مسیر بورس در هفته دوم پاییز ۱۴۰۳/ اعتماد به بازار سرمایه برمی‌گردد؟
ورود پول به بازار در روز سه‌شنبه بیشترین ورود از ۱۷تیر بود و ارزش معاملات خرد (سهام+ حق‌تقدم) نیز در همین‌روز بیشترین مقدار از ۱۸تیر بود. کارشناسان عوامل متعددی را برای این رشد ذکر می‌کنند و در صدر آن تغییر نگاه دولت جدید و وزیر اقتصاد را موثر می‌دانند. همچنین در این هفته خبرهای مثبتی که از نیویورک مخابره شد و همچنین شدت‌گرفتن احتمال پیوستن ایران به FATF توانست حتی اثرات ریسک سیستماتیک موجود در خاورمیانه را تا حدود زیادی خنثی کند و عاملی که همواره بر بازار تاثیر منفی می‌گذاشت با وجود چشم‌انداز مثبت پیش‌رو تنها مقداری از سرعت این رشد کاست.
تداوم روزهای مثبت با لیدری ریالی‌‌‌‌‌‌ها
علیرضا تاجبر، تحلیلگر بازار سرمایه با بیان اینکه «بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری انتظار تغییر روند در کلیات بازار می‌رفت»، گفت: این تغییر روند با تاخیر شروع شد و تقریبا می‌توان گفت سرانجام در هفته‌جاری شاهد ورود پول حقیقی و افزایش حجم معاملات بودیم. هنوز نمی‌توان با قطعیت در مورد تغییر روند و بازگشت به یک روند صعودی صحبت کرد اما نشانه‌هایی در این‌خصوص وجود دارد. به هرحال دولت تغییر‌کرده و نشانه‌هایی از اقبال به بازار سرمایه از سوی متولیان اقتصادی دیده می‌شود. وزیر اقتصاد و رئیس جدید سازمان بورس به ارزان‌بودن این بازار و ارزندگی آن و کیفیت قیمت‌ها اذعان دارند و این موارد دست به‌دست هم داد تا شاهد ورود پول حقیقی و افزایش ارزش معاملات در هفته‌جاری باشیم.
او ادامه‌داد: با این وجود باید به ریسک‌های موجود نیز توجه داشت، هنوز قیمت‌های جهانی متزلزل است، البته برگشت خوبی داشتند اما عمده بورس متاثر از قیمت‌های جهانی است و در بخش پتروشیمی شرکت‌ها کماکان شرایط خوبی ندارند، در بخش کامودیتی‌محورها که شرایط بهتر شده هم هنوز با دوران اوج فاصله زیادی به‌چشم می‌خورد. به‌نظر می‌رسد تا مقاطعی باید شاهد رشد شاخص هموزن بود، به‌خصوص در گروه بانک و خودرو که وضعیت آنها خیلی به مذاکرات برجامی و روابط بین‌الملل ایران بستگی دارد، بعد از آن می‌توان شاهد رشد سایر گروه‌ها نیز بود.
تاجبر معتقد است؛ هفته آینده اگر اتفاق خاصی در حوزه ریسک‌های سیستماتیک رخ ندهد و شاهد افزایش تنش‌های منطقه‌ای نباشیم، بازهم روزهای سبزی داشته باشیم و ورود پول ادامه پیدا کند. او با اشاره به جاماندگی بورس از سایر بازارها گفت: جاماندگی بازار سرمایه دو علت مهم داشت؛ یکی سیاست‌های دولت قبلی در قبال بازار سرمایه و دیگری نبود اعتماد سرمایه‌گذاران در نتیجه خلف‌وعده‌ها و اتفاقات متعدد. در حال‌حاضر که شاهد تغییر در سیاست‌های کلی دولت در قبال بازار سرمایه هستیم، یکی از عوامل مهم مثبت ارزیابی می‌شود، اما برگشت اعتماد در کوتاه‌مدت رخ نمی‌دهد، اعتماد ذره‌ذره به‌دست می‌آید و به یکباره از دست می‌رود و به‌نظر می‌رسد مقداری طول می‌کشد که شاهد اعتماد عامه مردم به بورس باشیم.
این تحلیلگر گفت: به‌طور کلی با تغییر دولت نقطه‌عطفی رخ‌داده و حداقل در صحبت‌ها شاهد تغییر دیدگاه نسبت به بازار سرمایه هستیم. باید توجه داشت که عمده وزرای قبلی اقتصاد در حوزه اقتصادی بودند و برای اولین‌بار است وزیر اقتصادی می‌بینیم که در حوزه بانک و بیمه متخصص و مجری بوده و این را باید به فال‌نیک گرفت. در مجموع شاهد نقطه‌عطفی در بازار سرمایه خواهیم بود اما برگشت اعتماد نیاز به زمان بیشتری دارد.
شروط تسریع روند رشد
احمد اشتیاقی، تحلیلگر بازار سرمایه نیز با اشاره به روند مثبت معاملات در هفته‌ای که گذشت، گفت: در هفته‌جاری بازار روند صعودی داشت و شاخص به‌راحتی از سد 2.1میلیون واحد عبور کرد و تا محدوده دومیلیون و 155هزار واحد افزایش یافت. روز چهارشنبه با توجه به اینکه خیلی از سهام بیش از 10درصد رشد کرده‌بودند، برخی نسبت به شناسایی سود اقدام کردند و سرعت رشد کاهش‌یافت اما به‌نظر می‌رسد اخبار مثبتی که در مورد ارزش بازار و جاماندگی آن در هفته گذشته مخابره شد؛ به‌نوعی از لحاظ دلاری بازار سرمایه نسبت به بازارهای جهانی زیر ارزش ذاتی مورد معامله قرار می‌گیرد. همچنین خوش‌بینی نسبت به اتخاذ تصمیمات درست؛ چه از نظر رشد دلار نیمایی، چه برنامه‌هایی که دولت در مورد روند نرخ سود اعلام‌کرده و چه از بابت بودجه سال1404 که احتمالا ضد‌بازار نخواهد بود، مقداری از اعتماد از دست‌رفته را به بورس برگردانده است.
وی ادامه‌داد: از طرف دیگر صحبت‌هایی درخصوص پیوستن ایران به FATF شنیده می‌شود که در روند معاملات بورس موثر است. همان‌طور که دیدیم در هفته‌جاری نیز رشد بازار با لیدری گروه بانکی دنبال شد. می‌دانیم که گروه بانکی در صورت تصویب FATF از محل کارمزدی که از بابت LCهایی که بابت اعتبارات اسنادی دریافت می‌کند، درآمد خوبی خواهدداشت. از طرفی با توسعه روابط بین‌الملل فضای کسب‌وکار بانک‌ها بهبود می‌یابد و از این بابت فضای گروه‌های بانکی در هفته‌ای که گذشت بسیار مثبت بود. از طرف دیگر بحث تجدیدارزیابی بانک صادرات نیز مطرح شد. از طرف دیگر سهام شاخص‌ساز که در هفته گذشته اصولا منفی موردمعامله قرار می‌گرفتند، این هفته به مدار مثبت برگشتند و این موضوع کمک کرد جاماندگی شاخص‌کل نیز جبران شود.
این تحلیلگر گفت: مجموعا با توجه به فضایی که با حضور آقای پزشکیان در مقر سازمان بین‌الملل ایجادشده و بر اساس صحبت‌های آقای عراقچی مبنی‌بر بازگشت ایران به برجام و احتمال توافق‌ها، به‌نظر می‌رسد مجموعا فضای کسب‌وکار با لحاظ رویکرد جدید در حوزه اقتصادی و سیاسی به نفع بازار سرمایه است. در هفته معاملاتی اخیر حجم معاملات بیش از 5همت افزایش پیدا کرد که براساس این موضوع می‌توان رویکرد افزایشی بازار سرمایه را ادامه‌دار دانست، علاوه‌بر این میزان کدهای فعال نیز افزایش یافت و این‌ها نشان می‌دهد می‌توان شاهد افزایش تدریجی ورودی نقدینگی به بازار سرمایه بود که این موضوع می‌تواند در رشد شاخص در هفته‌های آتی موثر واقع شود.
اشتیاقی معتقد است؛ با نگاهی که دولت در حوزه متغیرهای کلان اقتصادی، تنظیم بودجه1404 و روابط سیاسی اتخاذ‌کرده، می‌توان ثباتی را در اقتصاد ایران برای سال‌های آتی متصور بود و این ثبات می‌تواند به‌تدریج نرخ دلار نیمایی را رشد دهد و نرخ سود سپرده را با کاهش مواجه کند. او گفت: به‌نظر می‌رسد حجم تجارت خارجی گسترش پیدا می‌کند و هزینه‌های معاملاتی کاهش می‌یابد که این موضوع می‌تواند در سودآوری شرکت‌ها موثر واقع شود. نهایتا می‌توان اینطور انتظار داشت که شاخص کف 2.1میلیون واحد را از دست نمی‌دهد و به‌تدریج می‌توان روند شاخص را افزایشی یافت، هرچند تصمیماتی که دولت در مورد افزایش نرخ دلار نیمایی و کاهش نرخ سود می‌گیرد، می‌تواند روند صعودی بازار را تسریع‌کند.
وی سرعت رشد بازار در هفته‌جاری را کم دانست و گفت: با توجه به اینکه درگیری نظامی بین اسرائیل و حزب‌الله در روزهای اخیر به حد اعلای خود رسیده بازار سرمایه مقداری فاز‌احتیاطی دارد. اگر این موضوع رخ نمی‌داد بازار می‌توانست روند صعودی بهتری به خود بگیرد، اما وقتی با وجود این اتفاق روند بازار صعودی است؛ یعنی فضای رشد بازار بی‌توجه به این عامل سیاسی بسیار موثر که در گذشته بیشترین واکنش منفی بازار را برمی‌انگیخت، فراهم شده و این یعنی هرچند اثر خود را در روند صعودی می‌گذارد اما جهت روند را تغییر نمی‌دهد. قاعدتا با برطرف‌شدن این موضوع و توافقی که بین این دو طرف درگیری حاصل شود، بازار به روند صعودی خود با قدرت بیشتری ادامه می‌دهد.