توسعه مبتنی بر شریعت در بازار سرمایه ایران در دستور کار سازمان بورس است

غلامرضا مصباحی مقدم گفت: بازار سرمایه ایران، هم‌گام با آخرین تحولات بازار سرمایه اسلامی و ابزارهای مالی اسلامی جدید در جهان، در طراحی ابزارهای مالی اسلامی و تطابق آنها با قواعد شریعت نیز اقدامات درخور توجهی انجام داده است.

 غلامرضا مصباحی مقدم، با اشاره به دستاوردهای شانزدهمین همایش بین المللی بازار سرمایه اسلامی، گفت: امروز در شرایطی به سرمی‌بریم که شاهد پیشرفت‌های زیادی در حوزه مالی اسلامی و بالاخص بازار سرمایه اسلامی چه در ایران و چه در بازارهای مالی اسلامی در سایر کشورها هستیم.

او ادامه داد: بررسی این پیشرفت‌ها در سال‌های گذشته نشان می‌دهد توسعه مبتنی بر مفاهیم متعالی اسلام، از قبیل توجه به مسئولیت های اجتماعی، توجه به مسائل زیست محیطی، توجه به مسائل حاکمیت شرکتی و رعایت حقوق ذینفعان در فرآیند توسعه مالی اسلامی و علاوه بر این‌ها، موضوعاتی همچون توجه به فناوری های نوین در عرصه مالی اسلامی، توکن سازی دارایی‌ها و کاربرد فناوری بلاکچین در این حوزه در سطح بین الملل اهمیت روزافزونی پیدا می‌کند و این موضوع جای شکر فراوان از درگاه الهی و استعانت برای استمرار آن را دارد.

موضوع محوری در شانزدهمین همایش بین المللی بازار سرمایه اسلامی

رییس کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: موضوع محوری در شانزدهمین همایش بین المللی بازار سرمایه اسلامی، بررسی تحولات آینده در حوزه مالی اسلامی و روند آن بود. این محور، موضوع بسیار مهمی را گوشزد می‌کند که عبارت است از بررسی فرآیندهای فعلی و آسیب شناسی آن و ارائه راهکار برای رفع نواقص و توسعه مبتنی بر عدالت و مصالح اجتماعی در کنار توجه به مصالح فردی؛ بر این مبنا، تعامل بین خبرگان در راستای توسعه محصولات بازار سرمایه اسلامی بسیار حائز اهمیت است.

مصباحی‌مقدم برگزاری شانزدهمین همایش بین المللی بازار سرمایه اسلامی را نشان دهنده جدیت سازمان بورس و اوراق بهادار در توسعه بازار سرمایه مبتنی بر موازین شریعت اسلام دانست و بیان کرد: از اهتمام ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار، دکتر صیدی و همکاران ایشان در این سازمان و سایر خبرگانی که در برگزاری این رویداد نقش داشته‌اند و توسعه مبتنی بر شریعت در بازار سرمایه ایران را در دستور کار خود قرار داده‌اند، کمال قدردانی را دارم.

او افزود: همگام با آخرین تحولات بازار سرمایه اسلامی و ابزارهای مالی اسلامی جدید در جهان، بازار سرمایه ایران در طراحی ابزارهای مالی اسلامی و تطابق آنها با قواعد شریعت نیز اقدامات درخور توجهی انجام داده است.

او تاکیدکرد: امیدوارم این رویداد بین‌المللی فرصتی برای تعامل و همفکری میان شرکت کنندگان و اساتید محترم برای تبادل نظر در حوزه توسعه محصولات بازار سرمایه اسلامی باشد.

نقش کمیته تخصصی فقهی در بورس

رییس کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به نقش کمیته تخصصی فقهی در بورس، تاکید کرد: در بازار سرمایه جمهوری اسلامی ایران، راه اندازی یک ابزار مالی جدید مشروط به تایید مبانی فقهی و شرعی آن در کمیته تخصصی فقهی است و این موضوع این اطمینان را برای سرمایه گذاران فراهم می‌آورد که بازار سرمایه جمهوری اسلامی ایران در توسعه ابزارها و سازوکارهای مالی خود، موازین شرعی را به عنوان موضوع اول در دستور کار خود قرار داده است. بدیهی است در صورتی که کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص موضوع جدیدی اشکالی را از نظر مسائل شریعت اسلام وارد کند، تا زمان رفع آن اشکالات امکان اجرایی شدن آن در بازار سرمایه ایران میسر نخواهد بود. توجه به این مسأله، بازار سرمایه ایران را به جایگاه بالایی از نظر رعایت مسائل شرعی در مقایسه با بسیاری از سایر بازارهای سرمایه در جهان می‌رساند و از خداوند متعال مسألت می‌نمایم اقدامات انجام گرفته و اقدامات آتی را در مسیر رضایت خود قرار دهد.

تاریخچه کمیته فقهی

مصباحی‌مقدم دیا اشاره به تاریخچه و عملکرد کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: این کمیته، در سال ۲۰۰۷ میلادی شروع به‌کار کرد و تاکنون بیش از ۲۹۰ جلسه برگزار کرده است. این کمیته متشکل از ۵ نفر فقیه آشنا به مسائل اقتصادی و مالی، یک نفر حقوقدان، یک نفر متخصص مالی و یک نفر اقتصاددان است. مصوبات کمیته تخصصی فقهی در نظام بازار سرمایه ایران لازم الاجرا است. جلسات این کمیته، غالباً دو بار در هر ماه و در محل سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار می شود و در این جلسات، موضوعاتی که حسب وظایف ابلاغی کمیته فقهی از آن استعلام شده است، مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. در نتیجه این مباحث، مصوبه کمیته فقهی تهیه و متعاقباً ابلاغ می شود. این مصوبه مبنای طراحی ابزارها و قراردادها و تهیه مقررات مربوطه به آنها قرار می گیرد.

عملکرد یک سال گذشته کمیته فقهی

به گفته مصباحی مقدم، عناوین فعالیت‌هایی که طی یکسال گذشته در کمیته تخصصی فقهی با هدف نوآوری در محصولات بازار سرمایه و توسعه آن‌ها انجام شده است، اعم از: ۱.استمرار انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام، ۲.بازخرید اوراق مرابحه پیش از سررسید، ۳.انتشار اوراق منفعت برای شرکت های پتروشیمی، ۴.واگذاری حقوق و منافع در قالب اوراق سلف،۵.انتشار اوراق سلف با قابلیت تسویه با طلا، ۶.انتشار اوراق سلف با اختیار معامله مبتنی بر فرمول، ۷.اختیار معامله مبتنی بر قرارداد آتی، ۸.گواهی کاهش انتشار آلایندگی، بوده که تصویب هر کدام از موارد فوق بعد از بحث و بررسی های فراوان کارشناسی در حوزه موضوع شناسی و تدوین ابعاد فقهی آن انجام گرفته است.