بورس در سایه مذاکرات خودنمایی می‌کند !
آرامش سیاسی-اقتصادی حاکم بر ایران در سال‌جدید، بورس ایران را به رونق رسانده‌است. هفته قبل نیز رکورد جدیدی از بازدهی نماگرهای بورسی به‌ثبت رسید. شاخص‌کل بورس با رشد ۵.۷۲درصدی در هفته اول اردیبهشت ماه، همراه بود. این میزان از بازدهی هفتگی از هفته منتهی به ۵دی ماه سال‌قبل، تکرار نشده‌است. عبور ارزش معاملات از ۲۰همت همزمان با بازگشایی نماد شرکت ایران‌خودرو نیز مورد‌توجه بورس بوده‌است، ضمن آنکه در سایه مذاکرات، طی ۵روز معاملاتی اخیر نزدیک به ۹همت ورود پول حقیقی وارد گردونه معاملات شد.
به‌نظر می‌رسد، همان‌طور که انتظاراتی مبنی‌بر یک توافق احتمالی سیاسی با غرب، بازار را به رونق رساند، هرگونه اخبار منفی از روند مذاکرات، می‌تواند مسیر صعودی بازار را ناهموار کند، با این‌حال چنین استقبالی از بازار سهام، نوید روزهای خوبی را در آینده می‌دهد.
بورس در صدر توجهات
بازار سهام، برخلاف هفته‌ها و ماه‌های گذشته، با رکوردشکنی‌های جدیدی همراه شده‌است. شاخص‌کل و شاخص هموزن، هردو با رشد بیش از 5.72درصد نشان‌دادند که نسبت به تحولات اخیر خوش‌بین هستند، به‌خصوص آنکه با رشد ارزش معاملات فضای خوبی برای ورود پول‌های تازه نفس وجود دارد. هرچند محدودیت دامنه‌نوسان در شرایط فعلی، سدی محکم در‌برابر ورود پول‌های درشت به‌خصوص در سهام کوچک‌تر است، اما همین نمادها اکنون پتانسیل بنیادی و قیمتی بالایی برای رشد بیشتر و بازدهی بالاتر دارند. این انتظار وجود دارد که با فروکش‌کردن هیجانات مثبت در صنایع برجامی نظیر بانکی و خودرویی، به‌خصوص شرکت‌های سرمایه‌گذاری، این امکان فراهم شود تا پول‌های درشت به سمت سهام کوچک‌تر نیز حرکت کنند. با توجه به اینکه در نمادهای کوچک سهام بنیادی با P/E مناسب به‌وفور یافت می‌شود، ورود سنگین پول به این نمادها، شاخص هموزن را برای شکست سقف تاریخی مصمم خواهد کرد.
بازدهی دلاری بورس‌بازان
با کاهش تب و تاب بازار دلار، بورس تهران با تحولات خوبی همراه شده‌است. به‌نظر تحلیلگران اقتصادی کف 80هزارتومان در قیمت دلار برای سال‌جاری تقریبا تضمین شده‌است و نسبت به میانگین سال‌قبل رشد خوبی را تجربه کرده‌است، به‌خصوص اینکه با کاهش اختلاف دلار توافقی و بازار آزاد به زیر 20درصد، امید بازار برای بهبود حاشیه سود شرکت‌ها افزایش‌یافته‌است. با اینکه اختلاف این دو شاخص دلاری در سال‌گذشته سبب شد، تا با رشد دلاری هزینه شرکت‌ها، درآمدها مطابق با دلار رشد نکنند، اما امسال با نزدیک‌شدن فاصله قیمتی دلارهای رسمی و غیر‌رسمی، می‌توان به بهبود سودآوری صنایع به‌خصوص در صنایع کوچک‌تر امیدوار ماند.
هر‌قدر ثبات ارزی در کشور در بازار غیر‌رسمی و رسمی افزایش یابد، واکنش متغیرهای بورسی نیز تغییر خواهد کرد. البته ثبات به‌معنای سرکوب نرخ ارز نیست، بلکه سرمایه‌گذاران بورسی انتظار دارند تا قیمت دلار موثر بر صنایع مطابق با تورم و انتظارات تورمی افزایش‌یافته و نوسانات شدید همانند چندماه اخیر، گریبان‌گیر بازار سهام نشود. اکنون رشد ارزش بازار شرکت‌ها موجب‌شده‌است تا ارزش دلاری بازار تقویت شود. تقویت ارزش دلاری بازار نیاز به سیاستگذاری صحیح اقتصادی در حوزه تولید دارد که تک‌نرخی‌شدن ارز و حذف قیمت‌گذاری دستوری دو مورد از این نوع سیاستگذاری‌ها است. رشد ارزش دلاری در نهایت موجب بهبود اعتماد به بورس شده و می‌تواند P/E بازار را برای میان‌مدت بالاتر از 10واحد حفظ کند. همچنین طی هفته گذشته با عبور ارزش معاملات از 20همت، ارزش دلاری دادوستدهای بورسی، به بالای 275میلیون دلار در روز رسید که نشان از رونق بازار سرمایه دارد.
دامنه‌نوسان از زاویه دیگر
یکی از عوامل اثرگذار بر بازار در شرایط کنونی، دامنه‌نوسان سهام است که مدت‌هاست قیمت سهام را در محدوده مثبت و منفی 3درصد در دام انداخته‌است. این امر، علاوه‌بر تاثیر منفی که بر صندوق‌های اهرمی به‌عنوان ابزار در دسترس سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر می‌گذارد، اجازه رشد قیمت را در نمادهای کوچک‌تر نمی‌دهد. به‌طور تاریخی نیز نمادهای کوچک‌تر به دلیل ارزش بازار پایین و مشکلات حجم مبنا، با ریسک‌هایی همراه بودند. اکنون دامنه‌نوسان معضل جدیدی است که نمی‌گذارد، پول‌های درشت پس از ثبت بازدهی در نمادهای بزرگ و شاخص‌ساز جذب نمادهای کوچک‌تر شود، از این‌رو فقط نمادها و صنایع منتخب مورد‌توجه قرار می‌گیرند و همچنان سبد عموم سرمایه‌گذاران بازدهی نداشته یا رشد قیمتی سهام این سبدها اندک بوده‌است. سیاستگذار و نهاد ناظر با بازگشایی دامنه‌نوسان در شرایط نسبتا آرام فعلی می‌تواند نمادهای کوچک‌تر را نیز از رشد بازار منتفع کند. این درحالی است که هم از نظر قیمتی و هم از نظر بنیادی به دلیل کاهش اختلاف قیمتی دلار توافقی و بازار آزاد، نمادهای غیر‌شاخص‌ساز بازار از جذابیت خاصی برخوردارند.