دفاع همتی از عملکرد اقتصادی دولت چهاردهم
عبدالناصر همتی روز یکشنبه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی که به بررسی تقاضای استیضاح وی اختصاص داشت، در بخش نخست دفاع از عملکرد خود گفت: آرزوی موفقیت در این جنگ اقتصادی را دارم و تلاشم این است که جز صدق بر زبان نرانم و تلاش می کنم آنچه واقعیت است به شما نمایندگان و مردم بگویم؛ از من نخواهید که اطلاعاتی بدهم که دشمن شاد کن شود یا منافع ملی به خطر بیفتد و سعی می کنم در چارچوب منافع ملی صحبت کنم.
وزیر اقتصاد با اشاره به سال ۱۳۹۷ که مسئولیت بانک مرکزی را بر عهده گرفت، افزود: در سال ۱۳۹۷ نظیر همین اتفاقی که الان رخ داده، افتاد؛ آن زمان از چین برگشتم ترامپ می گفت قادر است در ۴۰ سالگی انقلاب در تهران جشن بگیرد؛ چه کسی جلوی ایناها ایستاد؟ سالی ۷ میلیارد دلار درآمد ما از نفت بود ولی ایستادیم.
همتی به سفر اخیرش به عربستان اشاره کرد و افزود: در آن سفر مسئولان عربستان به من گفتند چگونه یک کشور ۷ سال تحت فشار تحریم پایدار ایستاده است؛ گفتم به خاطر مقاومت مردم؛ درست است که مردم تحت فشارند و در ۷ سال گذشته ۱۰ میلیون نفر از مردم زیر خطر فقر رفته اند؛ می بینم مردم چه قدر زجر می کشند وقتی درباره ۶ میلیارد دلار دو سال است داریم بحث می کنیم که اصلا رقمی نیست.
وزیر امور اقتصادی و دارایی اظهار داشت: در بخش اول صحبت‌هایم ۱۰ سوالی که مطرح شده پاسخ می دهم در بخش دوم در آخر جلسه جمع بندی می کنم.
همتی درباره بحث اول گفت: از استیضاح استقبال می‌کنم حق نمایندگان است و موظفیم نمایندگان را قانع کنم این جلسه فرصتی برای تقویت همدلی در برابر چالش های داخلی و خارجی است استیضاح حتی اگر رنگ سیاسی داشته باشد نشان دهنده پختگی در اداره امور کشور است؛ هیچ کس نمی تواند بگوید انگیزه سیاسی دارید چون حقوق نمایندگان است، من به حرکت نمایندگان احترام می گذارم.
وی ادامه داد: من نمی گویم سؤالات اقتصادی به من ربطی ندارد؛ در یک چالشی با رسانه ها من گفتم اجازه دهید رئیس بانک مرکزی توضیح می دهد ولی این معنی اش این نیست که پاسخگو نیستم همه اعضای دولت مکلف به پاسخگویی به مردم هستند.
تورم کاهشی شده است
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: نرخ تورم اخیراً کاهشی شده است؛ سال گذشته تورم ما ۴۲ درصد بود که در پایان بهمن امسال ۳۲ درصد شده و ۱۰ واحد درصد کاهشی شده است؛ البته ۳۲ درصد هم بد است ولی در مقایسه با ۵۵ درصد و ۴۵ درصد سال های قبل است.
وی تصریح کرد: برخی می گویند همتی هیچ برنامه‌ای ندارد؛ مگر می شود برنامه ای نداشته باشیم؟ هر روز در حال پیگیری مسائل کشور هستیم.
همتی ادامه داد: تورم در بازه بلندمدت به خاطر رشد نقدینگی فراتر از رشد تولید است؛ علت رشد نقدینگی ما یک موضوع به جا مانده از قبل است که الان هم ادامه دارد؛ دوستانی که می گویند وزیر اقتصادی دست رو دست گذاشته بدانند، در ۵ ماه گذشته ۸۵۰ همت کسری بودجه امسال را تأمین کردیم؛ از رهبر انقلاب برای صندوق اجازه گرفتیم اوراق فروختیم و خصوصی سازی را پیگیری کردیم.
وزیر اقتصاد با یادآوری اینکه ۷۳ درصد هزینه های جاری را سازمان مالیاتی تأمین می کند، اظهار داشت: ۸۰ درصد بودجه کشور را وزارت اقتصاد تأمین کرده است به طوری که یک ساعت حقوق ها عقب نیفتاده است؛ مگر وزارت اقتصاد وظیفه ای جز این دارد؟
وی یادآور شد: مسأله اقتصادی کشور دست وزارت اقتصاد است ولی خودتان در قانون تصویب کردید که مسائل پولی و مالی دست بانک مرکزی است، مثل این است که تخصیص دست سازمان برنامه است.
همتی با یادآوری اینکه ریشه تورم به کسری بودجه و ناترازی بانک ها باز می گردد، این سوال را مطرح کرد که آیا ناترازی بودجه تقصیر وزیر اقتصاد است؟ هم دولت هم مجلس و کل حکومت در کسری بودجه نقش دارد ولی ما تا حالا بودجه را تأمین کرده ایم.
هزار و ۱۱۰ میلیارد تومان درآمد مالیاتی در دولت چهاردهم تامین شد
وزیر اقتصاد اظهار داشت: در ابتدای دولت سازمان مالیاتی می‌گفت در چند ماهی که فعالیت کشور متوقف بود، دریافتی بودجه کم شده بود اما با دستور رئیس جمهور هزار و ۱۱۰ میلیارد تومان درآمد مالیاتی تا پایان بهمن تأمین شد؛ چرا فکر می کنید فقط نگاه می کنم؟ یک روز سازمان مالیاتی غفلت کند، حقوق نمی توانیم بدهیم ما مولد سازی را راه انداختیم تا کنون ۹۰ همت برای واگذاری تصویب کرده ایم بودجه مولد سازی ۹۰ درصد آن را ما اجرا کردیم
وی درباره نرخ ارز گفت: اقتصاد ایران با توجه به تورم مزمنی که دارد، یک اقتصاد منابع محور است یعنی همواره اقتصاد نفتی بوده ایم و اگر به آن توجه نکنیم دچار اشتباه می شویم.
همتی ادامه داد: تکالیفی که مجلس به نظام بانکی اعمال می کند و ضعفی که در سیستم بانکی داریم و بانک های خصوصی ما ناتراز است و این یک واقعیت وحشتناک است که همه اینها بر تورم فشار می آورد.
وزیر اقتصاد با بیان اینکه وقتی فروش نفت بیشتر می شود، تورم به طور مقعطی کاهش می یابد، یادآور شد: در دوره برجام رشد اقتصادی ما به ۱۱ درصد رسید و تورم تک رقمی شد؛ پس نگوییم در یک دوره کاهش یا افزایش تورم داشتیم؛ همه اش به نفت برمی گردد تا زمانی که مسائل بین المللی ما حل نشود، نفت هم حل نمی شود ما در حال کنترل این موضوع هستیم.
وی تصریح کرد: در سه دوره در سال های اخیر با ابرتورم مواجه بودیم که در هر دوره با سیاست خاصی توانستیم جلوی ابرتورم را بگیریم از این به بعد هم اجازه نمی دهیم ابرتورم داشته باشیم.
وزیر اقتصاد با تاکید بر اینکه دنبال ثبات پایدار در اقتصاد کلان هستیم تاکید کرد: وقتی فعالیت های سفته بازانه کاهش یابد و رشد حقیقی ایجاد شود، اقتصاد کلان پایدار می شود.
نرخ ارز در نیما یک خالی فروشی بود
وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر این نکته که افزایش نرخ دلار توسط دولت واقعیت ندارد، به مرکز مبادله ارز اشاره کرد و خطاب به نمایندگان اظهار داشت: شما خودتان تصویب کردید که مرکز مبادله ارز و طلا ایجاد شود و نرخ ارز توافقی باشد؛ در نیما ارز ۴۰ هزار تومانی یک پوسته و خالی فروشی بود؛ سال گذشته اختلاف بازار واقعی و نیما ۲۰ هزار تومان بود که به هزار همت در تبادلات می رسید که رقم قابل توجهی است و من نمی توانستم در برابر این رانت سکوت کنم.
همتی با یادآوری اینکه دولت قبل هم به همین نتیجه رسیده بود و از اول فرودرین ۱۴۰۳ افزایش نرخ ارز را شروع کرده بود، افزود: وقتی من وزیر اقتصاد شدم، دیگر ارز ۴۰ هزار تومان نبود در منطقه هم اتفاقاتی افتاد و حوادث سوریه و لبنان و منطقه هم مشکلاتی برای ما ایجاد کرد و در دی ماه امسال هم ترامپ روی کار آمد و اعلام جنگ اقتصادی کرد؛ آیا اینها تأثیری در نرخ ارز ندارد؟
وی تصریح کرد: الان طبق آمار بانک مرکزی هنوز ۳۵ درصد ارز صادرکننده برنگشته است چون می گویند با این نرخ ارز برای ما صرف نمی کند که ارز خود را برگردانیم؛ در این شرایط چه باید کرد؟
وی در عین حال قیمت ارز در بازار غیررسمی را واقعی ندانست و با تاکید بر اینکه ارز ۹۰ هزار تومانی ناشی از انتظارات توئرمی است و باید کاهش یابد، گفت: بانک مرکزی در حال مدیریت بازار است و آن را کاهش می دهد.
وزیر اقتصاد تصریح کرد: فرق بازار توافقی با نیما این است که خود صادرکنننده ها درباره نرخ آن توافق می کنند؛ ظرف سه ماه گذشته ۴ میلیارد دلار در آن تبادل صورت گرفته است.
وی به موضوع ترخیص ۹۰ به ۱۰ کالاها در گمرک نیز اشاره کرد و اظهار داشت: بالای ۵ میلیارد دلار در این مدت بابت ترخیص ۹۰ درصدی هزینه کرده ایم که رقم بالایی است و فشار تقاضا را در منطقه افزایش داد و سبب شد تقاضای وحشتناکی سمت بانک مرکزی برود اما در حال کنترل آن هستیم.
رشد ۲۵ درصدی صادرات غیرنفتی
وزیر امور اقتصادی و دارایی رشد صادرات غیر نفتی در ۵ ماه گذشته را ۲۵ درصد،رشد صادرات به منطقه را ۳۷ درصد و رشد صادرات به اوراسیا ۲۷ درصد اعلام کرد و گفت: صادرات پسته ۱۴۷ درصد و پتروشیمی ۴۷ درصد رشد کرده است.
همتی یادآور شد: صادرات زعفران در نیمه اول سال سقوط کرده بود، اکنون ۱۷ درصد رشد کرده است؛ تراز تجاری ما که پارسال منفی بود اما امسال با استثنای طلا منفی سه میلیارد دلار است که با صادرات مواد پتروشیمی، نفت و گاز الان اوضاع خیلی بهتری نسبت به قبل داریم.
وی ادامه داد: نباید القا کنیم که وضع ارزی کشور بد است و هی بگوییم تورم می آید. ما ارز و تورم را کنترل خواهیم کرد. چرا از افتخارات ما که در حوزه بازار سرمایه است صحبتی نمی شود که شادابی را به اقتصاد کشور آورده است.
بازار سرمایه ۴۰ درصد رشد داشته است
وزیر امور اقتصادی و دارایی گفت: یکی از افتخارات ما بازار سرمایه است که ۴۰ درصد در این ۵ ماه رشد داشته است در حالی که یک سال کرکره آن را پایین کشانده بودند؛ اقتصاد مانند ظروف مرتبطه است، نمی توان بازار سرمایه، بورس تولید تعطیل کنید و بعد بگویید که ارز را باید پایین نگه داشت، با این کار اقتصاد از بین می رود.
همتی با بیان اینکه امسال بانک مرکزی ۷۰ میلیارد دلار تخصیص ارز داشته است، اظهار داشت: مردم مشکلات بسیاری دارند؛ ما هم از این وضعیت ناراحت و از مردم شرمنده ایم ولی حال تلاش هستیم زیرا ناترازی های پولی و انرژی و بودجه ای که یک شبه ایجاد نشده است.
وی درباره یکی از سوالات استیضاح کنندگان مبنی بر اینکه از بورس حمایت نمی شود، اظهار داشت: این سؤالات کپی سؤالات دو سال قبل بود و به این نکته توجه نشده که در این دولت از بورس حمایت شده است و به دنبال طراحی صندوق های پروژه هستیم که اقتصاد مردمی شود.
وزیر اقتصاد تصریح کرد: من پشت سر بورس هستم؛ به بورسی ها قول داده ام و خواهم ایستاد و آنجا را منبع تامین مالی تولید خواهیم کرد زیرا رهبر معظم انقلاب اسلامی رشد هشت درصدی را از ما خواسته است.
وی ادامه داد: در همین پنج ماه که بورس ۴۰ درصد رشد کرد، ۴۰۴ همت اوراق منتشر کردیم؛ فکر کرده اید کسری بودجه همینطوری رفع شد؟ شبانه روز کار می‌کنیم و برای بازار سرمایه شرکت پروژه ها را طراحی خواهیم کرد تا اقتصاد مردمی شود؛ در این زمینه جهت گیری ما مشخص است که همان حمایت از فعالان اقتصادی است.
همتی تاکید کرد: شبانه روز پیگیری می کنم؛ مواظب هستم که به بورس لطمه نزند، خزانه خلاف نکند و سازمان برنامه، بودجه را به موقع تخصیص دهد.
همتی تصریح کرد: خیلی تعجب می کنم که می گویند همتی از بهداشت بی خبر است. از وزیر بهداشت بپرسید که دو روز قبل در جلسه سران چه کسی اصرار کرد تا برای حل مشکل بدهی های بهداشت، اوراق منتشر کنیم؟ کدام وزیر اقتصاد و یا بانک مرکزی دوست دارد ارز و تورم رشد کند؟ چرا باید اعتبار خود را خراب کنیم؟ شبانه روز دغدغه داریم.
یکی از کارهای مهم تعیین تکلیف سهام عدالت خواهد بود
وزیر امور اقتصادی و دارایی با بیان اینکه یکی از سوالات استیضاح کنندگان به سهام عدالت جاماندگان اختصاص دارد، گفت: در سال ۱۴۰۳ اصلا در بودجه قانونی برای بازماندگان سهام عدالت نداشتیم؛ در دولت سیزدهم در دولت مطرح شده بود ولی رأی نیاورد من که دیگر نباید درباره دولت قبل صحبت کنم؛ ۴۹ میلیون نفر سهام عدالت داشتند که اجازه نداشتند آن را بفروشند ۲ میلیون نفر از دارندگان سهام عدالت فوت کرده اند؛ این کار درست نیست که به ۴۹ میلیون نفر سهام بدهید ولی نتوانند از آن استفاده کنند و نهایتا سالی ۵۰۰ هزار تومان بدهیم که پول دو پرس غذا نیست.
همتی با تاکید بر اینکه یکی از کارهای مهم وزارت اقتصاد تعیین تکلیف سهام عدالت خواهد بود، اظهار داشت: من به عنوان وزیر اقتصاد به دنبال تعیین تکلیف سهم عدالت برای مردم هستم. آنهایی که دارای سهم یک میلیونی هستند، ارزش سهامشان به ۳۰ میلیون تومان رسیده است که باید به مردم بازگردانده شود تا بتوانند بخشی از مشکلات زندگی خود را حل کنند.
وزارت اقتصاد در شورای رقابت نقشی ندارد
همتی با اشاره به اینکه در محورهای استیضاح درباره عملکرد شورای رقابت سوال شده است، گفت: درباره شورای رقابت فقط رئیس جمهور حکم می دهد ولی ظرف ۶ سال نمی توانیم آن ها را تغییر بدهیم؛ آیا من کاره ای هستم؟ مجلس سه نماینده در شورای رقابت دارد و وزیر اقتصاد دو نفر؛ من بیشتر باید پاسخگو باشم یا مجلس؟
برنامه راهبردی مناطق آزاد به زودی آماده می شود
وزیر امور اقتصادی و دارایی درباره مناطق آزاد نیز گفت: درباره مناطق آزاد ۲۰ سال است که اشتباه می روند الان تهران از نظر اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی آزادتر است در اینجا راحت تر فعالیت اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی می کنند اما الان در کیش نمی شود این کارها را کرد.
وی با اشاره به موانعی که در مسیر مناطق آزاد وجود دارد افزود: در همین مدت مالیات بر ارزش افزوده تولید در مناطق آزاد را برداشتیم؛ برنامه راهبردی آن به زودی آماده می شود. گرچه نمی شود در ۵ ماه کاری کرد و هنوز نتواسته‌ام مدیران عامل برخی مناطق را با جلب نظر نمایندگان تغییر دهم.
بالای ۳۰ میلیارد دلار قاچاق داریم
وزیر امور اقتصادی و دارایی با تاکید بر اینکه مبارزه با قاچاق فقط دست گمرک نیست، اظهار داشت: بالای ۳۰ میلیارد دلار قاچاق داریم؛ وزیر اقتصاد چه کار کند؟ وقتی روزی ۲۰ میلیون لیتر گازوئیل قاچاق می شود، می دانید چه قدر می شود؟ در سال می شود ۳۲۰ همت یعنی اندازه یارانه یک سال که به مردم می دهیم یعنی برای هر نفر در سال ۴ میلیون تومان یارانه می شود اما اینها در دست وزیر اقتصاد نیست با این حال در دست پیگیری است.
همتی اظهار داشت: وقتی ۱۵۰۰ کالا را از واردات حذف کرده اید، به صورت غیر رسمی وارد می شود؛ در این شرایط چه کار باید کرد؟ببنید این اسکله ها دست کیست؟ من اصلا روحم هم خبر ندارد.
وزیر اقتصاد یکی از اقدامات دولت را ساماندهی تجارت کولبری و ته لنجی دانست تا در میان مدت بخشی از کالاهای وارداتی از این محل ساماندهی شود و به تازگی نیز آیین نامه آن به تصویب رسیده است.
وی تاکید کرد: پس نگویید همتی هیچ کاری نمی کند؛ وزارت اقتصاد اَبَر وزارتخانه است و ۸۰ درصد بودجه را وزارت اقتصاد تأمین می کند.