حذف ارز ترجیحی ۲ محصول پتروشیمی / قیمت محصولات پتروشیمی افزایش می‌یابد؟
سه وزیر اقتصاد، نفت و صمت ضمن امضای صورت جلسه‌ای با حذف دلار ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای پلی‌استایرن‌ها و پتها موافقت کردند. از این رو، با حذف ارز ترجیحی این کالاها، دیگر تمامی کالاهای پتروشیمی با دلار حواله مبادله‌ای قیمت‌گذاری می‌شوند.
نحوه قیمت‌گذاری کالاهای پتروشیمی و خوراک آن‌ها، همواره موضوعات حیاتی بوده است. پتروشیمیهای بسیاری تا کنون نسبت به کاهش سود خود در رابطه با نحوه قیمت‌گذاری نهاده‌ها و خوراک اعتراض کرده‌اند. اکنون ارز ترجیحی تمامی کالاهای پتروشیمی حذف شده و این کالاها با دلار 44 هزار تومانی مبادله خواهند شد. آیا حذف ارز ترجیحی قادر به حل مشکل محصولات پتروشیمی خواهد بود؟
بازار محصولات پتروشیمی ملتهب است
میثم فتحی‌محب، کارشناس حوزه پتروشیمی، در گفت‌وگویی عنوان کرد که حذف ارز ترجیحی این کالاها، باید رخ می‌داد. دولت یک سری سیاست‌های کلی اقتصادی دارد و حذف ارز ترجیحی، یکی از این سیاست‌هاست. تولید و تقاضا باید تنظیم شود؛ طوری که به تولیدکننده‌ها آسیب نرسد. در این راستا چند محصول مانند پت و پلی استایرن‌ها وجود دارند که داخل بازار به شدت ملتهب هستند. منظور از التهاب این است که تقاضای این محصولات بیشتر از عرضه آن‌هاست. به همین دلیل، دولت در شش ماه گذشته تصمیم گرفت که ارز همه محصولات را به جز این پت و پلی‌استایرن‌ها حذف کند.
وی ادامه داد: واحدی برای تولید این محصولات داخل کشور احداث نشده است. اگر همین امروز هم شروع به احداث یک واحد برای تولید پلی‌استایرن انبساطی یعنی پلی‌استایرن ای پی اس یا پت نساجی شود، حداقل سه الی چهار سال طول می‌کشد. با این وجود، ارز ترجیحی این محصولات حذف شده و این محصولات با ارز آزاد در بورس کالا عرضه خواهند شد.
کمبود پت وجود دارد و وارداتی صورت نمی‌گیرد
بنا بر اظهارات او، در مسئله پت کمبود وجود دارد و وارداتی نیز صورت نمی‌گیرد. در واقع فقط به پتروشیمی تندگویان مجوز واردات داده شده و در این رابطه مشکلات فراوانی وجود دارد. در واقع اصلا واردات این محصول صورت نمی‌گیرد. به همین دلیل، پت داخل بورس کالا با 150 الی 170 درصد رقابت عرضه می‌شود. حال اگر کف قیمت پت با آزادسازی نرخ ارز، بالاتر برود، مسئله‌ای به‌وجود نمی‌آید. چرا که در حالت عادی پت با 160 درصد رقابت عرضه می‌شود.
وی افزود: اگر کف قیمت 20 هزار تومان باشد یا با ارز آزاد محاسبه شود و به رقم 50 هزار تومان نیز برسد، پت با قیمت 70 هزار یا 80 هزار تومان به فروش می‌رسد. به همین دلیل این سیاست درنهایت روی قیمت پت تاثیر چندانی نخواهد داشت. نهایتا 10 الی 15 درصد قیمت آن افزایش خواهد یافت. این اقدام بر واحد تولیدی پایین‌دستی که قصد خرید از بورس کالا را دارد، تاثیرگذار خواهد بود و تولیدکننده مجبور است که محصول را گران‌تر خریداری کند.
پلی‌استایرن‌ها حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد افزیش قیمت خواهد داشت
بنا بر گفته فتحی‌محب، در بحث پلی‌استایرن‌های انبساطی نیز در کشور به شدت کمبود وجود دارد. ساخت منازل به این پلی‌استایرن‌های انبساطی وابسته است. در واقع این پلی‌استایرن‌ها همان یونولیت‌هایی است که در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود و سالانه حدود 70 میلیون دلار پلی‌استایرن ای پی اس وارد می‌شود. حال چون این محصول وارداتی است، اگر این مقدار واردات با ارز آزاد در بورس کالا مبادله شود، احتمال افزایش قیمت بیشتری نسبت به پت خواهد داشت. پیش‌بینی این است که حدود ۳۰ الی ۴۰ درصد افزیش قیمت در این کالا دیده شود. لازم به ذکر است که سیاست حذف ارز ترجیحی یک شمشیر دولبه است. اگر انجام شود یک سری مشکلات وجود دارد و اگر انجام نشود، مسائل دیگری را به دنبال خواهد داشت. در واقع این مسئله باید بهتر مدیریت می‌شد اما حالا دیگر آزاد شده و قطعا تبعاتی خواهد داشت.
راهکار این کارشناس پتروشیمی آن است که ایران به سمت تولید این پلیمر گام بردارد. تولید این پلیمر، یک واحد استایرن مونومر احتیاج دارد که باید تولید شود. در واقع یک واحد مشابه واحد پتروشیمی پارس و یک واحد پلی‌استایرن انبساطی باید زده شود و این محصولات تولید شود. این کار حدودا یک میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد. در راستای تامین خوراک این واحدها نیز تدابیری باید صورت بگیرد.