واردات برنج در بن‌بست/ برنج داخلی ۸۰ درصد نیاز بازار را پاسخ می‌دهد

برنج یکی از کالاهای اساسی است که میزان تولید، عرضه، واردات، صادرات و همین‌‎طور قیمت آن هم برای تولید‌کننده و هم برای مصرف‌کننده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در روز‌های اخیر، بازار برنج نوسانات مختلفی را پشت سر گذاشته است. از یک سو، واردات برنج خارجی ممنوع شده و از سوی دیگر قیمت برنج تولید داخل هم طی دو هفته گذشته پنج درصد افزایش پیدا کرده است. 

به دلیل ممنوعیت واردات برنج خارجی، قیمت این محصول افزایش یافته است. از طرفی، طبق گفته رضا کنگری، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی، 100 هزار تن برنج رسوبی در بندرها وجود دارد که مسئولان در تلاش‌اند با ترخیص این مقدار برنج بازار تاحدی به ثبات برسد. 

در همین زمینه، معاون وزیر صمت، طی نامه‌ای به دبیر ستاد تنظیم بازار با اشاره به رسوب برنج در گمرکات اعلام کرد در صورت ادامه‌دار شدن این شرایط، بازار برنج کشور دچار بحران می‌شود.

هرچند در حال حاضر فصل برداشت برنج ایرانی است و مشکل چندانی در عرضه این کالا وجود ندارد، اما به دلایلی نظیر قیمت بالای برنج ایرانی برای بسیاری از قشرهای جامعه،  استفاده از برنج خارجی را ترجیح می‌دهند. در حال حاضر با ممنوعیت واردات این محصول، قطعاً شاهد افزایش قیمت و کمبود این نوع برج در بازار خواهیم بود. 

ارز ترجیحی واردات برنج قطع شد؟

درباره علت افزایش قیمت برنج خارجی، حسن تقی‌زاده، رئیس اتحادیه برنج بابل توضیح داد: علت افزایش قیمت برنج خارجی، ممنوعیت واردات است. چون با توجه به اینکه در حال حاضر فصل برداشت برنج داخلی شروع شده است، واردات برنج خارجی هم تا آذرماه ممنوع است. در نتیجه این موضوع به عاملی برای افزایش قیمت و کمبود برنج خارجی تبدیل شده است. البته بحث‌هایی درباره حذف ارز ترجیجی از واردات برنج نیز مطرح شده که فعلاً صحت و سقم این موضوع مشخص نیست.

او درباره تاثیر این شرایط بر بازار برنج خارجی توضیح داد: ممنوعیت واردات برنج داخلی باعث افزایش قیمت برنج داخلی می‌شود. البته در مواردی شاید کمبودی در بازار وجود نداشته باشد، در چنین شرایطی یک جو روانی هم بر جامعه و بازار حاکم می‌شود. از طرفی وارد‌کنندگان هم به این شرایط دامن می‌زنند. در نتیجه همه این عوامل باعث متشنج شدن بازار می‌شود.

میزان تولید و عرضه برنج داخلی چقدر است؟

تقی‌زاده درباره میزان تولید و عرضه برنج داخلی در بازار تصریح کرد: سالانه سه میلیون تن برنج در ایران عرضه می‌شود ولی میزان تولید برنج در ایران حدود دو میلیون و 200 تن تا دو میلیون و 600 تن است. در واقع حدود 400 تا 600 تن کمبود برنج در بازار وجود دارد. البته سرانه صرف هم نسبت به سال‌های گذشته کاهش یافته است؛ زیرا در سال‌های گذشته سرانه مصرف هر فرد بین 35 تا 40 تن بوده ولی در حال حاضر سرانه مصرف برنج به 27 تا 30 کیلو رسیده است.

این فعال صنفی درباره قیمت برنج داخلی توضیح داد: در حال حاضر به دلیل ممنوعیت واردات برنج خارجی، قیمت‌ها حدود پنج درصد افزایش پیدا کرده است. برنج‌های مختلفی در شمال کشور کشت می‌شود. به عنوان مثال قیمت برنج فجر در بازار شمال کشور 70 هزارتومان به ازای هر کیلوگرم است. برنج طارم هم با قیمت 95 هزار تومان به ازای هر کیلوگرم در شمال کشور به فروش می‌رسد. البته اگر شبکه توزیع درستی در کشور وجود داشته باشد، قطعاً برنج با مناسب‌ترین قیمت در اختیار مصرف‌کنندگان در سایر استان‌ها قرار می‌گیرد.

راهکار چیست؟

تقی‌زاده درباره بهبود این شرایط پیشنهاد داد: بهترین راهکار برای حل این مشکل، مدیریت صحیح است. چون آن‌قدرها مشکل کمبود تولید در بازار وجود ندارد. البته یکی از مشکلاتی که وجود دارد سود فروشگاه‌هاست زیرا فروشگاه‌ها خود برنج را خریداری می‌کنند و با سود 20 تا 30 درصدی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌‎دهند. این در حالی است که سود عمده‌فروشی بنکداری سه درصد محاسبه می‌شود. بنابراین باید مدیریت درست صورت گیرد تا برنج با قیمت مناسبی در بازار توزیع شود.

بر اساس این گزارش، از آنجا که برنج یک کالای اساسی در سفره خانواده‌های ایرانی محسوب می‌شود، در نتیجه قیمت و نوسانات بازار این محصول هم برای تولید‌کنندگان و مصرف‌کنندگان اهمیت پیدا می‌کند. در حال حاضر به دلیل ممنوعیت واردات برنج خارجی، کمبود این نوع برنج و حتی افزایش قیمت برنج ایرانی در بازار وجود دارد.

بنابراین دولت باید در راستای مدیریت درست و اصلاح چرخه توزیع این محصول در بازار تلاش کند تا این محصول با بهترین شرایط در اختیار مصرف‌کنندگان قرار گیرد.