صعود قیمت بیت کوین به بالای ۸۵ هزار دلار/ 4 شاخص تعیین‌کننده مسیر بازار
در آخرین هفته ماه مارس، قیمت بیت کوین توانسته است با حفظ روندی باثبات، در محدوده قیمتی ۸۷ هزار دلار نوسان کند. هرچند این ارز دیجیتال طی ۲۴ ساعت اخیر حدود ۰.۴ درصد افت قیمت داشته، اما پیش‌تر در اوایل هفته موفق شد برای مدتی کوتاه از مرز ۸۸ هزار دلار عبور کند. در حال حاضر، پرسش اصلی فعالان بازار این است که آیا توقف کوتاه‌مدت قیمت بیت کوین پس از صعود اخیر، نشانه‌ای از یک «اصلاح سالم» است یا شروعی برای بازگشت روند نزولی.
تحلیل‌گران می‌گویند بررسی برخی شاخص‌های مهم می‌تواند به ما کمک کند تا تشخیص دهیم روند فعلی تا چه اندازه می‌تواند پایدار باشد. یکی از این کارشناسان، بوراک کسمچی (Burak Kesmeci) است که در پلتفرم CryptoQuant فعالیت دارد. او چهار شاخص چرخه‌ای مهم را بررسی کرده تا چشم‌اندازی از حرکت احتمالی قیمت بیت کوین در کوتاه‌مدت و میان‌مدت ارائه دهد.
بررسی چهار شاخص کلیدی در تحلیل قیمت بیت کوین
به گفته کسمچی، این چهار شاخص، سیگنال‌های متفاوتی را مخابره می‌کنند. برخی از آنها ضعف مومنتوم را نشان می‌دهند، اما هنوز نشانه‌ای قطعی مبنی بر اینکه قیمت بیت کوین به بالاترین سطح چرخه خود رسیده باشد، دیده نمی‌شود. در ادامه، نگاهی به مهم‌ترین نکات هر شاخص خواهیم داشت.
- فشار تأمین مالی داخلی (IFP)
نخستین شاخص، مقدار فشار تأمین مالی داخلی (Internal Funding Pressure) است که در حال حاضر روی ۶۹۶ هزار واحد قرار دارد. این عدد پایین‌تر از میانگین ساده ۹۰ روزه (SMA90) یعنی ۷۹۴ هزار است. به طور تاریخی، عبور IFP از SMA90 نشانه‌ای از بازگشت قدرت خریداران و جهش صعودی جدید محسوب می‌شود. اما اکنون این شاخص زیر میانگین بلندمدت خود قرار گرفته، بنابراین ممکن است بازار برای تغییر روند هنوز انرژی کافی نداشته باشد. - شاخص چرخه بازار گاوی و خرسی (Bull & Bear Market Cycle Indicator)
شاخص دوم، چرخه بازار گاوی/خرسی را بررسی می‌کند. به گفته کسمچی، این شاخص دارای دو مؤلفه‌ی میانگین متحرک ۳۰ روزه (DMA30) و ۳۶۵ روزه (DMA365) است. در شرایط فعلی، میانگین ۳۰ روزه -۰.۱۶ است، در حالی که میانگین ۳۶۵ روزه در محدوده ۰.۱۸ قرار دارد. پایین‌ماندن DMA30 نسبت به DMA365 باعث می‌شود این شاخص گرایش به سمت بازار خرسی پیدا کند و احتمال افت بیشتر قیمت در کوتاه‌مدت را گوشزد کند. بر همین اساس، عبور DMA30 از DMA365 برای بازگشت قوی‌تر صعودی ضروری خواهد بود. - نسبت ارزش بازار به ارزش تحقق‌یافته (MVRV)
سومین شاخص، نسبت MVRV است که ارزش بازار بیت کوین را در قیاس با ارزش تحقق‌یافته آن می‌سنجد. در حال حاضر، امتیاز MVRV زیر میانگین ۳۶۵ روزه خود قرار دارد و این وضعیت معمولاً پیش از ایجاد فشار فروش بیشتر رخ می‌دهد. کسمچی تأکید می‌کند که این شرایط به تنهایی به معنای سقف قیمتی (Cycle Top) نیست، اما اگر MVRV نتواند بالاتر از میانگین بلندمدت صعود کند، ممکن است آسیب‌پذیری بازار در برابر ریزش بیشتر افزایش یابد. او به نمونه‌ای از آگوست ۲۰۲۴ اشاره می‌کند که طی بحران تجاری (Carry Trade Crisis)، MVRV برای مدتی به زیر میانگین خود سقوط کرد و همزمان فشار فروش افزایش یافت، اما در ادامه و با فروکش‌کردن تنش‌ها، دوباره بازیابی شد. - سود/زیان خالص تحقق‌نیافته (NUPL)
چهارمین شاخص NUPL است که نسبت سود یا زیان تحقق‌نیافته را در بازار بیت‌کوین اندازه‌گیری می‌کند. عدد NUPL هم‌اکنون ۰.۴۹ است و پایین‌تر از میانگین ۳۶۵ روزه یعنی ۰.۵۳ قرار دارد. این مقدار نشان می‌دهد خریداران هنوز قدرت کافی برای یک روند صعودی قوی را به دست نیاورده‌اند، اما همچنان نمی‌توان به طور قطعی گفت که بازار به پایان مسیر صعودی خود رسیده است. مشابه با MVRV، اگر این شاخص بتواند به بالای میانگین بلندمدت برگردد، می‌تواند محرک جدیدی برای افزایش تقاضا باشد.
نشانه‌های متناقض در بازار و تأثیر عوامل کلان
برآیند این چهار شاخص حاکی از آن است که احتمال نوسانات در کوتاه‌مدت و میان‌مدت بالاست، اما هنوز نمی‌توان گفت که قیمت بیت کوین به سقف قیمتی چرخه فعلی رسیده است. کسمچی یادآور می‌شود که این وضعیت ممکن است بی‌شباهت به سال گذشته نباشد؛ زمانی که بیت کوین در بحبوحه فروش‌های ناشی از فشارهای کلان و اخباری نظیر تعرفه‌های تجاری ایالات متحده در محدوده‌های قیمتی متزلزل بود، اما پس از کاهش التهابات اقتصاد جهانی، دوباره رشد کرد.
در اینجا باید به نقش عوامل کلان اقتصادی اشاره کرد. مشکلاتی مانند تنش‌های تجاری و تعرفه‌ای که از سیاست‌های اخیر ایالات متحده نشأت می‌گیرد، می‌تواند اعتماد بازار را تضعیف کند و موقتاً از صعود بیشتر بیت کوین جلوگیری کند. اگر اوضاع اقتصاد جهانی بهبود یابد یا دست‌کم نشانه‌هایی از کاهش تنش‌ها مشاهده شود، احتمال آنکه بیت‌کوین دوباره به مسیر صعودی قوی برگردد، بیشتر می‌شود.
آیا اصلاح فعلی قیمت بیت کوین موقتی است یا پایدار؟
تحلیل‌گران بر سر این نکته اتفاق نظر دارند که عبور قیمت بیت کوین از مقاومت‌های کلیدی همچنان نیازمند جریان‌های قوی خریداران است. معامله‌گران اکنون به ناحیه حمایتی حدود ۸۵ تا ۸۶ هزار دلار نگاه می‌کنند. اگر بیت‌کوین به‌خوبی این محدوده را حفظ کند و شاخص‌های درون‌زنجیره‌ای همچون IFP، MVRV و NUPL مجدداً صعودی شوند، می‌توان به ادامه روند صعودی امیدوار بود.
با این حال، در صورت افت بیشتر و حرکت قیمت بیت کوین به زیر سطوح حمایتی، ممکن است بازار وارد مرحله عقب‌نشینی شود. به عبارت دیگر، تا زمانی که شاخص‌های تکنیکال و درون‌زنجیره‌ای یک جهت قطعی را نشان ندهند و فضای کلان اقتصادی هم مساعد نشود، احتمالاً شاهد نوساناتی خواهیم بود که تشخیص روند بعدی قیمت بیت کوین را دشوارتر می‌کند.
در حالی که قیمت بیت کوین همچنان در محدوده قیمتی بالای ۸۵ هزار دلار قرار دارد، بسیاری از معامله‌گران و تحلیل‌گران به چهار شاخص کلیدی ـ فشار تأمین مالی داخلی (IFP)، چرخه بازار گاوی/خرسی، MVRV و NUPL ـ چشم دوخته‌اند تا بفهمند آیا این دوره سکون و افت جزئی، پیش‌درآمدی بر صعود دوباره است یا مقدمه‌ای برای تغییر روند. طبق بررسی‌های بوراک کسمچی، این شاخص‌ها فعلاً نشانه‌ای از یک سقف قیمتی نهایی در چرخه کنونی نداده‌اند، اما نشانگرهای کوتاه‌مدت تا میان‌مدت هشدار می‌دهند که بازار می‌تواند با نوسانات منفی روبه‌رو شود.
در نهایت، مثل همیشه، عوامل بیرونی نیز نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. رویدادهای کلان اقتصادی، تصمیمات سیاست‌گذاران و نوسانات بازارهای جهانی می‌توانند روند قیمتی ارزهای دیجیتال را در بازه زمانی کوتاه تغییر دهند. همان‌طور که کسمچی اشاره کرده، وضعیت فعلی ممکن است تنها وقفه‌ای موقت باشد و با کاهش موانع خارجی یا حل‌وفصل مناقشات تجاری، بیت کوین بتواند بار دیگر روند صعودی خود را تقویت کند.
اما اگر این تنش‌ها ادامه یابند یا شاخص‌های درون‌زنجیره‌ای از تقویت دوباره بازار حکایت نکنند، احتمال ورود قیمت بیت کوین به دوره رکود یا اصلاح عمیق نیز وجود خواهد داشت.