بررسی 7 دلیل داغ شدن گیربکس صنعتی
گیربکس یک ابزار کلیدی در سیستمهای صنعتی است که نقش مهمی در تولید گشتاور لازم جهت عملکرد صحیح ماشینآلات ایفا میکند. داغ شدن این قطعه به دلایل مختلفی از جمله بار اضافی، اصطکاک زیاد، روانکاری و خرابی قطعات داخلی اتفاق میافتد. توقف فعالیت این تجهیزات که پیامدهایی چون کاهش عمر آن، آسیب به دندهها و مورادی از این دست را به همراه دارد، خلل جدی در خطوط تولید صنایع مختلف ایجاد میکند. بنابراین، با بررسی علت داغ شدن گیربکس صنعتی و اتخاذ تصمیمهای پیشگیرانه و توجه به نحوه نگهداری از گیربکس هلیکال، خورشیدی و... مانع از بروز خسارتهای مالی شوید. برای کسب اطلاعات بیشتر، تا انتها همراه ما باشید.
نشانههای داغ شدن غیرعادی گیربکس صنعتی
کنترل دما در هنگام استفاده از انواع گیربکس حلزونی کوچک و بزرگ، سیارهای، کلاچدار و موارد دیگر، از جمله نکات مهم برای اطمینان از کارکرد درست این قطعه محسوب میشود. داغ شدن غیراستاندارد دستگاه علاوه بر ایجاد نقض در عملکرد، منجر به آسیب جدی به قطعات داخلی نیز خواهد شد. بنابراین، برای پیشگیری از بروز خسارت به دستگاه و قطعات مجاور، باید دمای آن را کاهش داد. برای همین منظور، کافیست با علت داغ شدن گیربکس صنعتی و روشهای رفع آن آشنا شوید.
- لمس بدنه و افزایش محسوس دما: اولین نشانه داغ شدن این قطعه، افزایش شدید دما در بدنه دستگاه است که با لمس بدنه، بهراحتی میتوان به آن پی برد.
- بوی سوختگی یا تغییر رنگ روغن: پخش بوی نامطبوع سوختگی و تغییر رنگ روغن نیز از اولین نشانههای داغ شدن غیرعادی دستگاه بهشمار میروند.
- افت راندمان یا عملکرد غیر عادی: از دیگر هشدارهای عدم وجود دمای نرمال گیربکس صنعتی میتوان به افت راندمان و عملکرد نادرست و غیرعادی آن اشاره کرد.
- صدای غیرطبیعی هنگام کارکرد: درصورتیکه در زمان کارکرد دستگاه صداهای غیرعادی از آن به گوش برسد، به احتمال زیاد دستگاه دچار افزایش دما شده است.
دلایل اصلی داغ شدن گیربکس صنعتی
لازم به ذکر است که اغلب برای کنترل و کاهش دما، از سیستمهای خنککننده، روغنهای مناسب، نگهداری منظم و بررسی وضعیت اجزا استفاده میکنند. با شناسایی و مدیریت اصلیترین دلایل افزایش دمای این قطعه صنعتی، میتوانید به بهبود عملکرد و عمر مفید دستگاه کمک کنید. همچنین لازم است پیش از خرید گیربکس صنعتی، حتماً به عواملی مانند نوع کاربرد، توان مورد نیاز، شرایط محیطی و سیستم تهویه یا خنککاری آن توجه کنید. انتخاب هوشمندانه در این مرحله میتواند از بسیاری از مشکلات رایج، از جمله داغ شدن غیرعادی، جلوگیری کند.
استفاده از روغن نامناسب یا بیکیفیت
اولین دلیل داغ شدن گیربکس صنعتی، استفاده از نوع نامناسب روغن است؛ چراکه آنها از توانایی لازم در روانکاری، کاهش اصطکاک و انتقال حرارت برخوردار نیستند. روغنهای بیکیفیت یا نامناسب همچنین، ممکن است دارای خواص روانکاری مطلوب نباشند، در شرایط دمایی بالا یا فشارهای سنگین، دچار اکسیداسیون شوند و با کاهش مقاومت در برابر فشار، خواص خود را از دست بدهند.
ویسکوزیته اشتباه یا سطح روغن کم
ویسکوزیته نامناسب یا کم بودن سطح روغن، باعث بالا رفتن دمای این قطعه صنعتی میشود؛ زیرا این عوامل بر قابلیت روانکاری و انتقال حرارت تأثیر منفی میگذارند. اگر ویسکوزیته روغن خیلی پایین باشد، قدرت تزریق و ایجاد لایه حفاظتی کافی بین قطعات را نخواهد داشت که منجر به افزایش اصطکاک و گرمای زیاد میشود. همچنین، کم بودن سطح روغن نیز موجب عدم پوشش کامل قطعات و کاهش قابلیت خنککنندگی سیستم میشود. بنابراین، حرارت تجمع یافته و دما افزایش مییابد.
بارگذاری بیش از حد روی گیربکس
این عامل علاوه بر افزایش دما، فشار و اصطکاک داخلی را نیز بالا میبرد که بهدنبال آن، تولید حرارت چندبرابر خواهد شد. این حرارت اضافی منجر به فرسودگی قطعات و کاهش عمر سیستم میشود.
نصب نادرست یا تراز نبودن محور محرک
دیگر علت داغ شدن گیربکس صنعتی، نصب غیراصولی و تراز نبودن محور محرک است که نهتنها باعث ایجاد تنش و فشار غیرمناسب بر چرخدندهها میشود، بلکه خرابی یاتاقان، لرزش و افت راندمان را نیز در پی دارد. در نتیجه، عمر قطعات کاهش یافته و خطر خرابی افزایش مییابد.
تهویه نامناسب یا محیط گرم و بسته
در صورت نبود تهویه مناسب و قرار گرفتن تجهیزات در محیط گرم و بسته، انتقال حرارت کافی از دستگاه به محیط اطراف صورت نمیگیرد و اصطکاک بین قطعات بیشتر شده و بهمرورزمان گیربکس نیز داغ میشود.
خرابی بلبرینگ یا اجزای داخلی
خرابی بلبرینگها نیز یکی دیگر از دلایل افزایش دمای گیربکس صنعتی است؛ چراکه این قطعه مسئولیت پشتیبانی از حرکت چرخشی قطعات و کاهش اصطکاک را برعهده دارد. بنابراین، در صورت شکستگی یا فرسايش، منجر به افزایش اصطکاک و تولید حرارت خواهد شد.
کارکرد مداوم بدون توقف یا زمان استراحت
اگر دستگاه پس از عملکرد بدون توقف دچار افزایش دما میشود، با انجام روغنکاری منظم و بارگذاری اصولی میتوان از داغ شدن آن جلوگیری کرد.
تاثیر نوع گیربکس در احتمال داغ شدن
در برخی از موارد، علت داغ شدن گیربکس صنعتی به نوع آن بستگی دارد. این دستگاهها بسته به شرایط مختلف، میزان مناسبی گرما تولید میکنند. اغلب سیستمهای صنعتی که در ساختار آنها از قطعات متحرک بیشتری استفاده شده است، نسبت به مدلهای دیگر سریعتر داغ میشوند.
نوع گیربکس |
علت |
توضیحات |
گیربکس حلزونی |
(بیشترین علت گرم شدن بهدلیل اصطکاک زیاد) |
در صورت عملکرد بدون توقف و مداوم چرخدندهها و سایر قطعات متحرک در داخل دستگاه، اصطکاک بین قطعات افزایش مییابد و موجب افزایش دما میشود. |
گیربکس خورشیدی |
(اگر روغن کار نشود) |
اگر گیربکس خورشیدی روغنکاری و روانکاری مناسبی نداشته باشد، بهدلیل افزایش اصطکاک، گرمای بیشتری تولید کرده و منجر به داغ شدن قطعه میشود. |
گیربکس هلیکال یا شافت مستقیم |
(در فشار بالا و روغنکاری ضعیف) |
درصورتیکه گیربکسهای هلیکال روغنکاری ضعیفی داشته و بارگذاری بیشازحدی روی آنها انجام گیرد، اصطکاک بین چرخدندهها افزایش پیدا میکند و بهمرور تجهیزات دچار افزایش دما میشوند. |
راهکارهای جلوگیری از داغ شدن گیربکس
پس از شناخت انواع علت داغ شدن گیربکس صنعتی، اکنون نیاز است راههای جلوگیری از آنها را بشناسیم و اقدامات لازم را اعمال کنیم.
- انتخاب روغن مناسب با گرانروی درست (بر اساس دمای محیط و نوع گیربکس):
این کار باعث بهبود روانکاری قطعات و کاهش اصطکاک میشود؛ چراکه روغن با گرانروی مناسب در دماهای مختلف بهخوبی زیر بار میماند و سطح تماس بین قطعات را بهبود میبخشد. این امر با کاهش تولید حرارت، از داغ شدن زیاد جلوگیری کرده و باعث حفاظت بهتر اجزا گیربکس میشود.
- سرویس و بازرسی منظم:
از دیگر روشهای کلیدی جلوگیری از بالا رفتن دمای سیستم، سرویس و بازرسی منظم است. با انجام این اقدامات، علاوه بر جلوگیری از آسیب به قطعات داخلی، میتوان شاهد افزایش عمر مفید محصول و پیشگیری از خرابی کامل آن نیز بود.
- سیستم کنترل و کاهش بار اضافه روی موتور:
این عامل با مهار و کنترل کاهش بار وارده از زیاد شدن بیشازحد توان حرارت تولیدشده توسط موتور و گیربکس پیشگیری میکند و به همین علت، یک روش مؤثر برای جلوگیری از داغ شدن سیستم محسوب میشود.
- تهویه و خنکسازی محیط اطراف گیربکس:
این اقدام باعث کاهش دمای سیستم میشود؛ چراکه هوای خنک و جریان مناسب هوا، با نگهداشتن دما در سطح ایمن، حرارت تولیدشده در داخل گیربکس را دفع کرده، مانع از تجمع حرارت میشود و عمر مفید گیربکس را افزایش میدهد.
- نصب فن یا سیستم خنککننده در موارد حساس:
اصلیترین علت داغ شدن گیربکس صنعتی، افزایش دمای اطراف است که با نصب فن و سیستم خنککننده، بهویژه در موارد حساس میتوان به خروج حرارت تولیدشده توسط دستگاه کمک کرد و مانع از افزایش دما و آسیبدیدن قطعات داخلی شد.
نتیجهگیری
از جمله دلایل داغ شدن گیربکس صنعتی میتوان به ویسکوزیته اشتباه، سطح روغن کم، عدم روانکاری مناسب، محیط نامناسب و بدون تهویه، نصب نادرست، خرابی بلبرینگ و سایر قطعات داخلی اشاره کرد که شناسایی و مدیریت این موارد جهت حفظ کارایی و طول عمر سیستم، امری ضروری است. این قطعه نقش بسزایی را در صنایع انرژی، نفت و گاز، تولید فرآوری و شیمیایی دارد و به همین علت، نحوه نصب و اجرای آن اهمیت بالایی دارد. با کمک گرفتن از مجموعه گذرگاه و مشاوره با کارشناسان، میتوانید با راهاندازی صحیح و اجرای سیستمهای صنعتی، عملکرد بهینه و عدم بروز مشکلات ناشی از نصب و نگهداری نادرست محصول را تضمین کنید.
سؤالات متداول
آیا داغ شدن گیربکس در تابستان طبیعی است؟
داغ شدن گیربکس در تابستان معمولاً طبیعی استگ چراکه دماهای بالا روند خنکسازی طبیعی سیستم را کاهش میدهند و باعث افزایش حرارت داخلی میشوند. بااینحال، داغ شدن بیشازحد نیاز به بررسی و مراقبت دارد تا از خرابی و کاهش عمر آن جلوگیری شود.
چطور بفهمم روغن دلیل داغ شدن گیربکس است؟
با پخش بوی سوختگی و تغییر رنگ روغن میتوان گفت که افزایش بیشازحد دمای این قطعه صنعتی، به روغن مربوط است.
آیا فن خنککننده برای همه گیربکسها لازمه؟
نصب فن خنککننده به شرایط کارکرد و نوع محصول وابسته است، اما در موارد حساس میتوان از این روش برای جلوگیری از بالا رفتن دمای سیستم استفاده کرد.