گفتاردرمانی و خبردرمانی دردی از بازار سرمایه را دوا نمیکند
شاخص‌کل بورس تهران در پایان معاملات هفته گذشته به سطح یک‌میلیون و ۹۷۰هزار واحدی رسید که کمترین مقدار این شاخص از ۱۰ آبان سال گذشته تلقی می‌شود. شاخص‌کل بورس در هر پنج روز معاملاتی هفته‌‌‌‌‌‌ای که گذشت، جامه سرخ به تن کرد و با کاهش ۴.۵۹درصدی همراه شد. افت شاخص‌کل در هفته گذشته در حالی رقم خورد که دلار در سامانه نیما که یکی از مهم‌ترین فاکتورهای اثرگذار بر بورس است، همچنان به روند صعودی خود ادامه می‌دهد و در روز چهارشنبه این نرخ در آستانه فتح کانال ۴۹هزار‌تومان قرار گرفت. بورس تهران در ماه‌‌‌‌‌‌های اخیر علاوه بر رنجش از ناحیه ریسک‌‌‌‌‌‌های سیستماتیک، از اهمال و بی‌‌‌‌‌‌برنامه‌‌‌‌‌‌بودن سیاستگذار بورسی نیز رنج برده است.
با تغییر وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس امیدها در تالار شیشه‌‌‌‌‌‌ای زنده شده و برخی امیدوار بودند که سایه رخوت و رکود حاکم بر بازار سهام به‌زودی از این بازار برچیده شود؛ اما فعلا اقدام عملی و اجرایی در خصوص حمایت از بازار سرمایه مشاهده نشده‌است و مسوولان فوق‌‌‌‌‌‌الذکر بیشتر از گفتاردرمانی و خبردرمانی برای تسکین آلام بازار استفاده کرده‌‌‌‌‌‌اند؛ این در حالی است که بر همگان واضح و مبرهن است که عمق زخم بورس بیشتر از این است که با حرف و حدیث‌‌‌‌‌‌های این‌چنینی درمان شود و بورس برای زنده ماندن در این هیاهو و بلوای وانفسا که هر روز گلوی بازار را بیش از پیش فشار می‌دهد، نیازمند بذل توجه دائمی و مستمر است. همچنین در هفته قبل، شاخص‌کل فرابورس 2.84 درصد از ارتفاع خود را از دست داد و شاخص هموزن بورس نیز با افت 3.72درصدی همراه شد.
عدم‌چاره‌‌‌‌‌‌جویی برای بازار
همچنان یکی از انتقاداتی که نسبت به سازمان بورس وجود دارد این است که اگر قرار نبود بر روی تابلو از سهام مختلف بازار حمایت صورت بگیرد، چرا سازمان دامنه نوسان را افزایش داد؟ ریسک‌‌‌‌‌‌های خاورمیانه سمت تقاضای سهام را تضعیف کرده و در این میان طبیعی است که وقتی تقاضایی فراروی سهام وجود ندارد، مالکان سهام اقدام به فروش سهام تحت‌تملک خود خواهند کرد و عطای بازار را به لقای آن خواهند بخشید. پس بهتر بود که دامنه نوسان در محدوده مثبت و منفی یک‌درصد باقی می‌ماند تا بعد از چارهجویی کامل برای وضعیت بازار دامنه نوسان را با افزایش همراه کرد.
ریسک سیستماتیک تحولات داخلی و خارجی، ضعف سیاستگذار در صیانت از منافع سهامداران، افزایش نرخ بهره بدون ریسک، ناترازی انرژی و قطعی برق صنایع، شکاف میان دلار بازار آزاد و نیمایی، قیمت‌گذاری دستوری و بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اعتنایی به سازوکار بازار، فقدان اطمینان و خدشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌دار شدن اعتماد عمومی در بازار، فقدان همسویی میان سیاست‌های اقتصادی و ایجاد سردرگمی در فعالان اقتصادی با ارائه سیگنال‌‌‌‌‌‌های متناقض، انباشت مطالبات شرکت‌های بورسی از دولت و ایجاد مشکل سرمایه در گردش، تعدد تغییرات در دستورالعمل‌ها و مصوبات موثر بر صنایع و اخذ تصمیمات خلق‌‌‌‌‌‌الساعه، اوضاع نامطلوب قیمت کامودیتی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در بازار جهانی و همچنین انتصابات و دخالت‌‌‌‌‌‌های سلیقه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای نامناسب توسط نهادهای دولتی و نهادهای عمومی در شرکت‌های زیرمجموعه از مهم‌ترین چالش‌ها و ریسک‌‌‌‌‌‌های بورس در سال‌جاری تلقی می‌شوند که هر یک به نحوی و طریقی، کلیت بازار سهام را تحت‌تاثیر قرارداد و مانع از رشد قیمت‌ها در بازار سهام شد.
بدون شک نقش ریسک سیستماتیک ناشی از تحولات خاورمیانه، یکی از مهم‌ترین عواملی بود که در 7ماهه نخست سال‌جاری بورس را در باتلاق رکود فرو برد. به هر روی باید منتظر ماند و دید که اقدامات سیاستگذار در روزهای آتی بازار را به کدامین سو هدایت خواهد کرد. یقینا بازار بدون کمک نمی‌تواند خود را از بند رکود و رخوتی که اکنون در آن گرفتار است، برهاند و روز به روز پایین‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر کشیده خواهد شد. با رسیدن دلار به 68هزار‌تومان در بازار آزاد، ارزش دلاری بازار سهام در پایان هفته گذشته به 100میلیارد دلار رسیده است که از سال98 رقم بی‌‌‌‌‌‌سابقه‌‌‌‌‌‌ای محسوب می‌شود. اوضاع اسفناک بورس تهران در 50 ماه اخیر سبب شد تا بورس در بازه زمانی بلندمدت نیز قافیه را به دیگر بازارها واگذار کند.
افزون بر این از سقف سال 99 تا امروز، بیش از 250هزار‌میلیارد‌تومان پول حقیقی از بازار سهام خارج شده و روانه دیگر بازارها شده‌است. بازار مولدی که می‌‌‌‌‌‌توانست بخشی از سرمایه‌‌‌‌‌‌های خرد، سیال و سرگردان سطح جامعه را در خدمت تولید جمع‌‌‌‌‌‌آوری و بسیج کند، این روزها در ورطه ناامیدی و نابودی پیشروی می‌‌‌‌‌‌کند و دلسوزی را نیز فراروی خود مشاهده نمیکند که مشکلات متعدد و پرشمار آن را مورد کالبدشکافی قرار دهد و برای آ‌‌‌‌‌‌نها چارهجویی کند. بررسی‌‌‌‌‌‌ها نشان می‌دهد که بعد از شروع به‌کار دولت چهاردهم، سهام برخی شرکت‌های پالایشی بیش از 30درصد افت را تجربه کرده‌است. برخی سهام دارویی نیز بیش از 20درصد افت را به ثبت رسانده‌‌‌‌‌‌اند. سهام خودرویی نیز حال و روز خوشی نداشته و در ماه‌‌‌‌‌‌های اخیر با افت بیش از 30درصدی همراه بوده‌‌‌‌‌‌اند. حال و روز دیگر صنایع نیز تعریفی ندارد و سهامداران را در زیان غوطه‌‌‌‌‌‌ور کرده‌است.
