بورس به قله ۳ میلیونی می رسد ؟
بورس تهران در شرایطی به استقبال بهمن‌ماه می‌رود که هفته مهمی را از منظر تحولات سیاسی در پیش دارد. رفتار معامله‌گران در روز شنبه نشان داد فتح کانال ۳میلیونی در شرایط کنونی با دو چالش مواجه است. تالار شیشه‌ای در حالی روند اصلاحی را دنبال می‌کند که روز گذشته همه شاخص‌های سهامی سرخ‌پوش شدند و دماسنج اصلی این بازار با کاهش ۱.۷۶درصدی در کف کانال۲.۸میلیون واحد تثبیت شد. خروج پول نیزمجددا سرعت گرفت و ارزش معاملات خرد به سطح ۷هزار میلیارد تومان رسید.
بورس تهران اولین روز هفته را با ریزش قابل‌توجهی در شاخص‌های این بازار آغاز کرد. همان‌طور که از تحولات سیاسی و تاثیر آن بر بازارهای مالی، انتظار می‌رفت شاخص‌کل بورس با افت بیش از ۵۰هزار‌واحدی در محدوده 2.8میلیون واحد متوقف شد و شاخص هموزن هم با کاهش ۱۲هزار‌واحدی مواجه شد. با توجه به نزدیک‌شدن به حضور ترامپ در کاخ‌سفید و ریسک‌های سیاسی احتمالی که ممکن است بین ایران و آمریکا به‌وجود بیاید، طبیعتا بازار سرمایه را وارد یک فضای رکودی در کوتاه‌مدت خواهد کرد.
همان‌طور که در تابلوی معاملات هم کاملا مشخص است، نمادهای بورسی پس از آنکه به‌طور میانگین در هفته گذشته حدود ۱۳هزار‌میلیارد‌تومان مورد دادوستد قرارگرفتند، دوباره ارزش معاملات به محدوده 6هزار و 800میلیارد‌تومان در روز شنبه رسید. این میزان کم‌ترین مقدار از 27آبان سال‌جاری است، همچنین هزار و 800میلیارد‌تومان پول حقیقی از گردونه معاملات خارج شده‌است که عدد قابل‌توجهی به‌شمار می‌رود.
به‌نظر می‌رسد در یک سناریوی بدبینانه شاخص‌کل بازار سهام در کوتاه‌مدت تا نیمه کانال2.5میلیون واحد می‌تواند اصلاح کند و پس از آن یک روند جدید ایجاد می‌شود، اما در صورت مدیریت ریسک میان ایران و آمریکا و یک توافق، P/E بازار در بلندمدت می‌تواند به‌طور متوسط به حوالی 15واحد افزایش یابد. به‌نظر می‌رسد این روند اصلاحی شکل‌گرفته در بازار صرفا یک واکنش به محدوده مقاومتی2میلیون و 850هزار واحد تا 3میلیون واحد در شاخص‌کل باشد و در میان‌مدت میتوان عبور نماگر اصلی بازار از مرز حساس 3میلیون را متصور بود.
ارزش معاملات 6همت چه می‌گوید؟
افت شدید میانگین ارزش معاملات در کوتاه‌مدت در کنار سقوط این سنجه آماری به زیر 7هزار‌میلیارد‌تومان سبب شد تا ارزش دلاری دادوستدهای بورسی از مرز حساس 100میلیون دلار پایین‌تر بیاید. انتظار می‌رود که این ارزش معاملات به‌طور میانگین در هفته‌جاری و شاید حتی هفته بعد و تا زمانی‌که هیجان ناشی از تحولات سیاسی کمتر نشود، در محدوده‌های فعلی باقی‌بماند. هرچند این موضوع می‌تواند نگرانی‌ها را در بازار افزایش دهد، اما به احتمال قوی، متغیرهای اقتصادی به کمک بورس خواهند آمد. به‌نظر می‌رسد که شاخص‌کل بورس به محدوده حمایتی ۲میلیون و ۶۰۰هزار واحد واکنش نشان دهد، ضمن آنکه هرقدر روند اصلاحی ما شدیدتر شود و حتی در یک سناریوی بدبینانه، اصلاحی را تا محدوده ۲میلیون و ۵۰۰هزار واحد تجربه کنیم، P/E بازار همزمان با گزارش‌های ۹ماهه که در حال منتشر‌شدن هستند، تعدیل خواهدشد و حتی ممکن است که این نسبت دوباره به محدوده 7 تا 7.5واحد برگردد.
در صورت ثبات شرایط سیاسی و عدم‌جدی‌شدن تنش‌ها بین ایران و غرب میتوان شاهد این موضوع بود که بازار با تقاضای جدیدی به واسطه ارزندگی بیشتر همراه شود. اکنون مهم‌ترین متغیری که وزن بالایی به نوسانات بازار می‌دهد، عوامل سیاسی است. اگر سناریوی جدی‌‌‌‌‌‌شدن تنش و درگیری‌های سیاسی منتفی شود، احتمالا خطری جدی بازار سرمایه را تهدید نخواهد کرد، اما سناریویی برخلاف سناریوی یادشده، دوباره نسبت P/E بازار را به محدوده 6واحد هدایت خواهد کرد. به این معنا که بازار نمی‌خواهد P/E بالای 6واحد را به سود خالص بازار نسبت دهد.
با توجه به قیمت ارز توافقی و سیاستی که با سرعت زیاد به سمت تک‌‌‌‌‌‌نرخی‌‌‌‌‌‌شدن ارز پیش‌می‌رود، احتمال آنکه در کوتاه‌مدت P/E بازار به بالای 12برسد، افزایش می‌‌‌‌‌‌یابد. یک سناریوی بسیار خوش‌بینانه هم در کنار سایر سناریوها وجود دارد. اگر مدیریت ریسک بین ایران و آمریکا منجر به یک توافق گسترده شود، در این‌صورت میتوانP/E حدود 20را هم برای بازار مدنظر قرار دهیم. در بلندمدت، خبر مذاکره به‌طور میانگین P/E بازار را تا حدود ۱۵واحد بلندمدت هم تعدیل خواهد کرد. در سناریوهای مورد بررسی در نهایت می‌توانیم شاهد آن باشیم که شاخص‌کل پس از پایان جو هیجانی بازار از محدوده ۳میلیون هم عبور کند.