ارز ترجیحی موجب ایجاد نیاز کاذب در کشور شده
محسن زنگنه، نایب‌رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ درباره میزان ارزی که در بودجه سال آینده به کالاهای اساسی اختصاص یافته است، با تاکید بر این موضوع که با ارز ترجیحی مخالف است می‌گوید: اگر ۳۰ میلیارد دلار هم برای ارز ترجیحی اختصاص دهید باز هم بلعیده و مصرف می‌شود. بنابراین به نظر ما اگر دولت نظم را برقرار و از مکانیسم‌های نظارتی استفاده کند، با همین عدد هم می‌توان کالاهای اساسی کشور را تامین کرد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه بخوانید.
***
بعد از اختصاص ارز ترجیحی واردات در نهادهای دامی و دارو بیش از نیاز بوده است/ ارز ترجیحی موجب شده یک نیاز کاذب در کشور شکل بگیرد
*مصوبه مجلس عدد ارز ترجیحی را ۱۱ میلیارد یورو تعیین کرده و این در حالی است که این عدد، سال گذشته حدود ۱۶ میلیارد یورو بوده است. البته گفته می‌شود که دولت وقت چند میلیارد یورویی هم بیشتر استفاده کرده است. با توجه به شرایط معیشتی و افزایش قیمت‌ها، ۱۱ میلیارد یورو کفاف واردات کالاهای اساسی را برای سال آینده می‌دهد؟
اگر میزان نیاز به واردات کشور قبل از ارز ترجیحی را در نظر بگیریم، می‌بینیم که واردات به همین اندازه ۱۱ میلیارد یورو بوده است. اما بعد از اختصاص ارز ترجیحی به دلیل جذابیت این ارز، واردات ما هم در نهادهای دامی و هم دارو بیش از نیاز بوده است. یعنی معتقدیم که ارز ترجیحی موجب شده یک نیاز کاذب در کشور شکل بگیرد.
ارز ترجیحی در محل خود نمی‌نشیند و باگ و انحراف دارد
*یعنی به کالاهایی اختصاص پیدا کرده که لازم نبوده است؟
نه، بیش از آن چیزی بوده که نیاز داشتیم. ما یک تعداد دام در کشور داشته‌ایم، این میزان در طول این چند سال کاهش پیدا کرده اما خوراک دام افزایشی شده است. این اتفاق خیلی عجیبی است. این نشان می‌دهد که ارز ترجیحی در محل خود نمی‌نشیند و باگ و انحراف دارد.
در حوزه دارو هم شرایط به همین شکل است، در این حوزه هم ما تولیدات دارو و افزایش کارخانجات را در کشور داریم اما از آن طرف در یکی دو سال گذشته میزان واردات کشور عددی و براساس دلار افزایش پیدا کرده اما دارو در سطح جامعه کمتر شده است.
دولت از مکانیسم‌های نظارتی استفاده کند
این نشان می‌دهد که اگر ۳۰ میلیارد دلار هم برای ارز ترجیحی اختصاص دهید باز هم بلعیده و مصرف می‌شود. بنابراین به نظر ما اگر دولت نظم را برقرار و از مکانیسم‌های نظارتی استفاده کند، با همین عدد هم می‌توان کالاهای اساسی کشور را تامین کرد. حکمی هم در صحن علنی مطرح شد که رای آورد و مقرر شد تا از وزارت صمت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت و ... بازخواست و آنها را مجبور به نظارت بر این عدد کنیم. به نظر من ۱۱ میلیارد یورو کافی است.
*اگر این میزان ارز ترجیحی برای واردات کالاهای اساسی کافی است پس این کمبودهای گاه‌به‌گاه از کجا نشات می‌گیرد؟
به دلیل آن است که این ارز ترجیحی به محل اصابت نمی‌کند و انحراف دارد.
همین امروز هر چقدر نهاده دامی به قیمت آزاد بخواهید در بازار وجود دارد/ دولت باید این شرایط را مدیریت و نظارت کند
*انحراف دارد یعنی اینکه مافیایی وجود دارد که ارز ترجیحی را در جایی که لازم است، استفاده نمی‌کند یا اینکه کالا برای افزایش قیمت احتکار می‌شود؟
در حال حاضر نهاده دامی فقط با ارز ترجیحی به کشور وارد می‌شود. همین امروز هر چقدر شما نهاده دام به قیمت آزاد بخواهید در بازار وجود دارد. اینها از کجا آمده است؟ این نشان می‌دهد که انحرافی وجود دارد. دارو هم به همین ترتیب است. بحث مافیا را مطرح نکنید به هر حال دولت باید این شرایط را مدیریت و نظارت کند.
*دولت چگونه باید این شرایط را مدیریت و نظارت کند؟
وظیفه دولت است که این شرایط را سامان دهد.
برای ساماندهی ارز ترجیحی در حوزه دارو بهترین راهکار استفاده از بیمه است/ باید بیمه‌ها را تقویت کنیم تا مردم بتوانند به راحتی از آنها استفاده کنند
*شما راهکاری برای دولت جهت نظارت، مدیریت و سامان دادن به این شرایط دارید؟
من در حوزه دارو معتقد هستم که بهترین راهکار استفاده از بیمه است. ما باید بیمه‌ها را تقویت کنیم تا مردم بتوانند به راحتی از بیمه استفاده کنند. احکامی که در این زمینه در برنامه هفتم توسعه آمده، بسیار احکام خوبی است. آقای پزشکیان هم در زمان تصویب برنامه هفتم رئیس کمیته بود و خودش هم در این زمینه زحمت کشیده است. همان حوزه درمان را در سال آینده دقیق اجرا کنیم مردم و مملکت نفع زیادی خواهند برد.
با ارز ترجیحی مخالف هستم/ تعیین عدد ارز ترجیحی برای سال آینده با دولت است
*در مصوبه مجلس نهایتا مشخص نشد که قیمت ارز ترجیحی چقدر خواهد شد. آیا رقمی برای این عدد مشخص شده است؟
من کلا با ارز ترجیحی مخالف هستم اما تعیین عدد ارز ترجیحی برای سال آینده دست دولت است.