بررسی عوامل ژئوپولیتیکی مؤثر بر بازار نفت جهانی در هفته اخیر
در هفته گذشته، بازار جهانی نفت تحتتاثیر مجموعهای از عوامل ژئوپولیتیکی، تصمیمات سیاستی اوپکپلاس و انتظارات اقتصادی قرار گرفت. نوسانات قیمت در روزهای مختلف عمدتا ناشی از توقف برنامه افزایش تولید اوپکپلاس، حملات اوکراین به زیرساختهای نفتی روسیه، تنشهای فزاینده میان آمریکا و ونزوئلا و همچنین چشمانداز کاهش نرخ بهره فدرال رزرو بود.
همزمان گزارشهایی از افزایش ذخایر نفت آمریکا موجب ایجاد فشار نزولی مقطعی شد، اما در نهایت وزن عوامل افزایشی بر بازار غلبه کرد.
دوشنبه ۱۰ آذر؛ تصمیم اوپکپلاس درباره توقف افزایش تولید در سهماهه نخست سال
در معاملات روز دوشنبه ۱۰ آذر، قیمت نفت با افزایشی حدود ۱.۵ درصد همراه شد. نفت برنت با ۹۲ سنت افزایش، معادل ۱.۴۷ درصد، به ۶۳ دلار و ۳۰ سنت رسید و نفت وستتگزاس اینترمدیت نیز با ۹۰ سنت افزایش، معادل ۱.۵۵ درصد، در سطح ۵۹ دلار و ۴۵ سنت معامله شد.
این رشد عمدتا تحت تاثیر تصمیم اوپکپلاس درباره توقف افزایش تولید در سهماهه نخست سال آینده میلادی بود؛ تصمیمی که با هدف جلوگیری از تشدید مازاد عرضه اتخاذ شد. تاکید این ائتلاف بر رویکرد محتاطانه و حفظ انعطافپذیری برای بازگرداندن کاهشهای داوطلبانه نیز نشان داد اوپکپلاس نگران توازن عرضه و تقاضاست.
در کنار این عامل، تنشهای ژئوپولیتیکی مرتبط با ونزوئلا نیز بر بازار اثر گذاشت. اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، درباره نزدیکشدن جنگندههای آمریکایی به حریم هوایی ونزوئلا و صحبتهای غیرشفاف او درباره احتمال اقدامات نظامی، ریسک ژئوپولیتیکی را افزایش داد. با توجه به نقش مهم ونزوئلا در عرضه جهانی، این موضوع بر ذهنیت بازار تاثیر گذاشت.
بنابراین، قیمت نفت در این روز افزایشی بود و محرک اصلی آن محدودسازی عرضه از سوی اوپکپلاس و نگرانیهای ژئوپولیتیکی بود.
سهشنبه ۱۱ آذر؛ ازسرگیری انتقال نفت در خط لوله کاسپین بعد از حمله پهپادی اوکراین
در روز سهشنبه ۱۱ آذر، قیمت نفت تغییرات محدودی را تجربه کرد. نفت برنت با ۱۴ سنت افزایش، معادل ۰.۲ درصد، به ۶۳ دلار و ۳۱ سنت رسید و نفت وستتگزاس اینترمدیت نیز با ۱۸ سنت افزایش، معادل ۰.۳ درصد، در سطح ۵۹ دلار و ۵۰ سنت قرار گرفت.
افزایش ملایم قیمتها در این روز ادامه رشد روز گذشته بود. یکی از عوامل اثرگذار، ازسرگیری انتقال نفت در خط لوله کاسپین بعد از حمله پهپادی اوکراین به پایانه دریای سیاه بود. این تحول از شدت نگرانیها درباره اختلال بالادستی کاست اما همزمان نشان داد ریسک ژئوپولیتیکی همچنان بالاست.
عامل دیگر، تداوم بینتیجهبودن مذاکرات صلح اوکراین بود. تحلیلگران اشاره کردند که حملات نظامی و فضای تنشآلود، احتمال توافق صلح را کاهش داده است؛ موضوعی که میتواند عرضه نفت روسیه را برای مدت بیشتری تحت تحریم و محدودیت نگه دارد.
در کنار این موارد، گسترش کمپین فشار آمریکا علیه ونزوئلا و احتمال اختلال در صادرات این کشور نیز به تقویت قیمتها کمک کرد.
بهطور کلی قیمت نفت در این روز افزایشی خفیف بود و تحت تاثیر مجموعهای از عوامل ژئوپولیتیکی و استمرار ریسک عرضه قرار داشت.
چهارشنبه ۱۲ آذر؛ کاهش قیمت نفت برای دومین روز پیاپی
در چهارشنبه ۱۲ آذر، قیمت نفت برای دومین روز پیاپی کاهش یافت. نفت برنت با ۱۳ سنت افت، معادل ۰.۲۱ درصد، به ۶۲ دلار و ۴۶ سنت رسید و نفت وستتگزاس با ۱۲ سنت کاهش، معادل ۰.۲۰ درصد، به ۵۸ دلار و ۶۳ سنت رسید.
این کاهش عمدتا ناشی از افزایش نگرانیها درباره مازاد عرضه جهانی و بالا رفتن ذخایر نفتی آمریکا بود. گزارش موسسه نفت آمریکا نشان داد ذخایر نفت خام، بنزین و میعانات این کشور بهطور قابلتوجهی افزایش یافته است؛ موضوعی که فشار نزولی بر قیمتها وارد کرد.
علاوه بر این عوامل، گسترش حملات اوکراین به زیرساختهای نفتی روسیه و حملات پهپادی به پایانههای صادراتی، تنشها را بالا برد، اما این افزایش ریسک ژئوپولیتیکی نتوانست اثر فشار آماری ذخایر را جبران کند.
بنابراین، قیمت نفت در این روز کاهشی بود و مهمترین علت، افزایش ذخایر نفت آمریکا و تداوم نگرانی از مازاد عرضه بود.
پنجشنبه ۱۳ آذر؛ افزایش قیمت نفت در پی حملات اوکراین به زیرساختهای نفتی روسیه
در روز پنجشنبه ۱۳ آذر قیمت نفت بار دیگر افزایش یافت. نفت برنت با ۴۱ سنت رشد، معادل ۰.۶۵ درصد، به ۶۳ دلار و ۸ سنت رسید و نفت وستتگزاس با ۴۵ سنت افزایش، معادل ۰.۷۶ درصد، در سطح ۵۹ دلار و ۴۰ سنت معامله شد.
عامل اصلی این رشد، حملات اوکراین به زیرساختهای نفتی روسیه بود. حمله به خط لوله دروژبا و گزارشهای مشاورهای مبنی بر اینکه حملات پهپادی اوکراین به مرحلهای پایدار و هدفمند رسیده و ظرفیت پالایش روسیه را کاهش داده است، نگرانی جدی درباره اختلال در عرضه ایجاد کرد.
همزمان، توقف روند صلح اوکراین و خروج نمایندگان آمریکا از مذاکرات بدون پیشرفت، به افزایش نااطمینانی کمک کرد. این فضای مبهم باعث شد معاملهگران احتمال بازگشت سریع نفت روسیه به بازار را پایین ارزیابی کنند.
با وجود این عوامل افزایشی، بنیادهای بازار همچنان ضعیف بودند و همین موضوع مانع از رشد بیشتر قیمت شد. در مجموع قیمت نفت در این روز افزایشی بود و عامل غالب آن ریسک عرضه ناشی از حملات و توقف روند صلح بود.
جمعه ۱۴ آذر؛ کاهش اندک قیمت نفت
روز جمعه ۱۴ آذر، قیمت نفت اندکی کاهش یافت. نفت برنت با ۱۱ سنت افت، معادل ۰.۱۶ درصد، به ۶۳ دلار و ۱۵ سنت و نفت وستتگزاس با ۱۵ سنت کاهش، معادل ۰.۲۵ درصد، به ۵۹ دلار و ۵۲ سنت رسید.
با اینکه در این روز قیمتها اندکی افت کردند، اما گزارشها نشان داد نفت طی هفته گذشته حدود دو درصد افزایش قیمت داشته است. این رشد هفتگی ناشی از ترکیب عواملی چون انتظار کاهش نرخ بهره فدرال رزرو، افزایش تنشهای آمریکا و ونزوئلا و توقف مذاکرات صلح مسکو بود.
بازارها بهشدت نسبت به احتمال کاهش ۲۵ واحدی نرخ بهره آمریکا حساس بودند؛ زیرا این اقدام میتواند رشد اقتصادی و بهتبع آن تقاضای نفت را تقویت کند.
از طرف دیگر، هشدار ترامپ درباره بستهشدن حریم هوایی ونزوئلا احتمال اقدام نظامی آمریکا علیه این کشور را بالا برد و ریسک عرضه را افزایش داد. بنابراین قیمتها در این روز کمی کاهشی اما چشمانداز هفتگی همچنان صعودی بود.
شنبه ۱۵ آذر؛ افزایش قیمت نفت در پی نگرانی بابت کاهش عرضه نفت روسیه و ونزوئلا
در روز شنبه ۱۵ آذر، قیمت نفت با رشد قابلتوجهی همراه شد. نفت برنت با ۴۹ سنت افزایش، معادل ۰.۷۷ درصد، به ۶۳ دلار و ۷۵ سنت و نفت وستتگزاس با ۴۱ سنت رشد، معادل ۰.۶۹ درصد، به ۶۰ دلار و ۰۸ سنت رسید.
این افزایش تحت تاثیر چند عامل بود؛ نخست، تقویت انتظارات کاهش نرخ بهره فدرال رزرو که سرمایهگذاران پس از انتشار گزارشهای تورمی آمریکا به آن اطمینان بیشتری پیدا کردند همچنین بیثباتیهای ژئوپولیتیکی نگرانی بابت کاهش عرضه روسیه و ونزوئلا را تحت تاثیر قرار داد.
در کنار این موضوعات، گفتوگوهای تجاری آمریکا و چین و احتمال کاهش تنشهای اقتصادی نیز فضای مثبتی برای تقاضا ایجاد کرد. قیمت نفت در این روز افزایشی و در بالاترین سطوح دو هفته گذشته قرار گرفت.
روند کلی قیمت نفت طی هفته گذشته افزایشی بود. مهمترین عوامل این افزایش عبارت بودند از تصمیم اوپکپلاس برای توقف افزایش تولید و مدیریت عرضه، نگرانیهای ژئوپولیتیکی شامل تنشهای آمریکا و ونزوئلا، حملات پهپادی اوکراین به تاسیسات نفتی روسیه، بینتیجهماندن مذاکرات صلح روسیه و آمریکا و انتظار کاهش نرخ بهره فدرال رزرو که امید به تقویت تقاضا را افزایش داد.
مجموعه این عوامل باعث شد باوجود برخی نوسانات روزانه و فشار ناشی از افزایش ذخایر نفت آمریکا، قیمت نفت در مجموع هفتهای صعودی را پشت سر بگذارد.