تحلیل بازار خودرو: آیا استانداردهای جدید به افزایش قیمت منجر می‌شود؟
رکود بازار خودرو هر روز عمیق‌تر می‌شود و هم‌زمان سیاست‌گذاران از افزایش استانداردهای خودرویی از ۸۵ به ۱۲۲ مورد و الزام رعایت استاندارد آلایندگی یورو ۶ سخن می‌گویند. اما پرسش اصلی این است که اجرای چنین سیاست‌هایی در شرایط فعلی صنعت خودروسازی تا چه اندازه به رشد قیمت‌ها و فشار بیشتر بر بازار منجر می‌شود؟
بازار خودرو کشور در شرایطی ناپایدار و مبهم قرار دارد
بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودروسازی گفت: بازار خودرو کشور در شرایطی ناپایدار و مبهم قرار دارد. تا زمانی که تحولات سیاسی کلان در سطح داخلی و بین‌المللی، از جمله موضوعاتی نظیر تحریم‌ها، تبعات مکانیسم ماشه و روابط خارجی کشور، تغییر محسوسی نداشته باشند، نمی‌توان چشم‌انداز روشنی برای بهبود وضعیت بازار خودرو متصور شد. البته باید در نظر داشت، از آنجا که خودروهای عرضه‌شده در بازار فعلی بر مبنای نرخ ارز حدود ۷۰ هزار تومان قیمت‌گذاری شده‌اند، در صورت عرضه خودروهای جدید با نرخ ارز ۱۰۰ هزار تومانی و افزایش متعاقب قیمت خودرو، حجم بازار کاهش یافته و رکود حاکم بر بازار خودرو تشدید می‌شود.
بازار خودرو اکنون در وضعیت رکود تورمی به سر می‌برد
او ادامه داد: بازار خودرو اکنون در وضعیت رکود تورمی به سر می‌برد. به این معناست که از یک سو افزایش نرخ ارز موجب رشد بهای تمام‌شده واردات و تولید خودرو می‌شود و از سوی دیگر، کاهش قدرت خرید مردم و نبود کشش تقاضا مانع از انتقال کامل این افزایش قیمت به بازار می‌شود.
اغلب معاملات در قالب جابه‌جایی خودروهای موجود انجام می‌شود / رکود معاملاتی ممکن است عرضه‌کنندگان خودرو را مجبور به ارائه طرح‌های فروش اقساطی کند
صدرایی تشریح کرد: در حال حاضر، اغلب معاملات در قالب جابه‌جایی خودروهای موجود انجام می‌شود. بدین ترتیب، افراد با فروش خودروی فعلی خود، خودروی دیگری خریداری می‌کنند.
حرکت در مسیر فروش اقساطی می‌تواند به رونق نسبی در معاملات منجر شود
او افزود: در چنین شرایطی، رکود معاملاتی ممکن است عرضه‌کنندگان خودرو را مجبور به ارائه طرح‌های فروش اقساطی کند. هرچند در فضای تورمی کنونی، بانک‌ها نیز در اعطای تسهیلات با احتیاط بیشتری عمل می‌کنند، اما حرکت در مسیر فروش اقساطی می‌تواند به رونق نسبی در معاملات منجر شود.
صنعت خودروسازی کشور توان اجرای استانداردهای جدید را ندارد / صنعت خودروسازی در شرایط حفظ بقا قرار دارد
صدرایی تصریح کرد: در حوزه افزایش استانداردهای خودرویی به ۱۲۲ مورد و الزام رعایت استاندارد آلایندگی یورو ۶، هرچند از منظر فنی و زیست‌محیطی اقدامی مثبت و ضروری است، اما با واقعیت‌های فعلی صنعت خودروی کشور هم‌خوانی چندانی ندارد.
او ادامه داد: از دید استراتژیک، صنعت خودروسازی در شرایط حفظ بقا قرار دارد. با توجه به فشارهای بیرونی و ناکارآمدی‌های داخلی، این صنعت توان توسعه یا ارتقا را از دست داده است. در چنین شرایطی، خودروسازان با پلتفرم‌های سه دهه گذشته همچنان نگران تامین قطعات خود در شرایط فعلی هستند. از سوی دیگر، مطالبات معوقه قطعه‌سازان به‌شدت افزایش یافته است. در نتیجه، دور از انتظار است که صنعت خودروسازی کشور توان اجرای استانداردهای جدید را داشته باشد.
اجرای استانداردها قیمت خودروهای یک میلیاردی را تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد
صدرایی عنوان کرد: در واقع، برای استانداردسازی باید تولید محصولات و پلتفرم‌های جدید در دستور کار قرار گیرند، اما با توجه به محدودیت‌های ارتباطات جهانی، تحریم‌ها، توان ارزی و تولیدی و نرخ روز دلار، اجرای این استانداردها درعمل ناممکن است. این امر می‌تواند قیمت خودروهای تولیدی جدید را فراتر از خودروهای فعلی افزایش دهد.
او خاطرنشان کرد: استانداردسازی باید در زمانی زودتر و در شرایط اقتصادی متعادل‌تری انجام می‌شد. گرچه بسیاری از پلتفرم‌های فعلی اصولاً قابلیت سازگاری با این سطح از استاندارد را ندارند و نیازمند طراحی از پایه هستند، اما اجرای این استانداردها می‌تواند، برای مثال، بهای خودرویی یک‌میلیاردی را تا مرز یک‌میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان بالا ببرد.
مسیر سیاست‌گذاران برای دستیابی به ایمنی معکوس است
صدرایی اظهار کرد: متناسب با تغییرات پلتفرم، طراحی، نگرش و فلسفه در صنعت خودروسازی دنیا، استانداردهای خودرویی نیز به‌روز می‌شوند. اگر می‌شد با ارتقای ایمنی محصولات قبلی، خودروهای قدیمی را ایمن کرد، تمام خودروسازان دنیا نیز در این مسیر حرکت می‌کردند.
او ادامه داد: استانداردهای ایمنی خودرو به‌صورت روزافزون در حال افزایش هستند. برای مثال، خودرویی که در دهه ۹۰ موفق به کسب پنج ستاره ایمنی شده است، ممکن است با توجه به استانداردهای روز دنیا، اکنون توانایی کسب حتی دو ستاره ایمنی را نداشته باشد.
تا زمانی که متغیرهای کلان اقتصادی و سیاسی کشور شفاف و پایدار نشوند، انتظار تغییر اساسی در روند بازار خودرو وجود ندارد
صدرایی تشریح کرد: تا زمانی که متغیرهای کلان اقتصادی و سیاسی کشور شفاف و پایدار نشوند، انتظار تغییر اساسی در روند بازار خودرو وجود ندارد. این بدان معناست که در صورت تداوم وضعیت فعلی و افزایش فشارهای بین‌المللی، اندازه بازار خودرو به‌تدریج کوچک‌تر می‌شود و رکود حاکم بر بازار تعمیق می‌یابد؛ چراکه افزایش فشارهای بین‌المللی، مردم را به سمت نگه‌داشتن نقدینگی و کالاهای نقدشونده سریع سوق می‌دهد.
آینده تولید خودرو در کشور، بدون ورود پلتفرم‌های جدید، همکاری‌های بین‌المللی و انتقال فناوری، دچار تحول چشمگیری نمی‌شود
این کارشناس صنعت خودروسازی در پایان گفت: آینده تولید خودرو در کشور، بدون ورود پلتفرم‌های جدید، همکاری‌های بین‌المللی و انتقال فناوری، دچار تحول چشمگیری نمی‌شود. در واقع، توسعه واقعی صنعت خودروسازی زمانی ممکن است که درهای همکاری با جهان گشوده شود؛ ابتدا مونتاژ و ساخت داخل پلتفرم‌های جدید آغاز شود و در ادامه، دانش طراحی و تولید پلتفرم‌های بومی با عمری منطقی در کشور نهادینه شود. در غیر این صورت، تجربه‌های گذشته تولید پلتفرم‌های قدیمی نظیر پراید، پژو و مشتقات آنها بار دیگر تکرار می‌شود.