روند تغییرات قیمتی محصولات پارس‌خودرو در مقایسه با سایپا و ایران‌خودرو
با بازنگری در فرمول قیمت‌گذاری و ارائه فرمول کاست پلاس در ماه‌های گذشته، خودروسازان داخلی برای دومین مرحله افزایش قیمت محصولات خود در سال جاری صف کشیدند. در حالی‌که این شیوه جدید قیمت‌گذاری، نوید خروج صنعت خودروسازی از بحران و تسهیل در روند اعلام قیمت‌ها را می‌داد، با طرح ابهاماتی از سوی کمیسیون اصل ۹۰، مسیر اجرای فرمول جدید متوقف شد و قیمت‌گذاری دوباره به شیوه قبلی بازگشت.
ایران‌خودرو و سایپا لیست تازه قیمت محصولات خود را در مهرماه منتشر کردند و پارس‌خودرو نیز با یک ماه تاخیر، در هفته جاری نرخ‌های اصلاح‌شده خود را اعلام کرد. اکنون بررسی میزان رشد قیمتی محصولات خودروسازان داخلی از ابهامات تازه‌ای در سیاست‌گذاری این صنعت پرده برمی‌دارد.
در ادامه، میزان افزایش قیمت محصولات داخلی طی یک سال گذشته، بر اساس قیمت پایه و بدون احتساب عوارض قانونی محاسبه شده است.
تغییرات قیمتی محصولات ایران‌خودرو
بررسی تغییرات قیمت در محصولات ایران‌خودرو طی یک سال گذشته نشان می‌دهد که این شرکت کمترین درصد افزایش را در میان سه خودروساز بزرگ داشته است. بر این اساس، دنا پلاس (با موتور EF7P و گیربکس MT6 با SBR) کمترین رشد قیمتی را به میزان 14.69 درصد تجربه کرده است. در مقابل، سورن پلاس دوگانه‌سوز (با مخزن 100 لیتری، تاکسی شهری با SBR) بیشترین افزایش قیمت را با رشد 34.82 درصدی داشته است.
از منظر تومانی نیز دنا پلاس توربوشارژ اتوماتیک (آپشنال با SBR) با افزایش 205 میلیون تومانی در صدر تغییرات قیمتی ایران‌خودرو قرار دارد، در حالی که دنا پلاس دستی (موتور EF7P، گیربکس MT6 با SBR) با رشد 93 میلیون تومانی کمترین میزان افزایش را تجربه کرده است.
تغییرات قیمتی محصولات سایپا
در گروه سایپا، دامنه تغییرات به مراتب گسترده‌تر است. بر اساس فهرست جدید این شرکت، ساینا S (دارای استانداردهای 85گانه) کمترین درصد رشد قیمتی را با 23.6 درصد داشته است. در مقابل، اطلس اتوماتیک CVT بیشترین رشد را با افزایش 63.9 درصدی ثبت کرده است.
به لحاظ مبلغ نیز، شاهین اتومات پلاس (مجهز به گیربکس AT و استانداردهای 85گانه) با رشد 327 میلیون تومانی بیشترین افزایش را در میان محصولات سایپا داشته، در حالی که ساینا S با افزایش 81 میلیون تومانی کمترین تغییر را تجربه کرده است.
تغییرات قیمتی محصولات پارس‌خودرو
در پارس‌خودرو نیز الگویی نزدیک به سایپا مشاهده می‌شود. بر همین مبنا، سهند معمولی با رشد 32 درصدی کم‌تغییرترین محصول این شرکت بوده و کوییک R اتوماتیک با رشد 56 درصدی بیشترین افزایش قیمت را تجربه کرده است.
از نگاه تومانی نیز، کوییک R اتوماتیک با رشد 222 میلیون تومانی در صدر تغییرات قیمتی پارس‌خودرو قرار دارد، در حالی که سهند معمولی S با افزایش بهای 130 میلیون تومانی در پایین‌ترین سطح افزایش قیمت قرار گرفته است.
علت تفاوت در قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان داخلی چیست؟
با وجود آن‌که همه خودروسازان داخلی امسال دو نوبت افزایش قیمت را تجربه کردند، نحوه اجرای این تصمیم در میان آنها متفاوت بوده است. در مرحله نخست، سقف افزایش قیمت 15 درصد تعیین شد، اما ایران‌خودرو این محدودیت را نپذیرفت و نرخ محصولات خود را بیشتر افزایش داد.
مرحله دوم که قرار بود بر مبنای دستورالعمل جدید قیمت‌گذاری صورت گیرد، با طرح ابهام از سوی یکی از نهادهای دولتی متوقف شد و مسیر تعیین قیمت‌ها بار دیگر از شیوه قبلی دنبال شد. حال یکی از پرسش‌هایی که ذهن بسیاری از مصرف‌کنندگان را درگیر کرده این است که چرا سقف افزایش قیمت در محصولات سایپا و پارس‌خودرو نسبت به ایران‌خودرو تفاوت فاحشی دارد؟
گرچه برخی اخبار غیررسمی حاکی از آن است که ایران‌خودرو کمتر از میزان تعیین‌شده نرخ محصولات خود را افزایش داده است، اما گروهی از تحلیلگران، رشد بیشتر قیمت‌ها در سایپا و پارس‌خودرو را در راستای زمینه‌سازی برای واگذاری این شرکت‌ها می‌دانند. با این حال، اکنون این پرسش مطرح می‌شود که آیا هدف سیاست‌گذار از رشد بیشتر قیمت محصولات سایپا و پارس‌خودرو، کاهش زیان انباشته این خودروسازان و تسهیل روند واگذاری آنها بوده است؟
پاسخ شفاف سیاست‌گذاران و نهادهای قیمت‌گذار به این پرسش می‌تواند منجر به رفع ابهامات مصرف‌کنندگان شده و همبستگی مردم با سیاست‌گذاران را افزایش دهد.