بورس به مذاکرات گره خورده‌است
بازار سرمایه در هفته گذشته، در دو روز ابتدایی هفته با اصلاح همراه بود، به عقیده برخی از فعالان و کارشناسان بازار سرمایه، این موضوع به صحبت‌‌‌‌‌‌ها و اظهارات ویتکاف درخصوص مذاکرات بازمی‌گردد و دور چهارم مذاکرات و اظهارات خوش‌بینانه نسبت به آن باعث شد که در ادامه هفته، بازار یک چرخش و رشد قابل‌توجه داشته‌باشد، به‌طوری که در سه روز معاملاتی و در ادامه هفته، بورس توانست ۱۵۵هزار واحد رشد را به‌ثبت برساند.
به‌نظر و عقیده کارشناسان، بازار سرمایه نسبت به مذاکرات شرطی شده‌است و بورس نسبت به سیگنال‌های مثبت و منفی با سرعت و شدت واکنش نشان می‌دهد. این موضوع باعث شده‌است که برخی از فعالان و کارشناسان، این رفتار را هیجانی خطاب کنند و بورس را سوار بر موج هیجان بدانند.
مسعود مهدیان، کارشناس بازار سرمایه به روند اخیر بازار پرداخت و گفت: در رابطه با معاملات بازار سرمایه در هفته‌های اخیر، می‌توان گفت؛ تمامی اتفاقات و روند حرکتی بورس تهران به جریان مذاکرات گره‌خورده و بازار تحت‌تاثیر اخبار مرتبط با این جریان، دچار هیجانات مثبت و منفی شده‌است. کارشناس بازار سرمایه ادامه‌داد: با آغاز خوش‌بینی‌‌‌‌‌‌ها و ترسیم چشم‌‌‌‌‌‌اندازی مثبت نسبت به آینده مذاکرات، شاهد شکل‌گیری یک موج صعودی در بازار بودیم که منجر به رشد قیمتی در اکثر گروه‌ها، به‌ویژه صنایع ریالی‌‌‌‌‌‌محور نظیر بانک‌ها و خودروسازان شد، اما در یکی دو هفته اخیر، با تعلیق مذاکرات، رسیدن قیمت‌ها به محدوده مقاومتی از نظر تکنیکال و همچنین تصمیم سازمان بورس درخصوص کاهش ضریب اعتباری در مورد صندوق‌های اهرمی، بازار وارد فاز‌اصلاحی کوتاه‌مدت و حالتی از سردرگمی و ابهام در ادامه مسیر شد. مهدیان اضافه کرد: با انتشار خبر مثبتی از روند مذاکرات در میانه هفته، ورود سنگین پول حقیقی به بازار را شاهد بودیم، اما این اتفاق نیز نتوانست روند بازار را از بلاتکلیفی خارج کند و همچنان افزایش عرضه‌ها ادامه یافت. البته خریداران در‌برابر این عرضه‌ها مقاومت خوبی نشان‌دادند.
در نهایت، هفته با خروج حدود ۵۰۰میلیارد‌تومان پول حقیقی به پایان رسید، با این‌حال ارزش معاملات با میانگین ۱۴هزار‌میلیارد‌تومان در وضعیت نسبتا مناسبی قرار دارد. شاخص‌کل نیز توانسته سطوح بالاتری را ثبت کند و از منظر تکنیکال آماده رسیدن به محدوده ۳میلیون و ۵۰۰هزار‌واحدی است. وی افزود: همچنین اخبار منتشرشده از مجمع تشخیص مصلحت‌نظام در روز چهارشنبه مبنی‌بر پذیرش لوایح پالرمو، به‌همراه اظهارنظرهای مثبت طرفین مذاکرات در روزهای پایانی هفته، می‌تواند به‌عنوان محرکی مثبت برای بازار در هفته آینده تلقی شود، به‌ویژه در روز ابتدایی هفته، انتظار موجی از تقاضا، به‌‌‌‌‌‌خصوص در سهام‌ریالی‌‌‌‌‌‌محور مانند بانکی و خودرویی، وجود دارد.
اما نکته مهمی که این روزها به‌‌‌‌‌‌وضوح مشاهده می‌شود، فاصله‌گرفتن بازار از فضای تحلیلی و حرکت بر مبنای موج‌های هیجانی است؛ موج‌‌‌‌‌‌هایی که مثبت یا منفی هستند و این نوع رفتار هیجانی بازار، پس از پایان مذاکرات، حتی اگر نتایج آن مثبت باشد، احتمالا منجر به رکود و سردرگمی خواهدشد. در این شرایط است که واقعیت‌های بازار نمایان می‌شود. تجربه‌‌‌‌‌‌ای که در دوران پسابرجام نیز مشاهده کردیم. مهدیان در ادامه گفت: البته شرایط کنونی با گذشته متفاوت است. کشور با مشکلات عمده اقتصادی مواجه است، به‌ویژه ناترازی‌‌‌‌‌‌های گسترده در بخش‌هایی مانند انرژی. حتی در صورت حصول توافق در مذاکرات، این مشکلات پابرجا بوده و چالش‌هایی جدی را ایجاد خواهند کرد. از سوی دیگر، رشد اخیر بازار تنها ناشی از انتظارات تورمی بوده‌است که پس از مذاکرات این انتظار کاهش می‌‌‌‌‌‌یابد. در این مرحله است که سرمایه‌گذاران ممکن است توجه بیشتری به تحلیل‌های بنیادین نشان دهند.
کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: با این حال، با توجه به چشم‌‌‌‌‌‌انداز مثبت ناشی از رفع تحریم‌ها و همچنین ارزنده‌‌‌‌‌‌بودن بازار سرمایه در شرایط فعلی، می‌توان امیدوار بود که بازار از ورود به رکود جلوگیری‌کرده و از تکرار تجربه‌‌‌‌‌‌های پیشین دوری کند. در این میان، نقش بازارساز نیز حیاتی است. با کاهش ریسک‌های سیستماتیک، بازارساز می‌تواند از ابزارهایی مانند افزایش پلکانی و کارشناسی‌‌‌‌‌‌شده دامنه‌نوسان، بازنگری در حجم مبنای سهام کوچک‌تر و شاخص هموزن بهره‌‌‌‌‌‌برداری کند. در نهایت، فراهم‌‌‌‌‌‌سازی بستری جذاب برای ورود سرمایه‌های خارج‌‌‌‌‌‌شده از بازارهای موازی نظیر طلا و دلار نیز می‌تواند به پویایی و رشد بازار سرمایه در آینده کمک کند.
سهم‌‌‌‌‌‌های برجامی، برنده توافق!
احسان عسکری، کارشناس بازار سرمایه نیز به ارزیابی وضعیت بازار سرمایه و چشم‌‌‌‌‌‌انداز آن پرداخت و گفت: بازار سرمایه در هفته گذشته کاملا تحت‌تاثیر وقایع و اتفاقات مرتبط با مذاکرات هستهای قرار داشت، به‌ویژه سفر نمایندگان آمریکا به منطقه، فضای بازار را بیش‌‌‌‌‌‌ازپیش درگیر اخبار مذاکرات کرد. با توجه به حجم بالای اطلاعات و البته تناقض‌‌‌‌‌‌هایی که درباره مفاد توافق وجود دارد، رفتار معامله‌گران بزرگ بازار تا حدی طبیعی است. ما شاهد ثبات بیشتری در نرخ ارز در بازار هستیم و این موضوع، اگرچه بیشتر به بازار ارز مربوط می‌شود، اما به هر حال آثار آن به‌‌‌‌‌‌طور غیرمستقیم در بازار سهام نیز دیده می‌شود.
کارشناس بازار سرمایه افزود: برای هفته پیش‌‌‌‌‌‌رو، به‌نظر من همچنان مذاکرات هستهای می‌تواند بازار سرمایه را تحت‌تاثیر قرار دهد. در صورت انتشار اخبار مثبت پیرامون مذاکرات و احتمال حصول توافق، می‌توان انتظار داشت که اقبال به سمت بازار سهام افزایش یابد. در این‌صورت، روند مثبتی در کلیت بازار به‌ویژه در سهم‌‌‌‌‌‌هایی که اصطلاحا «برجامی» هستند و از رفع تحریم‌ها منتفع می‌شوند، مانند گروه‌های بانکی، حمل‌ونقل و خودرویی، قابل‌مشاهده خواهد بود. به‌‌‌‌‌‌طور کلی، به‌نظر می‌رسد هفته آینده می‌تواند هفته مثبتی برای بازار سرمایه باشد. وی اضافه کرد: نکته‌‌‌‌‌‌ای که در تحلیل وضعیت فعلی بازار سهام قابل‌توجه است، این است که در دوران مذاکرات دولت آقای روحانی، بازار سهام به اندازه امروز تحت‌تاثیر تحریم‌های اقتصادی قرار نگرفته بود، اما پس از روی کار آمدن دولت ترامپ، تقریبا تمام مسیرهایی که می‌توانست جلوی فروش نفت ایران را محدود کند، بسته شد.
عسکری اضافه کرد: در آن مقطع، مذاکرات پیچیدگی کمتری داشت، اما در مذاکرات فعلی، به دلیل بازگشت تحریم‌ها و تغییر معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی، با فضای پیچیده‌‌‌‌‌‌تری مواجه هستیم، به‌همین‌دلیل است که بازار سهام در این دوره نوسانات بیشتری را تجربه می‌کند، بنابراین به‌نظر می‌رسد که اگر توافق‌های هستهای جدید به نتیجه برسند، تاثیر آنها در بازارهای مالی ایران فراتر از تاثیر توافق‌های دوره اول دولت آقای روحانی خواهد بود. وی در پایان اظهار کرد: چنانچه توافق حاصل شود، احتمالا بخشی از سرمایه‌گذاری‌ها به سمت زیرساخت‌های کشور هدایت خواهدشد. تفاوت این دور از مذاکرات با دوره قبلی در این است که در گذشته، به‌‌‌‌‌‌رغم توافق، سرمایه‌گذاری خارجی موثری وارد کشور نشد، اما این‌بار اگر توافقی پایدار و اجرایی شکل بگیرد، بازار سرمایه می‌تواند از مزایای آن بهره‌مند شود و رونق بیشتری بگیرد.