آغاز حذف سامانه یکپارچه/ ایران خودرو و سایپا تمایلی به فروش در سامانه ندارند!
از زمان آغاز فعالیت سامانه یکپارچه فروش خودرو، نه خودروساز و نه خریدار هیچ علاقه‌ای به استفاده از آن ندارند، اما به دلیل زور وزارت صمت، مجبور به استفاده از آن هستند. این سامانه که در بدترین روزهای بازار خودرو و در زمان ریاست رضا فاطمی‌امین بر وزارت صمت کار خود را آغاز کرد، به‌نوعی یکی از بی‌برنامه‌ترین و بی‌قانون‌ترین سامانه‌های راه‌اندازی‌شده برای ساماندهی بازار خودرو بود.
اخیراً ایران خودرو طی خبری اعلام کرد که فروش این شرکت از هفته آینده برای ری‌را و سایر محصولات آغاز می‌شود. اما تفاوتی که این مرحله از فروش ایران خودرو دارد، این است که ری‌را خارج از سامانه یکپارچه، عرضه خواهد شد. از سوی دیگر شرکت سایپا نیز در چندین مرحله از فروش ماه‌های اخیر خود، هیچ استفاده‌ای از سامانه یکپارچه نداشت.
حذف سامانه یکپارچه فروش خودرو به صورت پله‌ای!
سامانه یکپارچه به صورت دقیق از اسفند 1401 و با راه‌اندازی مرحله اول فروش خودرو، فعالیت خود را آغاز کرد. با گذشت بیش از دو سال از ثبت‌نام متقاضیان در این سامانه، هنوز هم هستند افرادی که موفق به دریافت خودروی مورد نظر نشده‌اند و در صف انتظار قرار دارند.
از سوی دیگر، خودروساز نیز با سوء‌استفاده از یکی از بندهای سامانه، اعلام می‌کند تا زمانی که هیچ پولی از سوی متقاضی به حساب خودروساز واریز نشده باشد، تولیدکنندگان هیچ تعهدی در قبال موعد تحویل خودروها ندارند. هرچند که این ادعای خودروسازان صحیح است، اما باید در نظر داشت که در این شرایط، تکلیف خریدار منتظر چیست؟
اعتراض خریداران و ناکارآمدی این سامانه باعث شد تا چند ماه پیش در جلسه کمیسیون اصل 90، عباس علی‌آبادی، وزیر فعلی صمت اعلام کرد:«اعتقاد بنده این است که وزارت صمت مجری نبوده و سیاست‌گذار است. هدف این سامانه که در دوران وزیر سابق صمت راه‌اندازی شد، این بود که کمترین میزان تقلب در فروش خودرو و حداکثر نظارت صورت بگیرد. در حال حاضر بازار خودرو به سمتی حرکت می‌کند که دغدغه خرید خودرو از دوش مردم برداشته شود و خریداران به صورت مستقیم با خودروساز در ارتباط باشند.»
همین اظهارات باعث شد تا چنین برداشت شود که احتمالاً قرار است حذف سامانه یکپارچه خودرو به صورت پله‌ای صورت بپذیرد. با بی‌میلی خودروسازان جهت عرضه خودرو از طریق این سامانه نیز، فرضیه فوق تا حدود زیادی تأیید شد.
دولت چهاردهم منجی بازار خودرو می‌شود؟
با توجه به اینکه دولت مسعود پزشکیان با وعده‌هایی همچون آزادسازی واردات خودرو و ساماندهی بازار داخلی روی کار آمده است، پیش‌بینی می‌شود که سرعت واردات افزایش قابل توجهی داشته باشد. از سوی دیگر، سامانه یکپارچه نیز به دلیل مازاد تقاضا در بازار خودرو ایجاد شده بود و کارکر آن به نحوی بود تا تمامی متقاضیان با موعد تحویل‌های متفاوت نوبت‌دهی شوند.
بنابراین در صورتی که واردات خودرو سرعت گیرد، تقاضای کاذب بازار خودرو تا حد بسیاری برطرف می‌شود و نیازی به ثبت سفارش از طریق سامانه ناکارآمد یکپارچه نخواهد بود.