سازمان بورس بی‌برنامه عمل می‌کند / بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران، نتیجه تصمیمات ناگهانی است
بازار سهام ایران در هفته‌های اخیر شاهد کاهش قابل توجه صف‌های خرید و افزایش چشمگیر صف‌های فروش بوده است. این وضعیت، که ناشی از عوامل متعددی از جمله سوءمدیریت در سازمان بورس، کاهش اعتماد سرمایه‌گذاران، نوسانات اقتصادی و بی‌اطمینانی به سیاست‌های کلان است، بازار را در شرایط نزولی قرار داده است.
سرمایه‌گذاران، به‌ویژه سهامداران خرد، با مشاهده روند کاهشی شاخص‌ها و نبود چشم‌انداز مثبت کوتاه‌مدت، به فروش سهام خود روی آورده‌اند که این امر به تشکیل صف‌های فروش سنگین منجر شده است.
صندوق‌های اهرمی، که به تازگی در بازار سرمایه ایران معرفی شده‌اند، نقش مهمی در این وضعیت ایفا می‌کنند. این صندوق‌ها با استفاده از اهرم مالی، امکان کسب سود یا زیان چند برابری را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند. در شرایط صعودی، این ابزارها می‌توانند بازدهی بالایی ایجاد کنند، اما در بازار نزولی، زیان‌های سنگین‌تری به سرمایه‌گذاران تحمیل می‌کنند.
رفتار هیجانی برخی سرمایه‌گذاران در استفاده از این صندوق‌ها، به‌ویژه در شرایط کنونی، باعث تشدید فشار فروش شده است. معامله‌گرانی که با اهرم بالا وارد معاملات شده‌اند، در مواجهه با افت قیمت‌ها، برای پوشش زیان‌های خود اقدام به فروش سریع دارایی‌ها می‌کنند که این امر به نوبه خود صف‌های فروش را تقویت کرده است.
کارشناسان معتقدند که برای بهبود وضعیت بازار، علاوه بر اصلاح سیاست‌های اقتصادی، نیاز به افزایش شفافیت و آموزش سرمایه‌گذاران در استفاده از ابزارهای پیچیده‌ای مانند صندوق‌های اهرمی است. در غیر این صورت، این ابزارها می‌توانند به جای کمک به رشد بازار، به عامل تشدید نوسانات تبدیل شوند.
کاهش ضریب اهرمی صندوق‌ها، فشار فروش را افزایش داد
حسین مریدسادات، کارشناس بازار سرمایه دلیل اصلی افزایش صف‌های فروش و کاهش صف‌های خرید در بازار سهام را سوءمدیریت سازمان بورس دانست و اظهار داشت: «مسئولان سازمان بورس باید برای تغییر ساعت‌های معاملاتی بازار طلا از سه یا چهار ماه قبل اطلاع‌رسانی کنند، اما به‌یکباره روز چهارشنبه بازار تعطیل شد و صبح شنبه اعلام کردند ضریب اهرمی‌ها کاهش یافته است. این نشان‌دهنده سوءمدیریت در سازمان است.»
خبر خودرو شوک منفی به بازار وارد کرد
مریدسادات ادامه داد: «خبر خودرو نیز شوک منفی به بازار وارد کرد و نتیجه آن بی‌اعتمادی و افزایش ریسک در بازار سهام بود.» وی گفت: «سرمایه هوشمند است و هر جا ریسک ببیند، تصمیم می‌گیرد.»
این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «نتیجه این وضعیت، بازاری بود که روز شنبه غرق در خون شد. حدود 497 نماد در صف فروش بودند، 91 درصد بازار در سمت منفی بود و ارزش معاملات فقط 7600 میلیارد تومان بود. دیگر تفاوتی بین سهام بنیادی و غیربنیادی نبود و کل بازار در صف فروش قرار گرفت.»
صندوق‌های اهرمی سهام شاخص‌ساز می‌خرند
این کارشناس بازار سرمایه درباره تاثیر صندوق‌های اهرمی توضیح داد: «صندوق‌های اهرمی معمولا سهام شاخص‌ساز می‌خرند. وقتی ضریب اهرم کاهش می‌یابد، فشار فروش روی این صندوق‌ها افزایش می‌یابد. از امروز به بعد، این صندوق‌ها برای پاسخ به ابطال واحدها مجبور به فروش سهام هستند و این به تشدید فشار فروش در بازار منجر می‌شود.»
تصمیم اشتباه بدون اطلاع‌رسانی قبلی گرفته شد
مریدسادات افزود: «متاسفانه این تصمیم اشتباه بدون اطلاع‌رسانی قبلی در سایت سازمان بورس، گرفته شد و نتیجه آن وضعیت منفی بازار در روز شنبه بود. تا زمانی که ضریب اهرمی صندوق‌ها اصلاح نشود، بازار سهام به جایی نخواهد رسید.»