بازتاب وضعیت نان ۲۰ روز پس از گرانی/ با گران شدن نظارت تشدید شد؟
نان با چاشنی وعده‌هایی مثل افزایش کیفیت، تشدید نظارت و بهبود ارائه خدمات به مردم گران شد؛ اما بررسی‌های میدانی حاکی از این است که فعلاً فقط تغییر قیمت نان محقق شده و وضعیت نان و مردم در نانوایی‌ها همان شرایط سابق را دارد.
حدود سه هفته پیش، برای جبران هزینه نانوایی‌ها، قیمت نان در تهران و اغلب نقاط کشور به‌طور میانگین ۲۵ درصد افزایش یافت و مقرر شد ضمن تشدید نظارت‌ها، شرایط بهتری برای عرضه نان باکیفیت مهیا شود. با این حساب باید از منظر هزینه و درآمد مشکل نانوایان برطرف شده باشد؛ اما بررسی‌های میدانی حاکی از این است که در این حوزه همچنان وزن، کیفیت و میزان پخت نان، چالش‌های اساسی مردم هستند و از نظر مردم، تنها تفاوت بین قبل و بعد از گرانی نان، پرداختن پول بیشتر است؛ نه کیفیت بهتر شده و نه پخت نان بر اساس خواست مشتریان انجام می‌شود.
نان با چاشنی کم‌فروشی
نان یارانه‌ای باید با قیمت مصوب و با وزن چانه معین پخت و عرضه شود؛ اما در برخی از واحدهای نانوایی تطابق وزن چانه با جدول نصب شده روی دیوار نانوایی یک چالش جدی است.
گزارش میدانی همشهری حاکی از این است که این موضوع به‌خصوص در نانوایی‌های لواشی که با دستگاه اتوماتیک پخت می‌کنند، مشهود است. متولی یکی از این نانوایی‌ها دلیل اینکه وزن چانه‌ها اندکی کمتر از میران مصوب است را جلوگیری از خمیر شدن کناره‌ها عنوان می‌کند و می‌گوید: نان کمی سبک‌تر با کیفیت بالا به‌مراتب بهتر از نان سنگین با کناره‌های خمیر است.
نانوایی در فضای کارمندی!
کیفیت پایین نان که عمدتاً ناشی از تخمیر نادرست و پخت ناقص است، در بسیاری از نانوایی‌ها مردم را آزار می‌دهد. یکی از دلایل این اتفاق، کم‌اهمیت شدن تخصص در نانوایی‌ها و بدتر از آن سوق پیدا کردن برخی از آنها به سمت فضای کارمندی است که باعث شده تکلیف خود را خمیر کردن مقدار مشخصی آرد و تبدیل آن به نان بدانند و همین مسئله به افت شدید کیفیت منجر شده است. این در حالی است که در نانوایی‌های آزادپر به‌واسطه فضای نسبتاً رقابتی، توجه به کیفیت خمیر و نان بیشتر است و خود نانوایان در این مقوله، وسواس بیشتری به خرج می‌دهند.
تفکیک مشتریان عادی و ویژه
نانوایی‌ها این اختیار را پیدا کرده‌اند که با اضافه کردن اقلامی نظیر کنجد به نان، آن را با قیمت بالاتری به مشتریان عرضه کنند و همین مسئله به‌تدریج باعث شده مشتریان به دو دسته ویژه و عادی تقسیم شوند. در این وضعیت ازآنجایی‌که صرفه اقتصادی نان کنجد دار یا بزرگ‌تر برای نانوایی بیشتر است، بخش بزرگ‌تری از تنور به این نوع نان اختصاص پیدا می‌کند و درنتیجه عرضه نان عادی کمتر می‌شود.
بررسی‌های میدانی حاکی از این است که در اغلب نانوایی‌ها، متقاضیان نان عادی که با نرخ مصوبه عرضه می‌شود، باید در صف منتظر بمانند؛ اما کسانی که قصد خرید نان آپشن‌دار با قیمتی بالاتر را دارند، به‌راحتی و بدون صف نان خود را تحویل می‌گیرند.
ماجرای گرانی نان
نانوایی‌ها به‌واسطه افزایش هزینه انرژی، نیروی کار و ... خواستار افزایش قیمت نان بودند و به همین واسطه، ۱۹ شهریور ۱۴۰۳ با مصوبه ستاد تنظیم بازار در استان تهران، قیمت هر عدد نان بربری ساده با وزن چانه ۶۰۰ گرمی ۲ هزار و ۵۰۰ تومان، سنگک ساده با وزن چانه ۶۵۰ گرمی ۳ هزار تومان، تافتون سنتی با وزن چانه ۲۵۰ گرمی هزار و ۲۰۰ تومان، تافتون گردان (برقی) با وزن چانه ۲۲۰ گرمی یک هزار تومان، لواش و تافتون گردان ماشینی وزن چانه ۱۶۰ گرمی ۵۰۰ تومان افزایش یافت.
هم‌زمان با این افزایش قیمت، وعده‌هایی برای تشدید نظارت بر نانوایی‌ها و ساماندهی افزودن کنجد و ... به نان داده شد، که طبق بررسی‌های میدانی همچنان خبری از اجرای آن نیست یا در صورت اجرا، توفیق چندانی در تغییر مناسبات بازار نان نداشته است.