شاخص هموزن بورس رکورد کاهشی زد

 معاملات بورس تهران در روز گذشته، با سرخ‌پوشی نماگرهای سهامی همراه شد و در سمت مقابل، موج جدیدی از تقاضا در بازار ارز، طلا و سکه شکل گرفت. اخبار مربوط به مذاکرات در شرایط کنونی، مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده جهت بازارهای دارایی و به‌ویژه بورس تهران است. روز گذشته، بیش از ۳همت پول حقیقی از بازار سهام خارج شد و ارزش معاملات نیز از میانگین ماهانه پایین‌تر آمد که این موضوع حاکی از تضعیف تقاضا در کلیت بورس تهران است.
بازار سهام در روز سه‌شنبه با یکی از سنگین‌‌‌‌‌‌‌‌ترین افت‌‌‌‌‌‌‌‌های خود در هفته‌های اخیر مواجه شد؛ افتی که از میانه اردیبهشت تاکنون در نماگر اصلی این بازار بی‌سابقه بوده‌است. شاخص‌کل بورس تهران در جریان معاملات امروز با افت سنگین 1.82درصدی مواجه شد و در سطح ۳‌میلیون و ۱۶۶‌هزار‌واحدی آرام گرفت. چنین ریزشی از ۱۳ اردیبهشت‌ماه تاکنون سابقه نداشته و نشان از فضای پرتنش حاکم بر بازار سهام دارد. در سوی دیگر بازار، شاخص هموزن نیز که به دلیل وزن‌برابر نمادها، معیار بهتری برای ارزیابی وضعیت کلی بازار محسوب می‌شود، 1.14درصد از ارتفاع خود را از دست داد و به سطح ۹۶۴‌هزار‌واحدی بازگشت. این میزان از افت، شدیدترین کاهش این نماگر از ۱۹ اسفندماه سال‌گذشته به‌شمار می‌رود. در فرابورس نیز شاخص‌کل این بازار با ثبت کاهش 1.11درصدی، نماگرهای سهامی را در افت روزانه همراهی کرد.

سهم ابهامات سیاسی در ریزش بورس

بررسی دقیق‌تر دلایل افت دیروز بازار سهام، نشان از تاثیرگذاری مستقیم متغیرهای غیراقتصادی دارد. مهم‌ترین عامل را می‌توان ابهامات مربوط به مذاکرات سیاسی دانست؛ متغیری بیرونی که‌بار دیگر خود را به‌عنوان عامل اصلی نوسانات پرشتاب بازارها معرفی کرده‌است. نبود چشم‌‌‌‌‌‌‌‌انداز روشن درخصوص آینده گفت‌وگوها و پیام‌‌‌‌‌‌‌‌های ضد‌ونقیض از سطوح تصمیم‌گیری و همچنین فرسایشی‌شدن روند مذاکرات، ‌بار دیگر اعتماد سرمایه‌گذاران را تحت‌‌‌‌‌‌‌‌الشعاع قرارداده‌است. در چنین شرایطی، بازار سهام که در سنوات گذشته نیز با سیگنال‌های منفی از حوزه سیاست خارجی دچار نوسانات کاهشی می‌شد؛ این‌بار واکنش تندتری از خود نشان‌داد. فرار سرمایه‌گذاران از بازار سهام و چرخش نقدینگی به سمت بازارهای موازی، چهره‌‌‌‌‌‌‌‌ای سرخ و نگران به بورس تهران بخشید.

هجوم تقاضای سفته‌‌‌‌‌‌‌‌بازانه به بازار ارز

همزمان با افت معنادار شاخص‌های بورسی، بازار ارز نیز در مسیری کاملا متفاوت حرکت کرد. دلار در بازار آزاد که شامگاه دوشنبه، معاملات خود را در محدوده‌های انتهایی کانال ۸۱‌هزار‌تومان به پایان رسانده بود، امروز در کانال ۸۲‌هزار‌تومان بازگشایی شد.

این افزایش قیمت تنها شروع یک جهش جدید بود و در ادامه معاملات، اسکناس آمریکایی با عبور از مرزهای روانی، تا کانال ۸۵‌هزار‌تومان نیز پیش‌رفت؛ اگرچه شاخص ارزی در ادامه معاملات کمی عقب نشست و در کانال ۸۴‌هزار‌تومان تثبیت شد. این رشد شتاب‌‌‌‌‌‌‌‌زده قیمت دلار، از یک‌سو ناشی از فشار تقاضا به دلیل نگرانی‌های سیاسی و تورمی است و از سوی دیگر، بازتابی از بی‌‌‌‌‌‌‌‌اعتمادی نسبت به پایداری وضعیت اقتصادی کشور در کوتاه‌مدت است. حضور پررنگ بازیگران سفته‌‌‌‌‌‌‌‌باز و انتظارات صعودی از آینده ارز، آتش این صعود قیمتی را شعله‌‌‌‌‌‌‌‌ورتر کرده‌است.

صندوق‌های طلا در کانون توجه

واکنش بازار طلا به تحولات اخیر نیز بسیار سریع و قابل‌توجه بود. صندوق‌های سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلا که در ماه‌های اخیر از منظر بازدهی و جریان نقدینگی چندان در مرکز توجه نبودند، در روز گذشته سبزپوش شدند.

از ابتدای معاملات، این صندوق‌ها با رنج‌‌‌‌‌‌‌‌های مثبت سنگین همراه شدند و در دامنه ۴ تا ۵‌درصد مثبت معامله شدند. بازگشت تقاضا به این صندوق‌ها، نه‌‌‌‌‌‌‌‌تنها به رشد قیمت دلار گره خورده، بلکه نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای از نااطمینانی فزاینده سرمایه‌گذاران نسبت به وضعیت بازار سهام و تمایل آنها به دارایی‌های پوشش‌‌‌‌‌‌‌‌دهنده تورم است. ورود پول قابل‌‌‌‌‌‌‌‌توجه و رشد ارزش معاملات در صندوق‌های طلا، نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای روشن از جابه‌‌‌‌‌‌‌‌جایی نقدینگی از بازار سهام به بازار طلا و ارز است؛ رویدادی که در سال‌های قبل و در دوره‌‌‌‌‌‌‌‌های توام با نااطمینانی بالا تجربه‌شده بود.

تغییر آرایش بازیگران بازار

نشانه‌های مربوط به رفتار بازیگران بازار سهام، ابعاد دیگری از وضعیت نگران‌‌‌‌‌‌‌‌کننده بازار را آشکار می‌کند. در پایان معاملات روز گذشته، ۸۶‌درصد از نمادهای بورسی با کاهش قیمت مواجه شدند و تنها ۱۴‌درصد از نمادها سبزپوش ماندند. این آمار نشان‌دهنده یک افزایش عرضه گسترده و افت تقاضای عمومی در سراسر بازار است؛ شرایطی که معمولا در پی ترس دسته‌‌‌‌‌‌‌‌جمعی یا انتشار اخبار منفی کلان به‌وقوع می‌‌‌‌‌‌‌‌پیوندد. از سوی دیگر، تحلیل‌های مقطعی نیز نشان می‌دهد؛ بازار از لحاظ تکنیکال وارد فاز‌اصلاحی شده و عدم‌حمایت موثر از سوی محرک‌‌‌‌‌‌‌‌های بنیادی، ضعف در جریان تقاضا را تشدید کرده‌است. همزمان، فعالان بازار هشدار می‌دهند که در صورت تداوم بی‌‌‌‌‌‌‌‌اعتمادی و عدم‌ارائه چشم‌‌‌‌‌‌‌‌اندازی شفاف از سوی سیاستگذاران، احتمال ادامه‌‌‌‌‌‌‌‌دار‌شدن روند نزولی بازار بعید نخواهد بود.

بازار سرمایه در روز گذشته با ترکیبی از عوامل سیاسی، انتظارات تورمی و رفتارهای هیجانی بازیگران، یکی از بدترین روزهای خود در ماه‌های اخیر را سپری کرد. افت سنگین شاخص‌ها، سبقت تقاضا در بازار ارز و طلا و چرخش جریان نقدینگی به سمت دارایی‌های غیرمولد، تصویری نگران‌‌‌‌‌‌‌‌کننده از فضای سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران ارائه می‌دهد. در این میان، آنچه بیش از همه برای آینده بازار تعیین‌‌‌‌‌‌‌‌کننده است، روشن‌شدن تکلیف مذاکرات و تصمیمات کلان در سطح اقتصاد و سیاست خواهد بود. تا آن زمان، نوسانات شدید و رفتارهای پرریسک، ویژگی غالب بازارها باقی خواهند ماند.