لبنیات هر روز دورتر از سفره مردم/ لبنیات تنظیم بازاری در بازار نیست
اواخر ماه گذشته بود که قیمت شیر 20درصد افزایش یافت که باتوجه به سهم 70درصدی شیر در تولیدمحصولات لبنی،قیمت این محصولات باید رشد14درصدی داشته باشند.
این در‌حالی است که گزارش‌ها حاکی از آن بود که قیمت محصولات لبنی سر‌به‌فلک گذاشته و مردم از این امر به‌شدت گلایه داشتند، در‌واقع آنها می‌گفتند قیمت این محصولات صرفا 14 درصد افزایش یافته، اما در برخی فروشگاه‌ها از 30 تا 50 درصد افزایش قیمت محصولات لبنی مشاهده شد. چندی پیش مسعود امرالهی، مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی، درباره افزایش 30 درصدی قیمت محصولات لبنی در بازار گفت:«اکنون کارخانجات موظف به رعایت قیمت چهار محصول لبنی ماست 2.5کیلوگرمی، پنیریواف400گرمی،شیر نایلونی900گرمی کم‌چرب و شیر بطری یک لیتری کم‌چرب هستند». وی اظهار داشت: ستاد تنظیم بازار در شهریورماه امسال قیمت هر کیلوگرم شیرخام را 18 هزار تومان تعیین و اعلام کرد، طی توافق فی‌ما‌بین سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و بخش بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی، باید قیمت محصولات لبنی حدود 20 درصد افزایش داشته باشد.
امراللهی با تأکید بر‌این‌که هرگونه افزایش بیش از نرخ توافقی گرانفروشی محسوب می‌شود، افزود: هنوز قیمت‌ها اعلام نشده است، اما در‌صورت مشخص‌شدن، نرخ‌های جدید اعلام خواهد شد و به‌محض مشاهده هرگونه گزارش گرانفروشی، با متخلفان برخورد می‌شود. وی اعلام کرده بود که وزارت جهاد کشاورزی اکنون منتظر اعلام قیمت چهار قلم فرآورده لبنی تنظیم بازار از سوی سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولیدکنندگان است، زیرا مرجع رسمی تعیین و اعلام قیمت، سازمان حمایت است. طی توافق بین سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و بخش بازرگانی داخلی وزارت جهاد کشاورزی، باید قیمت محصولات لبنی کمتر از 20 درصد افزایش داشته باشد. این چهار قلم تنظیم بازار که شامل پنیر یواف 400 گرمی، ماست دبه 2.5کیلوگرمی، شیر یک‌لیتری کم‌چرب و شیر نایلونی 900 گرمی است. طی سالیان اخیر شاهد آن بودیم که نیمی از کالاهایی که کارخانه‌های لبنی تولید و به بازار عرضه می‌کنند، باید شامل 4 قلم محصولی باشد که قیمت آن مصوب شده است.
*تولید شیرخشک
البته سابقه نشان داده بود در همان سال‌ها هم این کارخانجات لبنی چهار قلم کالای فوق را در بازار کمتر عرضه می‌کردند و بیشتر شیر خریداری شده خود از دامداران را به تولید شیرخشک و صادرات آن به دیگر کشورها اختصاص می‌دادند.این چهار قلم محصول لبنی، پر‌مصرف هستند و ستاد تنظیم بازار، نرخ مصوب برای آنها تعیین می‌کند تا در سبد غذایی مردم این محصول ضروری کم نشود. با‌این حال اما چندی پیش خبری منتشر شد مبنی بر اینکه ستاد تنظیم بازار قیمت این چهار قلم کالا را نیز آزاد اعلام کرده تا دیگر مشمول قیمت دستوری نباشد که این امر را می‌توان تیری بر پیکره مصرف‌کنندگان خصوصا طبقات ضعیف و متوسط و دهک‌های پایین جامعه دانست.
در‌همین خصوص رضا باکری، دبیر انجمن صنایع لبنی در ارتباط با اعلام قیمت چهار محصول لبنی مشمول قیمت‌گذاری تنظیم بازاری، اظهار داشت: چهار محصول تنظیم بازاری لبنی دیگر وجود ندارد و نرخ‌گذاری محصولات لبنی تابع یک رشد قیمت منطقی است. وی افزود: این سیاست، باعث تفکیک برخی کالاها می‌شد که منطق درست و نتایج خوبی هم نداشت؛ در‌نتیجه امسال تمامی محصولات لبنی مشمول گروه چهار کالایی هستند که از نظر قیمت‌گذاری تابع قیمت‌گذاری کالاهای تولید داخل محسوب می‌شوند و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان نیز بر صحت این قیمت‌گذاری‌ها نظارت می‌کند. دبیر انجمن صنایع لبنی گفت: قیمت‌گذاری دستوری چهار محصول لبنی براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار و مجوز سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان برداشته شد. وی افزود: این سیاست، باعث تفکیک برخی کالاها می‌شد که منطق درست و نتایج خوبی هم نداشت؛ در‌نتیجه امسال تمامی محصولات لبنی مشمول گروه چهارکالایی هستند و از نظر قیمت‌گذاری تابع قیمت‌گذاری کالاهای تولیدداخل به‌حساب می‌‌آیدکه سازمان حمایت ازمصرف‌کنندگان وتولید‌کنندگان نیزبرصحت این قیمت‌گذاری‌ها نظارت می‌کند. وی تصریح کرد: شرکت‌ها براساس دفاتر قانونی خود وبهای تمام‌شده در استان‌های مختلف، قیمت محصولات لبنی را ارائه می‌کند و دیگر لیست قیمت واحد برای ارائه توسط انجمن صنایع لبنی وجود ندارد. باکری گفت: سازمان حمایت، نرخ‌های جدید صنایع مختلف را با در‌نظر‌گرفتن گروه چهار و براساس قیمت تمام‌شده محاسبه کرده است و در جلسه‌ای که به‌زودی با صنایع لبنی برگزار خواهد شد، نرخ‌های صنایع بررسی و در‌صورت نیاز اصلاح می‌شود. دبیر انجمن صنایع لبنی اظهار داشت: براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار کشوری در سال قبل همه محصولات لبنی به گروه چهار کالایی منتقل شدند، اما این مصوبه در‌سال گذشته مسکوت می‌ماند تا اینکه در‌سال جاری سازمان حمایت این مصوبه را فعال کرده است.
*ستاد تنظیم بازار خبر نداشت
بنا به این گزارش 4 قلم محصولات لبنی تنظیم‌بازاری شامل پنیر 400 گرمی یواف، ماست دبه 2.5کیلوگرمی، شیر یک لیتری کم‌چرب و شیر نایلونی 900 گرمی بود که شواهد نشان می‌دهد دیگر نرخ‌گذاری دستوری درباره آنها اعمال نمی‌شود. گفتنی است این امر سبب خواهد شد که مصرف سرانه لبنیات به‌شدت کم شود، به‌طوری که هم‌اکنون نیز این میزان از 130 کیلو سرانه مصرف سال 1389 به 50 کیلو کاهش یافته و با افزایش قیمت صورت‌گرفته، سرانه از این هم کمتر و به‌مرور از سبدغذایی مردم حذف می‌شود؛ این در‌حالی است که میزان مصرف سرانه اروپاییان 200 کیلوگرم است. با‌این‌حال، آنچه که واضح بوده این است که تولیدکنندگان و کارخانجات لبنی، افزایش 30 درصدی قیمت لبنیات شامل 14 درصد گرانی ناشی از شیر و 16 درصد هزینه‌های سربار تولید را تأیید کرده‌اند که خبر بدی برای مصرف‌کنندگان است.
*تکذیب سازمان حمایت
اما سازمان حمایت ازمصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در اطلاعیه‌ای لغو قیمت‌گذاری 4 محصول لبنی و افزایش 30 درصدی قیمت لبنیات با مصوبه ستاد تنظیم بازار و مجوز سازمان حمایت را تکذیب کرد. این در‌حالی است که دیروز مسعود امراللهی یک‌باره اعلام کرد کارخانه‌های لبنی برای دور‌زدن قیمت‌گذاری چهار قلم محصول تنظیم‌بازاری، اقداماتی مانند افزودن ویتامین دی و مواردی از این قبیل را انجام می‌دادند که این موارد نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد. از‌سوی دیگر، وی دیروز تصریح کرد: در هفته آینده قیمت چهار قلم محصول تنظیم‌بازار لبنیات اعلام خواهد شد. این اعلام در‌حالی انجام شد که سازمان حمایت از تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در اطلاعیه‌ای درباره اخبار منتشره به‌نقل از دبیر انجمن صنایع لبنی ایران مبنی بر لغو قیمت‌گذاری چهار محصول لبنی براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار و مجوز سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و افزایش 30 درصدی محصولات لبنی گفته بود هیچ‌گونه مصوبه و مجوزی از مراجع فوق یا سایر دستگاه‌های ذی‌مدخل در‌این خصوص صادر نشده است و اخبار فوق مورد تأیید نیست.
*لبنیات تنظیم بازاری در بازار نیست
در حالی دولت حذف قیمت‌گذاری دستوری لبنیات را تکذیب کرده که مشاهدات میدانی نشان می‌دهد این محصولات تنظیم بازاری در بازار وجود ندارد و صنایع لبنی به جای عرضه چهارمحصول لبنی با قیمت مصوب، این محصولات را با اسامی و قیمت‌های جدید عرضه می‌کنند تا نرخ‌های دستوری.
*تشدید برخورد با گرانفروشی لبنیات
مسعود امرالهی، مدیرکل دفتر بازرسی ونظارت بر کالاهای اساسی وزارت جهاد کشاورزی اظهار داشت: بعد از تغییرات قیمتی که در لبنیات عرضه‌شده در بازار مشاهده شد به تمام استان‌ها ابلاغ شده است که با هرگونه گرانفروشی لبنیات برخورد شود. وی گفت: 4 قلم محصول تنظیم‌بازار، معیار مصرف مردم است و در این زمینه با کسی تعارف نداریم و با تعزیرات حکومتی نیز برنامه گشت مشترکی برای برخورد با این گران‌فروشی‌ها انجام می‌شود.وی افزود: صنایع لبنی باید دوباره عرضه 4 محصول لبنی تنظیم بازار را آغاز کنند. البته نرخ‌های جدید ابلاغ شده که در اوایل هفته آینده اعلام می‌شود. مدیرکل دفتر بازرسی و نظارت بر کالای اساسی وزارت جهاد کشاورزی گفت: شیر خام کالای یارانه‌ای است و برای تولید این محصول از نهاده‌های یارانه‌ای استفاده می‌شود، در نتیجه صنایع نیز باید 4 قلم کالای تنظیم‌بازاری را به‌صورت مکفی تولید و عرضه کنند.