نقشه همتی برای بورس/ کلی‌گویی بازار سهام را نجات می‌دهد؟
بورس تهران پس از معرفی کابینه پیشنهادی دولت چهاردهم، واکنش چندان خوشایندی به این لیست 19 نفره نداشت. انتخاب عبدالناصر همتی به عنوان نام پیشنهادی رئیس جمهوری برای سکانداری وزارت امور اقتصادی و دارایی یادآور برخی تصمیمات اتخاذشده وی در بازه‌ای است که او بر صندلی ریاست ساختمان شیشه‌ای تکیه زده بود، شد. به همین واسطه واکنش اهالی بازار سرمایه به این انتخاب، منفی بود.
همتی روز گذشته، از برنامه خود برای سکانداری وزارت اقتصاد پرده برداشت. در این برنامه در دو بخش مشکلات بازار سرمایه و برنامه برای بازار سرمایه با دو زیرشاخه اهداف کلان و اهم برنامه‌ها و اقدامات، به تالار شیشه‌ای اشاره‌ای مستقیم شده است.
مشکلات بازار سرمایه از دید وزیر اقتصاد پیشنهادی دولت چیست؟
عدم شکل‌گیری یک بازار سرمایه منسجم و کارآمد و بانک محور بودن بازار مالی موجب شده است که بانکها برای تامین منابع مورد تقاضا به منابع بانک مرکزی وابسته شده و به این دلیل، کارکرد سیستم بانکی خود به عاملی تورم‌زا همراه با اختلال در امور تولیدی تبدیل شود.
توسعه مطلوب و شفاف بازار سرمایه می‌تواند تجهیز و تخصیص منابع را در اقتصاد ایران متحول سازد. درحال حاضر بازارسرمایه با شرایط نامطلوب و مشکلاتی فراوانی مواجه شده است.
عدم شفافیت، بی اعتمادی مردم به بازار، دخالت‌های مکرر دولت و همچنین قیمت‌گذاری دستوری از ویژگی‌های شرایط امروز بازار است.
برنامه همتی برای بازار سرمایه
مواردی که همتی به عنوان اهداف کلان بازار سرمایه تعریف کرده است، عبارت‌اند از:
- افزایش شفافیت، سرعت، کارایی و عمق بازار سرمایه و بدهی
- حمایت از سهامداران خرد، جذب سرمایه گذاران خارجی به بازار سرمایه و بدهی ایران
- ظرفیت سازی برای توسعه بازار سرمایه و تقویت نقش آن در تامین مالی بنگاهها
- توسعه و تکامل جدی بازارهای مالی خصوصاً بازار سرمایه برای تامین مالی پایدار رشد تولید
- بهبود شرایط بازار سرمایه، تعمیق بازار سرمایه برای افزایش سیالیت و نقدپذیری و بهبود وضعیت سهامداران
- تبدیل بازار سرمایه کشور به یک عامل مهم در برقراری ثبات اقتصادی
- افزایش سهم بازار سرمایه در تامین مالی پایدار و ارزان قیمت برای فعالیتهای تولید
- بین المللی کردن بازار سرمایه کشور با توجه به ظرفیت بسیار بالای سودآوری شرکت های بورسی ایران
- توسعه نهادهای مالی واسط برای حضور غیرمستقیم سرمایه گذاران در بازار و توسعه ابزارهای پوشش ریسک
- اصلاحات ساختاری در اقتصاد کلان نظیر حذف قیمت گذاری دستوری و عدم مداخله دولت در بازار سرمایه
مهم‌ترین برنامه‌ها و اقداماتی که همتی برای بازار سرمایه در سر دارد
- جلوگیری از وضع قوانین و مقررات ناگهانی در بازار سرمایه بدون مطالعه زمینه ای جامع اقتصادی، مالی و اجتماعی
- تشکیل جلسات منظم شورای ملی تامین مالی برای ایجاد هماهنگی میان بازار پول، سرمایه و بیمه براساس ماده 2 قانون تامین مالی تولید و زیرساخت ها
- جلوگیری از قیمت گذاری دستوری در بازار سرمایه در تعیین قیمت نهاده ها و مواد اولیه (نرخ خوراک گاز، نرخ مواد اولیه پالایشگاهها و ...) و در فروش محصولات تولیدی (خودرو، تعرفه خدمات فناوری و ارتباطات، نرخ فرآورده های نفتی پالایشگاهها و ...)
- ایجاد امکان سرمایه گذاری اشخاص حقوقی و حقیقی خارجی در بازار سرمایه
- الزام بانکها به فروش املاک و مستغلات مازاد و صرف منابع در اجرای پروژه های تولیدی شرکتهای بورسی و کمک به افزایش سودآوری شرکت های بورسی و بانک ها بصورت توامان
- تامین مالی شرکت های بورسی از طریق منابع موجود در بازار سرمایه به اتکای تضامین بانکی
- ارتقای فرهنگ سرمایه گذاری و سوادمالی و تشویق سهامداران عمده حقیقی و حقوقی به اتخاذ مشی سهامداری بلندمدت
- افزایش سودآوری شرکتهای بورسی و بهبود نسبت قیمت به سود هر سهم از طریق کاهش نرخ تامین مالی برای شرکت های بورسی بدلیل شفافیت بالاتر شرکت های بورسی
- تنظیم برنامه زمانی عرضه اوراق دولتی به نحوی که تناسب ورود و خروج نقددینگی در بازار سرمایه تنظیم شده و فروش اوراق دولتی موجب تضغیف بازار سهام نگردد.
- معرفی ابزارهای ترکیبی بازار پول و سرمایه ازقبیل صندوقهای سرمایه گذاری مشترک طلا و سهام به نحوی که تعادل بین بازارها حفظ شده ومدیریت ریسک بشکل مناسبتری برای سهامداران قابل انجام گردد.
- افزایش نقش رسانه ها در ارائه تحلیل در بازار سرمایه وصیانت از سرمایه اجتماعی ایجاد شده در این بازار
- افزایش سواد مالی در میان اقشار جامعه بخصوب دانش آموزان و دانشجویان
- بهره گیری از سیاست های ایجاد اطمینان از جمله انتشار اختیار فروش برای سهامداران نیازمند به اطمینان از آینده بازار سهام