چرا سیمان گران شد اما فولاد نه؟

 در روزهای اخیر، افزایش قابل توجه قیمت سیمان در بازار داخلی، پرسش‌های فراوانی را به دنبال داشته است، به‌ویژه در مقایسه با فولاد که باوجود شرایط مشابه، روند قیمتی پایدارتری را تجربه کرده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد علت این تفاوت را باید در ساختار عرضه و تقاضای هر کدام از این کالاهای پایه جست‌وجو کرد.

مصرف سیمان در کشور به صورت مستمر و پایدار جریان دارد و کمتر تحت تأثیر فصل یا شرایط خاص قرار می‌گیرد. از این رو، هنگامی که به دلیل قطعی برق یا گاز، عرضه سیمان در بورس کالا کاهش پیدا می‌کند، با توجه به تقاضای بالای این محصول، رقابت بین خریداران شدت گرفته و قیمت سیمان به سرعت افزایش می‌یابد. این امر به شرکت‌های سیمانی اجازه می‌دهد حتی در شرایط سخت تولید، سودآوری مناسبی داشته باشند.

روند افزایشی قیمت سیمان در معاملات هفتگی

بررسی روند معاملات هفتگی سیمان تیپ دو، مطابق با نمودارهای زیر، به‌وضوح نشان می‌دهد که قیمت این محصول طی هفته‌های اخیر روندی صعودی داشته است. همان‌طور که در نمودارها مشاهده می‌شود، میانگین قیمت معامله سیمان (خط چین آبی) به‌صورت پیوسته در حال افزایش بوده و در بیشتر هفته‌ها از قیمت پایه (خط چین نارنجی) فاصله گرفته است.

این اختلاف میان قیمت پایه و قیمت معامله بیانگر آن است که تقاضا در بازار بالاتر از سطح تعیین‌شده‌ی عرضه بوده و خریداران حاضر شده‌اند سیمان را با قیمت‌هایی بالاتر از نرخ پایه تهیه کنند. به‌ویژه در هفته‌های پایانی، جهش قیمتی قابل توجهی دیده می‌شود که همزمان با افزایش ارزش معاملات است.

این روند نشان‌دهنده آن است که افزایش قیمت سیمان نه‌تنها یک اتفاق موردی یا موقتی نیست، بلکه در قالب یک الگوی پیوسته و قابل ردیابی در بازار شکل گرفته است. چنین روندی معمولاً به دلایلی مانند افزایش تقاضا، کاهش عرضه، یا تغییرات در هزینه‌های تولید و توزیع رخ می‌دهد که باید به‌طور جداگانه بررسی شوند.

افزایش رقابت در معاملات سیمان؛ نشانه‌ای از رشد تقاضا یا کاهش عرضه

مطابق با نمودار فوق که روند رقابت بر سر خرید سیمان تیپ دو در بورس کالا را نشان می‌دهد، به‌وضوح می‌توان مشاهده کرد که رقابت بین خریداران به‌ویژه در هفته‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته است.

شاخص رقابت در این نمودار، بر اساس نسبت اختلاف قیمت معامله‌شده نسبت به قیمت پایه (یا سایر معیارهای مشابه) محاسبه شده و روند آن در طول زمان ثبت شده است. همان‌طور که مشخص است، در ابتدا سطح رقابت در محدوده‌ای پایدار و نسبتاً پایین قرار داشته، اما از میانه‌ی بازه زمانی به بعد، به‌تدریج و سپس به‌صورت جهشی، رقابت افزایش یافته است.

در هفته‌های پایانی، رقم رقابت به بالای 80 درصد رسیده است؛ به این معنا که خریداران حاضر بوده‌اند سیمان را تا بیش از 80 درصد بالاتر از قیمت پایه خریداری کنند. این سطح از رقابت، یک سیگنال مهم و هشداردهنده برای بازار است و بیانگر یکی از این دو حالت یا ترکیبی از هر دوست:

افزایش قابل توجه تقاضا، به‌ویژه از سوی پروژه‌های عمرانی، ساخت‌وساز یا واسطه‌گران.

کاهش یا محدودیت در عرضه سیمان از سوی تولیدکنندگان یا سیاست‌گذاران.

این نمودار به‌خوبی پشتوانه‌ای تحلیلی برای افزایش قیمت سیمان در بازار مصرفی نیز محسوب می‌شود، چراکه نشان می‌دهد فشار تقاضا در مرحله اولیه عرضه (بورس کالا) شکل گرفته و منجر به بالا رفتن قیمت‌ها در زنجیره توزیع می‌شود.

وضعیت متفاوت فولاد نسبت به سیمان 

در مقابل، وضعیت فولاد متفاوت است. با شروع فصل‌های گرم یا سرد، قطعی برق و گاز معمولاً باعث افت تولید فولاد می‌شود، اما کاهش تولید فولاد لزوماً منجر به افزایش قیمت آن نمی‌شود. علت اصلی این موضوع عدم وجود مازاد تقاضا برای فولاد در بازار داخلی است؛ بخشی از تولید فولاد کشور به صادرات اختصاص دارد و کاهش تولید باعث کاهش صادرات می‌شود، اما رقابت داخلی در بورس کالا شکل نمی‌گیرد.

همچنین، کاهش تولید فولاد باعث ایجاد مازاد عرضه در بخش تولید آهن اسفنجی می‌شود که مرحله‌ای قبل از تولید فولاد است. ظرفیت بالای طرح‌های آهن اسفنجی نسبت به نیاز داخلی کشور، سبب شده قطعی برق قیمت این محصول را به نزدیکی قیمت تمام شده برساند که این وضعیت برای تولیدکنندگان آهن اسفنجی نگران‌کننده است.

در ادامه این زنجیره، معادن سنگ‌آهن نیز متاثر می‌شوند؛ با وجود تعداد زیاد طرح‌های تولید آهن اسفنجی، تقاضا برای سنگ‌آهن همواره بالاست و مازاد تقاضا در این بخش مشاهده می‌شود. با توجه به موارد فوق، شرکت‌های تولید فولاد ممکن است با کاهش درآمد و سودآوری روبرو شوند، زیرا با وجود کاهش تولید، هزینه‌های ثابت آنها همچنان باقی می‌ماند.

چرا برای کنترل قیمت واردات سیمان صرفه ندارد؟

لازم به ذکر است در پاسخ به این سوال که چرا سیمان از خارج وارد نمی‌شود، باید گفت سیمان محصولی است که به دلیل هزینه‌های بالای حمل و نقل، امکان واردات گسترده و مقرون به صرفه ندارد.

در نهایت، برای سرمایه‌گذاران در صنایع پایه، درک نحوه تأثیر قطعی برق و گاز بر عرضه و واکنش بازار به این تغییرات، می‌تواند به اتخاذ تصمیمات دقیق‌تر برای خرید و نگهداری سهام کمک کند.

انتهای پیام/