کاهش قیمت لیر ترکیه در بازار تهران

قیمت لیر ترکیه طی ماه‌های گذشته کاهشی بوده است. لیر ترکیه در روزهای ابتدایی اسفندماه سال گذشته قله ۳۰۷۰ تومان را فتح کرد. با این حال تا بیستم همان ماه کاهشی شد و به قیمت ۲۳۵۰ تومان رسید. با افزایش تقاضا برای لیر که در آستانه تعطیلات نوروز رخ داد، قیمت لیر دوباره تا شب عید بالا رفت؛ به نحوی که قیمت این ارز تا ۲۸ اسفندماه ۱۴۰۱ در بازار آزاد تهران به ۲۸۵۰ تومان رسیده بود. با عبور از تعطیلات عید نوروز، تقاضا برای لیر هم کاهش یافت و به مرور لیر را به قیمت‌های پایین‌تر سوق داد. اگرچه لیر در اردیبهشت‌ماه دوباره به کانال ۲۸۰۰ تومانی بازگشته بود اما این مسیر در نهایت نزولی شد تا پایان خردادماه، قیمت لیر ترکیه به ۲۰۱۰ تومان برسد. حالا اما در ۲۵ تیرماه، قیمت لیر به ۱۸۶۰ تومان رسیده است. یعنی لیر ترکیه از اوج قیمتی خود در اسفندماه و طی ۵ ماه گذشته، ۳۹.۴ درصد افت کرده است. افت قیمت لیر در بازار تهران را هم می‌توان در نتیجه کاهش قیمت دلار آزاد فردوسی دانست، هم به دلیل کاهش ارزش این ارز در برابر شاخص دلار. چرا که ارزش برابری لیر ترکیه در برابر دلار نیز طی ماه‌های گذشته سقوط و این ارز را تضعیف کرده است. در همین حال، با افزایش تورم و کاهش قدرت خرید مردم در ایران، تقاضا برای لیر کاهش جدی داشته است؛ چرا که وضعیت اقتصاد داخلی، بسیاری از سفرهای تعطیلات تابستان به این کشور را کنسل کرده و به این ترتیب از تعداد خریداران لیر کاسته شده است. در همین حال مسافران ترکیه در برخی مواقع، دیگر ارزهای قدرتمند مانند دلار و یورو را در خاک ترکیه با لیر چنج می‌کنند تا به دلیل ارزش بالای این دو ارز نسبت به لیر، به میزان بیشتری از پول ملی ترکیه دسترسی داشته باشند. این رویکرد به‌ویژه از زمان ریزش ارزش لیر در برابر دلار افزایش داشته است. بر همین اساس در حالی که تقاضای داخلی برای لیر ترکیه کاهش یافته، تقاضای لیر در ترکیه از سوی مسافرانی که دلار یا یورو به همراه دارند، افزایش یافته است. در بحبوحه انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه با کاهش ارزش در برابر دلار آمریکا مواجه شد، تا جایی که نرخ برابری دلار به لیر تا کنون به ۲۶.۱۷ رسیده است. گفته می‌شود سیاست‌های اردوغان درباره نرخ بهره، سبب افزایش تورم و کاهش ارزش پول ملی این کشور شده بود. کارشناسان معتقد بودند کاهش ارزش لیر در برابر دلار، به دلیل سیاست‌های پوپولیستی دولت اردوغان برای کاهش نرخ تورم و ایجاد ثبات قیمت ارز از طریق فروش ذخایر ارزی رخ داده بود. بر همین اساس پس از انتخاب دوباره اردوغان نیز، ارزش لیر ترکیه در مسیر نزولی حرکت کرد؛ این در حالی بود که اردوغان پذیرفته بود از سیاست‌های کاهش نرخ بهره عقب‌نشینی کند. در حالی نرخ برابری دلار به لیر اکنون روی عدد ۲۶.۱۷ قرار گرفته که گفته می‌شود صنایع ترکیه پیشتر انتظار برابری ۲۵ و ۲۸ را هم می‌کشیدند و خود را برای این ارقام آماده کرده‌اند. کارشناسان باور دارند که پول ملی ترکیه هرگز بع سطح سال ۲۰۱۴ و اوج قدرت خود نخواهد رسید و هر گونه توقف در کاهش ارزش لیر، موقتی خواهد بود. بر همین اساس انتظار می‌رود ارزش لیر در برابر دلار همچنان کاهشی باشد تا زمانی که لیر به ارزش واقعی خود برسد. کارشناسان عنوان می‌کنند که لیر به دلیل سرکوب تورم و کنترل غیرواقعی، اکنون بالاتر از ارزش واقعی خود قرار گرفته است.