چرا راهحل «بحران مسکن» در زمین نهفته است؟

بهنظر کارشناسان، در شرایط فعلی اقتصاد ایران، عرضه زمین به بخش خصوصی یکی از مؤثرترین و در عین حال اجراییترین راهکارها برای خروج از بحران مسکن است. در این الگو، دولت یا نهادهای عمومی، زمینهای در اختیار خود را به خانوارها، تعاونیها یا سازندگان بخش خصوصی واگذار میکنند، اما نه صرفاً به قصد فروش زمین، بلکه با شرط ساختوساز در مدت معین و تحت نظارت دقیق. دولت میتواند با در اختیار گذاشتن زمین بهصورت رایگان یا با قیمت کارشناسیشده، بهویژه در حاشیه شهرها و شهرهای جدید، موتور ساختوساز را به حرکت درآورد.
این واگذاریها در صورتی که با حذف واسطهها انجام شود، هم میتواند هزینه ساخت را بهشدت کاهش دهد و هم بازار را از رکود خارج کند. تجربه سالهای گذشته نیز نشان داده است زمین، مؤثرترین عامل در کنترل قیمت مسکن است. در سالهای اخیر، مجلس چندین قانون مهم تصویب کرده است: قانون جهش تولید مسکن (۱۴۰۰)، قانون مالیات بر خانههای خالی (۱۳۹۹) و قانون ساماندهی اجارهبها (۱۴۰۲)، اما طبق اعتراف قالیباف، «هیچ یک از این قوانین به طور کامل اجرا نشدهاند». مشکل، نبود قانون نیست، مشکل در اجرا و اراده دستگاههاست. اکنون که به گفته رئیس مجلس، زمین به اندازه کافی در اختیار دولت قرار دارد، جای این پرسش است که چرا این ظرفیت عظیم به نفع معیشت مردم فعال نمیشود.