مسکن در ایران: از سرمایه‌گذاری سنتی تا بحران‌های قیمتی
بازار مسکن در ایران شرایط ویژه‌ای دارد. این بازار به‌طور سنتی یکی از ابزار‌های سرمایه‌گذاری در کشور بوده و به‌عنوان سپر تورمی موردتوجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. البته این کارکرد اصلی ملک نیست و تابع شرایط کشور، یعنی بی‌ثباتی اقتصاد کلان اقتصاد و امن بودن بازار ملک برای سرمایه‌گذاری و فقدان سیاست‌گذاری دولتی برای دریافت مالیات از ملاکان، به یک‌رویه تبدیل شده است. اما کارکرد اصلی مسکن که ایجاد فضای امن و آرام برای یک زندگی باکیفیت برای خانواده‌هاست، در ایران به‌واسطه جهش‌های عجیب‌وغریب قیمتی ملک، همواره آن را برای بسیاری از خانوار‌ها دست‌نیافتنی کرده است. طبق گزارش اخیر مرکز آمار ایران، سهم مسکن از سبد هزینه‌های خانوار شهری کشور در سال ۱۴۰۳ به ۴۳.۷ درصد رسیده، عددی که نرخ متعارف آن زیر ۳۰ درصد است، اما این عدد یعنی سهم مسکن در سبد هزینه‌های خانوار شهری استان تهران در سال ۱۴۰۲ نزدیک به ۵۶ درصد اعلام شد و برای سال گذشته نیز حول‌وحوش ۵۷ درصد برآورد می‌شود.
این وضعیت کلی بازار مسکن است، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در ماه‌های اخیر این بازار شاهد روند‌های جدیدی بوده است. این اتفاقات جدید، کاهش قیمت‌ها به‌واسطه تداوم رکود و همچنین تبعات منفی جنگ ۱۲ روزه ایران و رژیم صهیونیستی است که شرایط بازار مسکن را پیچیده‌تر از قبل می‌کند.
میانگین قیمت آگهی‌های مسکن تهران متری ۱۱۱ میلیون تومان
مرور داده‌های آگهی‌های ملکی نشان می‌دهد میانگین قیمت فایل‌های فروش در مردادماه سال ۱۴۰۳ حدود ۹۳.۴ میلیون تومان بوده که این مقدار در شهریور، مهر آبان و آذرماه ۱۴۰۳ به ترتیب ۵، ۹۶، ۹۸ و ۹۹ میلیون تومان بوده است. این عدد در دی و بهمن سال گذشته به ترتیب ۱۰۱ و ۱۰۳ میلیون تومان و در اردیبهشت و مردادماه امسال به ترتیب ۱۱۷ و ۱۱۱ میلیون تومان بوده است.
براساس داده‌های دو پلتفرم «ملک‌رادار و پلتفرم کیلید» بالاترین قیمت‌های آگهی شده مربوط به منطقه یک با هرمترمربع ۲۳۴ میلیون تومان بوده است. پس از آن، منطقه سه با متری نزدیک به ۱۹۴ میلیون تومان و منطقه دو با متری ۱۶۱.۶ میلیون تومان سوم است. منطقه شش با متری نزدیک به ۱۴۷ میلیون تومان و منطقه چهار با متری ۱۱۳ میلیون تومان در رتبه‌های چهارم و پنجم هستند. منطقه ۵، ۷، ۸، ۱۳ و ۲۲ نیز به ترتیب با حدود ۱۱۰، ۱۰۶، ۹۷، ۸۸ و ۸۲ میلیون تومان به ترتیب بیشترین قیمت را در بین مناطق داشته‌اند. همچنین منطقه ۱۸ با ۵۶.۳ میلیون تومان، منطقه ۱۷ با ۵۶.۶ میلیون تومان و مناطق ۱۵ و ۱۶ نیز به ترتیب با ۶۰.۴ و ۶۰.۵ میلیون تومان در رتبه‌های بعدی ارزان‌ترین مناطق شهر تهران هستند.