بازار نقره: تحلیل افزایش قیمت و حباب در معاملات داخلی
بازار نقره که طی یک سال اخیر مورد توجه سرمایه‌گذاران خرد قرار گرفته، در هفته‌های گذشته و با نوسانات قابل توجه دلار افزایش قیمت قابل توجهی داشته است. در حالی که قیمت اونس جهانی نقره روی رقم ۴۷ دلار و ۳۲ سنتی قرار دارد و قیمت دلار نیز در معاملات آزاد و در لحظه نگارش این گزارش به کانال 116 هزار تومان رسیده است؛ با این اعداد، انتظار می‌رفت قیمت هر گرم نقره در بازار داخلی رقم پایین‌تری باشد، اما بهای معامله‌شده در بازار بالاتر است که نشان می‌دهد قیمت نقره در حال حاضر حباب دارد.
تفاوت حباب نقره در مصنوعات مختلف
ارزش نقره بسته به نوع محصول به صورت متفاوتی محاسبه می‌شود؛ برای مثال هنگام خرید زیورآلات نقره، علاوه بر وزن فلز، هزینه ساخت و درصد سود فروشنده نیز لحاظ می‌شود. در مقابل، در خرید شمش‌های خارجی معمولا درصدی به عنوان کارمزد یا هزینه واردات به قیمت نهایی اضافه می‌شود. بنابراین آنچه خریدار در نهایت می‌پردازد، تنها وابسته به قیمت جهانی نقره نیست، بلکه به سیاست قیمت‌گذاری فروشنده و کارخانه نیز بستگی دارد.
محاسبه قیمت نقره بر اساس اونس تروا
برای فهم بهتر این روند، ابتدا باید با واحد جهانی اندازه‌گیری نقره آشنا شد. قیمت نقره در بازارهای جهانی بر اساس واحد «اونس» تعیین می‌شود. اونس انواع مختلفی دارد؛ از جمله اونس مایعات (۲۹.۵۴ گرم) و اونس معمولی (۲۸.۳۴ گرم)؛ اما آنچه در محاسبه فلزات گرانبها به کار می‌رود «اونس تروا» است که معادل 31.1035 گرم است. همین عدد کلیدی، پایه تمام محاسبات نقره در بازار به شمار می‌رود.
به این ترتیب، اگر بخواهیم قیمت هر گرم نقره را محاسبه کنیم کافی است قیمت جهانی هر اونس نقره را بر عدد 31.1035 تقسیم کنیم تا ارزش دلاری هر گرم به دست بیاید. سپس این عدد در قیمت لحظه‌ای دلار در بازار داخلی ضرب می‌شود و حاصل نیز در عیار نقره مورد نظر ضرب خواهد شد تا قیمت واقعی هر گرم نقره به تومان مشخص شود. برای نمونه اونس نقره در بازار جهانی ۴۷ دلار و ۳۰ سنت در حال معامله است، بنابراین هر گرم نقره 999 بعد از تقسیم بر 31.1035 گرم حدود ۱.۵۲ دلار خواهد بود.
ارزش ذاتی هر گرم نقره در مقیاس دلاری ۱.۵۲ = ۳۱.۱۰۳۵ ÷ ۴۷.۳۲
حال با فرض دلار 116 هزار تومانی، و ضرب آن در عیار 0.999 ارزش ذاتی هر گرم نقره در بازار داخلی به حدود 176 هزار و 300 تومان می‌رسد. مانند این محاسبه:
ارزش ذاتی هر گرم نقره در مقیاس تومان 176305 تومان = 0.999 × ۱.۵۲ × 116000
شیوه محاسبه حباب هر گرم نقره در بازار داخلی
اگر از طریق فرمولی که گفته شد، ارزش ذاتی قیمت نقره در بازار داخلی را به دست آورده باشیم، دستیابی به میزان حباب نقره دشوار نیست. برای این محاسبه حدودی حباب نقره باید ارزش ذاتی نقره را از قیمتی که در بازار معامله می‌شود، کم کنیم. مانند این محاسبه بر اساس قیمت روز نقره:
حباب هر گرم نقره 25605 تومان = 176305 − 201910
درصد حباب هر گرم نقره 12.68 = 201910 ÷ (100 × 25605)
عوامل ایجاد حباب نقره
در ایران نقره با عیارهای مختلف مانند ۹۲۵، ۹۹۰، ۹۹۹ (سه‌نه) و حتی ۹۹۹/۹ (چهار‌نه) عرضه می‌شود و بدیهی است هرچه عیار بالاتر باشد، قیمت نهایی به ارزش ذاتی جهانی نزدیک‌تر خواهد بود. همین تفاوت‌ها و هزینه‌های جانبی است که باعث شکل‌گیری پدیده‌ای به نام «حباب نقره» می‌شود؛ فاصله‌ای میان قیمت واقعی محاسبه‌شده و قیمت معاملاتی در بازار که می‌تواند سود یا زیان سرمایه‌گذار را تعیین کند.
به این ترتیب می‌توان گفت امروز نقره در بازار داخلی حدود 12 درصد بالاتر از ارزش ذاتی در حال معامله است.
رشد تقاضا؛ اهرم افزایش حباب نقره
کارشناسان اقتصادی معتقدند نقره به دلیل سرمایه‌گذاری‌های کوچک و قدرت خرید پایین‌تر نسبت به طلا، مقصد نقدینگی‌های خرد شده و این موضوع فشار تقاضا را افزایش داده است. گفتنی است در شرایطی که قیمت دلار پرنوسان است، سرمایه‌گذاران سراغ دارایی‌های امن می‌روند و این رفتار باعث می‌شود قیمت نقره بالاتر از ارزش واقعی معامله شود.
به نظر می‌رسد در شرایطی که نوسانات دلار و طلا همچنان ادامه دارد، نقره نیز از این تحولات بی‌نصیب نمانده و فاصله قیمت بازار با ارزش واقعی خود را حفظ کرده است. کارشناسان می‌گویند تا زمانی‌که انتظارات تورمی و محدودیت‌های عرضه ادامه داشته باشد، حباب نقره نیز پابرجا خواهد بود.