؛ البته اگر از مسیر اصلاح نهادها، بازسازی اعتماد و دوری از هیجانات‌ به آن نگاه کنیم.