دامنه نوسان مانع پویایی بورس است / مدیریت سازمان بورس در شرایط بحرانی توان مدیریت بازار را ندارد
با وجود بحث‌های اخیر درباره اصلاح یا حذف دامنه نوسان به دلیل بازگشت آرامش نسبی به فضای سیاسی و رشد شاخص‌های بورسی، سازمان بورس ترجیح داده است، دامنه نوسان را در سطح 3 درصد نگه دارد تا از تصمیمات هیجانی و نوسانات غیرمنطقی جلوگیری کند. اما این تصمیم همچنان مخالفانی جدی و سرسخت دارد.
تداوم دامنه نوسان 3 درصدی، فرسایش بازار را به دنبال دارد
در همین راستا، بهمن فلاح، کارشناس بازار سرمایه، حفظ دامنه نوسان در سطح 3 درصد را غیرعقلانی دانست گفت: «رئیس سازمان بورس پیش‌تر اعلام کرده بود که دامنه نوسان به‌منظور شرایط احتیاطی تعیین شده و قابل تغییر است. با استناد به اظهارات حجت‌الله صیدی، تداوم دامنه نوسان فعلی (3 درصد) سرمایه‌گذاران را به سمت احتیاط بیش از حد سوق می‌دهد.»
وی افزود: «این روند به‌تدریج به فرسایش بازار سرمایه، کاهش ارزش معاملات، ایجاد بورس‌هراسی و دوری سرمایه‌گذاران از بازار منجر می‌شود. یک بازار پویا نیازمند حجم معاملات بالا و نقدشوندگی مناسب است که در چارچوب عقلانیت اقتصادی محقق می‌شود.»
بازار سرمایه در حال حاضر «بازار صف‌نشینی» است
فلاح اعلام کرد: «دامنه نوسان 3 درصدی در ابتدا برای کنترل هیجانات بازار طراحی شد، اما در شرایط کنونی کارایی خود را از دست داده و به معضلی برای بازار تبدیل شده است. این محدودیت باعث می‌شود با کوچک‌ترین عرضه یا تقاضا، بازار به‌سرعت به حالت صف خرید یا صف فروش درآید.»
این کارشناس بازار سرمایه گفت: «در بازاری که روند مثبتی دارد، دامنه نوسان باید گسترده‌تر شود تا پویایی حفظ گردد. اما اکنون بازار سرمایه به «بازار صف‌نشینی» تبدیل شده که با دامنه نوسان محدود، عقلانیت و تحلیل در آن کمرنگ شده و فضای هیجانی و دوقطبی (صف خرید یا فروش) حاکم است. این وضعیت با کوچک‌ترین نوسان عرضه و تقاضا به هم می‌ریزد و با منطق اقتصادی سازگار نیست.»
اصرار بر حفظ دامنه نوسان 3 درصدی نشان‌دهنده مدیریت غیرعقلانی سازمان بورس است
فلاح اظهار کرد: «فلسفه دامنه نوسان به دهه 80 بازمی‌گردد، زمانی که معاملات آنلاین وجود نداشت و پذیرش ریسک و ناپختگی‌های بازار، اعمال این محدودیت را توجیه می‌کرد. اما امروز که معاملات به‌صورت آنلاین انجام می‌شود و ریسک‌های سیستمیک کاهش یافته، تداوم این سیاست نشان‌دهنده مدیریت غیرعقلانی سازمان بورس و نوعی فرار از مسئولیت است.»
وی افزود: «این رویکرد ممکن است در ذهن سرمایه‌گذاران این شائبه را ایجاد کند که حفظ دامنه نوسان به دلیل اخبار منفی یا وقوع اتفاق خاصی است، به‌ویژه با توجه به تأکید قبلی سازمان مبنی بر احتیاطی بودن این محدودیت.»
رئیس سازمان بورس باید دلایل منطقی و شفافی برای حفظ دامنه نوسان ارائه کند
فلاح با اشاره به اینکه در 20 سال گذشته، دامنه نوسان به‌تدریج افزایش یافته است، گفت: «با این حال، رئیس سازمان بورس با رویکردی دستوری و بدون توجه به نظرات فعالان بازار، دامنه نوسان را ثابت نگه داشته است. این در حالی است که سرمایه‌گذاران نقش اصلی را در بازار ایفا می‌کنند.»
وی ادامه داد: «سازمان بورس می‌تواند با برگزاری نظرسنجی آنلاین از کدهای فعال، دیدگاه اهالی بازار را جویا شود. تداوم این سیاست نه‌تنها منطقی نیست، بلکه نشان‌دهنده ناتوانی در مدیریت بازار در شرایط بحرانی است.»
فلاح افزود: «رئیس سازمان بورس باید دلایل منطقی و شفافی برای حفظ دامنه نوسان ارائه کند، زیرا استدلال‌های کنونی غیرعقلانی به نظر می‌رسند. تداوم این سیاست، آسیب‌های جدی به پیکره بازار سرمایه وارد خواهد کرد و تبعات آن گریبان‌گیر فعالان بازار خواهد شد.»